Aarre Merikanto – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aarre Merikanto
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1893
Helsinki

Pochodzenie

fińskie

Data i miejsce śmierci

29 września 1958
Helsinki

Gatunki

muzyka poważna, muzyka romantyczna, modernizm

Zawód

kompozytor, pedagog

Aarre Merikanto (ur. 29 czerwca 1893 w Helsinkach, zm. 29 września 1958 tamże[1][2][3][4]) – fiński kompozytor i pedagog muzyczny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn kompozytora Oskara Merikanto[1][2][3]. Studiował kompozycję u Erkkiego Melartina w Instytucie Muzycznym w Helsinkach[1][2][4], następnie w latach 1912–1914 był uczniem Maxa Regera w konserwatorium w Lipsku[1][2][3][4]. Od 1915 do 1916 roku kształcił się pod kierunkiem Siergieja Wasilenki w Konserwatorium Moskiewskim[1][2][3]. Wykładał teorię i analizę muzyczną (1936–1951) oraz kompozycję (1951–1958) w Akademii Sibeliusa w Helsinkach[1][2][3][4]. Stosował nowatorskie, niekonwencjonalne metody nauczania[1]. Do grona jego wychowanków należeli Leonid Bashmakov, Paavo Heininen, Usko Meriläinen, Einojuhani Rautavaara i Aulis Sallinen[4].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo tworzył w idiomie romantycznym, z czasem zaczął stosować bardziej nowoczesne środki typowe dla modernizmu[3]. W swojej twórczości wykorzystywał elementy fińskiego folkloru muzycznego[1][2], stosował schromatyzowaną harmonikę i specyficzną kolorystykę brzmienia[1]. Wpływ na jego styl wywarła muzyka kompozytorów rosyjskich (szczególnie Aleksandra Skriabina[1][3][4]) oraz francuskich[2]. Jego opera Juha (wyst. 1963) uważana jest za najważniejsze dzieło w dziedzinie opery fińskiej[1][4]. Za życia kompozytora jego twórczość była rzadko wykonywana, zyskała szerszą popularność dopiero po jego śmierci[3][4].

Utwory Merikanta wydawane były przez oficyny Fazer w Helsinkach i Schott w Moguncji, ich rękopisy przechowywane są w zbiorach Oy Yleisradio AB w Helsinkach[1].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • 3 symfonie (I 1916, II 1918, III 1953)
  • 3 koncerty fortepianowe (I 1913, II 1937, III 1953)
  • 4 koncerty skrzypcowe (I 1916, II 1925, III 1931, IV 1954)
  • 2 koncerty wiolonczelowe (I 1919, II 1941–1944)
  • suita symfoniczna Lemminkainen (1916)
  • Fantasie (1923)
  • poemat symfoniczny Pan (1924)
  • Koncert na skrzypce, klarnet, róg i sekstet smyczkowy (1925)
  • Concert Piece na wiolonczelę i orkiestrę kameralną (1926)
  • Symphonic Study (1928; zniszczone, zrekonstruowane przez Paavo Heininena 1981)
  • poemat symfoniczny Notturno (1929)
  • Suita taneczna (1934)
  • poemat symfoniczny Kyllikin ryöstö (1935)
  • Intrada (1936)
  • Scherzo (1937)
  • 3 Impressions (1940)
  • Soitelma kesäyölle (1942)
  • Hymn olimpijski (1954)
  • Andante na smyczki (1956)

Utwory kameralne

  • 2 kwartety smyczkowe (I 1913, II 1939)
  • Trio smyczkowe (1912)
  • Trio fortepianowe (1917)
  • Nonet (1926)
  • Sekstet smyczkowy (1932)
  • Partita na harfę i instrumenty dęte drewniane (1936)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Genesis na sopran, chór i orkiestrę (1956)
  • Tuhma na chór męski i orkiestrę (1956)

Opery

  • Helena w 1 akcie (1911, wyst. Helsinki 1912)
  • Juha w 3 aktach (1920–1922, wyk. radio fińskie 1958, wyst. Lahti 1963)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 190. ISBN 83-224-0656-8.
  2. a b c d e f g h i Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2412. ISBN 0-02-865529-X.
  3. a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 579–580. ISBN 0-674-37299-9.
  4. a b c d e f g h Ruth-Esther Hillila, Barbara Blanchard Hong: Historical Dictionary of the Music and Musicians of Finland. Westport: Greenwood Press, 1997, s. 255. ISBN 0-313-27728-1.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]