Paavo Heininen – Wikipedia, wolna encyklopedia

Paavo Heininen
	; Paavo Heininen, 1982
Imię i nazwisko	Paavo Johannes Heininen
Data i miejsce urodzenia	13 stycznia 1938 ; Helsinki
Pochodzenie	fińskie
Data i miejsce śmierci	18 stycznia 2022 ; Järvenpää
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor

Paavo Johannes Heininen^[1]^[2] (ur. 13 stycznia 1938 w Helsinkach^[1]^[2]^[3], zm. 18 stycznia 2022 w Järvenpää^[4]) – fiński kompozytor.

Życiorys

Początkowo kształcił się prywatnie u Usko Meriläinena^[2]^[3]. W latach 1956–1960 studiował w Akademii Sibeliusa w Helsinkach, gdzie jego nauczycielami byli Aarre Merikanto, Einojuhani Rautavaara, Einar Englund i Joonas Kokkonen^[1]^[2]^[3]. Uzupełniające studia muzyczne odbył w Hochschule für Musik w Kolonii u Bernda Aloisa Zimmermanna (1960–1961) oraz w Juilliard School of Music w Nowym Jorku u Vincenta Persichettiego i Edwarda Steuermanna (1961–1962)^[1]^[2]. Uczył się też prywatnie u Witolda Lutosławskiego^[2]. W latach 1963–1966 wykładał w akademii muzycznej w Turku, następnie od 1966 roku był wykładowcą Akademii Sibeliusa^[1]^[2]^[3].

Poza komponowaniem występował także jako pianista i dyrygent, tworzył też programy koncertowe^[2].

Twórczość

Był twórcą eklektycznym, łączącym różnorodne prądy muzyki XX-wiecznej^[1]. Korzystał zarówno z wpływów neoklasycznych, jak i dodekafonii czy serializmu^[2]. Jego twórczość cechuje się złożonym kontrapunktem i intensywną liryką, później także elementami aleatoryzmu, pomimo warsztatowego dopracowania brak jej jednak rysów indywidualnych^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

4 symfonie (I 1958, II „Petite symphonie joyeuse” 1962, III 1969 zrewid. 1977, IV 1972)
Preambolo (1959)
Tripartita (1959)
Koncert na smyczki (1959, zrewid. 1963)
Soggetto (1963)
Adagio... concerto per orchestra in forma di variazioni... (1963, zrewid. 1966)
3 koncerty fortepianowe (I 1964, II 1966, III 1981)
Arioso na smyczki (1967)
Deus chansons na wiolonczelę i orkiestrę (1976)
Tritopos (1977)
Dia (1979)
Attitude (1980)
...floral view with maidens singing na orkiestrę kameralną (1982)
Dicta, „Nonette avec milieu” na 9 wykonawców i 14 wykonawców wśród publiczności (1983)
Koncert saksofonowy (1983)
KauToKei na podwójną orkiestrę smyczkową (1985)
Lamentation and Praise (1995)
5 Lightnings (1997)

Utwory kameralne

Kwintet na flet, saksofon, fortepian, wibrafon i perkusję (1961)
Musique d’été na flet, klarnet, skrzypce, wiolonczelę, klawesyn, wibrafon i perkusję (1963, zrewid. 1967)
Discantus I na flet altowy (1965)
Dicantus II na klarnet (1969)
Poesie des pensées na wiolonczelę (1970)
Cantilena I na altówkę lub skrzypce lub wiolonczelę (1970)
Cantilena II na wiolonczelę (1970)
Sonata skrzypcowa (1970)
Deux chansons na wiolonczelę i fortepian (1974)
Kwartet smyczkowy (1974)
Cantilena III na skrzypce (1976)
Discantus III na saksofon altowy (1976)
Gymel na fagot i taśmę (1978)
Touching na gitarę (1978)
Jeu I na flet i fortepian (1980)
Jeu II na skrzypce i fortepian (1980)
Beateth na perkusję (1982)

Utwory fortepianowe

Toccata (1956)
Sonatina (1957)
Libretto della primavera (1971)
Poesia squillante ed incandescente (1974)
Préludes-études-poèmes (1974)
Poesies-periphrases (1975)
Triple apercu d’une amie qui fut (1984)
Cinq moments de jour (1984)

Utwory organowe

Oculus aquilae-trittico (1968)
...irdisch gewesen zu sein (1972)
...des Säglichen Zeit (1972)

Utwory wokalno-instrumentalne

Canto di Natale na sopran i fortepian (1961)
Cantico delle creature na baryton i orkiestrę (1968)
Schatten der Erde na mezzosopran i fortepian (1973)
Love’s Philosophy na tenora i fortepian (1973)
Reality na sopran i 10 instrumentów (1978)
Virsi-81 na chór i organy (1981)

Opera

Veitsi (wyst. Helsinki 1989)

Muzyka elektroakustyczna

Maiandros (1977)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 167. ISBN 83-224-0453-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1513. ISBN 978-0-02-865528-4.
↑ ^a ^b ^c ^d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 372. ISBN 0-674-37299-9.
↑ Sibelius-Akatemian pitkäaikainen professori, säveltäjä Paavo Heininen on kuollut. yle.fi, 2022-01-19. [dostęp 2023-06-02]. (fiń.).

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 167. ISBN 83-224-0453-0.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1513. ISBN 978-0-02-865528-4.

[harvard-3] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 372. ISBN 0-674-37299-9.

[yle-4] Sibelius-Akatemian pitkäaikainen professori, säveltäjä Paavo Heininen on kuollut. yle.fi, 2022-01-19. [dostęp 2023-06-02]. (fiń.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Paavo Heininen, 1982
Imię i nazwisko	Paavo Johannes Heininen
Data i miejsce urodzenia	13 stycznia 1938 Helsinki
Pochodzenie	fińskie
Data i miejsce śmierci	18 stycznia 2022 Järvenpää
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor