Adam Wodziczko – Wikipedia, wolna encyklopedia

Adam Marcin Jakub Wodziczko

Data i miejsce urodzenia	8 sierpnia 1887 Słotwina
Data i miejsce śmierci	1 sierpnia 1948 Poznań
Miejsce spoczynku	cmentarz Jeżycki w Poznaniu
Zawód, zajęcie	botanik
Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Marcin Jakub Wodziczko, (ur. 8 sierpnia 1887 w Słotwinie, zm. 1 sierpnia 1948 w Poznaniu) – polski biolog botanik, profesor Uniwersytetu Poznańskiego.

Syn Feliksa – inżyniera kolejowego i Ludmiły ze Spisów. W 1899 ukończył I klasę w C. K. Gimnazjum w Sanoku^[1], następnie kształcił się w Tarnowie, Krakowie, Jaśle, gdzie w tamtejszym C.K. Wyższym Gimnazjum w 1906 zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości^[2]. W latach 1906–1910 studiował nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1912 został asystentem w Katedrze Anatomii i Fizjologii Roślin Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zajmował się badaniem grzybów i śluzowców oraz wykładał botanikę ogólną. W 1913 ożenił się z Janiną Tomkiewicz, z którą miał córkę.

W roku 1916 uzyskał tytuł doktora (O pewnej reakcji chemicznej żywych komórek śródskórni). W latach 1915–1918 został powołany jako mikrobiolog do armii austriackiej. W grudniu 1919 objął stanowisko zastępcy profesora anatomii i fizjologii roślin w Akademii Rolniczej w Bydgoszczy, które sprawował aż do 1922^[3][4]. Od jesieni 1920 został zastępcą profesora i kierownikiem Instytutu Botanicznego Uniwersytetu Poznańskiego. W 1921 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (Badania nad rozmieszczeniem fermentów utleniających u roślin. cz. 1. Lokalizacja oksydaz w tkankach roślin wyższych i równoległość ich występowania z substancjami pektynowymi).

W okresie od 1924 do 1948 (z przerwą na czas II wojny światowej) sprawował funkcję kierownika Szkolnego Ogrodu Botanicznego w Poznaniu. W 1925 został mianowany profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego, którego w latach 1930-1931 był dziekanem. W 1931 został wybrany na stanowisko prorektora Uniwersytetu Poznańskiego, ale nie przyjął tej godności. W sierpniu 1936 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego anatomii i fizjologii roślin.

Po wybuchu II wojny światowej wraz rodziną został wywieziony do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie pracował jako nauczyciel przedmiotów przyrodniczych i rolniczych najpierw w Szkole Handlowej, a następnie w Państwowej Szkole Melioracyjnej w Krakowie. Brał również udział w tajnym nauczaniu w ramach zajęć na Uniwersytecie Ziem Zachodnich. W połowie marca 1945 powrócił do Poznania^[5].

Dzięki jego staraniom, w 1945 utworzono w Katedrze Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Poznańskiego pierwszy w Polsce samodzielny Zakład Ochrony Przyrody i Uprawy Krajobrazu^[5].

Zmarł w Poznaniu, gdzie został pochowany na cmentarzu Jeżyckim^[6].

Był wielkim propagatorem ochrony przyrody. Wskazywał na konieczność dbałości o środowisko, polegającej na ochronie zagrożonych roślin, zwierząt czy form geologicznych, ale także na ochronie krajobrazu. Stworzył fizjotaktykę (z języka greckiego fizis przyroda) – naukę o stosunku człowieka do przyrody^[7].

Był aktywnym członkiem Tymczasowej Komisji, a następnie Państwowej Rady Ochrony Przyrody.

Inicjator powstania parków narodowych:

• Wielkopolskiego Parku Narodowego,
• Wolińskiego Parku Narodowego,
• Słowińskiego Parku Narodowego.

Patronuje dwóm obszarom ochrony ścisłej – są to:

• Obszar ochrony ścisłej Grabina im. prof. Adama Wodziczki na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego,
• Obszar ochrony ścisłej im. prof. Adama Wodziczki na terenie Wolińskiego Parku Narodowego.

Na jego cześć:

• ustawiono głaz na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego,
• wmurowano dwie tablice pamiątkowe w budynku Dyrekcji i Ośrodka Muzealno-Dydaktycznego Wielkopolskiego Parku Narodowego w Jeziorach.

Patronuje kilku szkołom – są to:

• Szkoła Podstawowa nr 5 im. prof. Adama Wodziczki w Swarzędzu^[8]
• Szkoła Podstawowa nr 12 im. prof. Adama Wodziczki w Gnieźnie^[9]
• Społeczna Szkoła Podstawowa nr 4 STO im. prof. Adama Wodziczki w Poznaniu^[10]
• Zespół Szkół im. Adama Wodziczki w Mosinie, w skład którego wchodzą: Liceum Ogólnokształcące w Mosinie, Liceum Profilowane w Mosinie, Liceum Handlowe w Mosinie, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Mosinie, Ośrodek Dokształcania Zawodowego w Mosinie wraz z oddziałem przy Zespole Szkół Budowlano-Drzewnych w Poznaniu i oddziałem przy Zespole Szkół Zawodowych nr 3 w Poznaniu, oraz Internat Zespołu Szkół w Mosinie^[11]
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. prof. Adama Wodziczki w Luboniu^[12]
• Szkoła Podstawowa im. prof. Adama Wodziczki w Rogalinku^[13]
• Liceum Ogólnokształcące i Technikum im. prof. Adama Wodziczki w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Wolinie
• Gimnazjum nr 62 im. Adama Wodziczki w Poznaniu (zlikwidowane z dniem 31 sierpnia w 2012^[14])

Jest też patronem 277 Poznańskiej Drużyny Harcerskiej działającej przy Szczepie Łazarz w Hufcu ZHP Poznań-Grunwald

W Poznaniu na Sołaczu znajduje się również park jego imienia, a w podpoznańskim Puszczykowie oraz Międzyzdrojach – ulica.

• Anna Łobarzewska, Adam Wodziczko, Warszawa: Zarząd Główny LOP, 1981 (seria Ochrona Przyrody w Polsce – Twórcy i Działacze).
• Materiały Adama Wodziczki, Archiwum Polskiej Akademii Nauk, P. III–7, j. 85, 105, 106, 112, 113.
• Czubiński Z., Adam Wodziczko, Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1948, nr 2 (39), s. 316–328.
• Dzięczkowski A., Pionier idei ochrony naturalnego środowiska. Pamięci Adama Wodziczki, Gazeta Poznańska, 1973, nr 308.
• Wodziczko Adam Marcin Jakub (1887–1948), [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, PWN, Warszawa-Poznań 1981, s. 831–832, ISBN 83-01-02722-3.
• Dzięczkowski A., Homo fizjocoenoticus — Adam Wodziczko człowiek i uczony, Przegląd Wielkopolski, 1988, nr 1 (3), s. 39–43.
• Stanisław Feliksiak Wodziczko Adam (1887–1948) [w:] Słownik biologów polskich. Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki, Polska Akademia Nauk, Wydaw. PWN, Warszawa 1987; ISBN 83-01-00656-0, s. 583–584 [Praca zbiorowa]
• Nauka w Wielkopolsce, pod red. Zdzisława Grota, Poznań 1975, s. 691–694, 696–703, 708–710 i następne.
• Szafran H., W dwudziestą rocznicę śmierci Adama Wodziczki, Kronika Miasta Poznania, 1968, nr 4, s. 113–121.

• Prace Adama Wodziczki w serwisie Polona.pl
• Audycja „Mój Poznań, moja Wielkopolska – Narodowy koło Poznania” w serwisie YouTube, Ratajska Telewizja Kablowa