Aeroklub Bydgoski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aeroklub Bydgoski

Pole wzlotów Aeroklubu Bydgoskiego
Państwo	Polska
Siedziba	Lotnisko Bydgoszcz-Biedaszkowo
Data założenia	28 lutego 1946
Rodzaj stowarzyszenia	Aeroklub
Status	osobowość prawna
Profil działalności	lotnicza
Zasięg	Bydgoszcz
Prezes	Kamil Kwieciński
Nr KRS	0000090984
Powiązania	Aeroklub Polski
Położenie na mapie Bydgoszczy Aeroklub Bydgoski
Położenie na mapie Polski Aeroklub Bydgoski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Aeroklub Bydgoski
53°06′17″N 17°58′13″E/53,104722 17,970278
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Aeroklub Bydgoski – stowarzyszenie, regionalny oddział Aeroklubu Polskiego utworzony w Bydgoszczy, początkowo jako filia Aeroklubu Pomorskiego, a od lutego 1946 roku jako jednostka samodzielna. Bazą aeroklubu jest Lotnisko Bydgoszcz-Biedaszkowo, położone w pobliżu portu lotniczego Bydgoszcz-Szwederowo.

Siedziba aeroklubu znajduje się w południowo-zachodniej części miasta Bydgoszczy przy ulicy Biedaszkowo 28D^[1]. W sąsiedztwie znajduje się lotnisko aeroklubowe, które od wschodu graniczy z portem lotniczym Bydgoszcz.

• samolotowa, w tym mikrolotowa
• szybowcowa
• modelarska
• Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa

• spadochronowa
• lotniarska

Tradycje sportów lotniczych w Bydgoszczy sięgają okresu międzywojennego. Prowadzono tu szeroko zakrojoną działalność szkoleniową w zakresie pilotażu samolotów, szybownictwa i spadochroniarstwa. Znakiem tej działalności jest m.in. Góra Szybowników w bydgoskiej dzielnicy Fordon. W 1935 założono Aeroklub Pomorski w Toruniu z filią w Bydgoszczy^[2], w której działały sekcje: motorowa, szybowcowa, balonowa, spadochronowa i modelarstwa lotniczego^[3]. Hangar ówczesnego Aeroklubu został zniszczony w trakcie działań wojennych^[4].

Po II wojnie światowej powstał w Bydgoszczy Oddział Lotnictwa Cywilnego, który reaktywował szkołę szybowcową w Fordonie. 28 lutego 1946 założono Aeroklub Bydgoski^[5], którego zadaniem miało być głównie szkolenie pilotów. Już kilka miesięcy później zorganizował on wielkie pokazy lotnicze z okazji 600-lecia Bydgoszczy, na które przybył marszałek Polski Michał Rola-Żymierski. W 1947 roku aeroklub liczył 495 członków, w tym 20 pilotów samolotowych, 187 szybowcowych, 15 skoczków spadochronowych i 25 modelarzy oraz dysponował samolotami Po-2 oraz szybowcami^[5]. Na tzw. polu ułańskim przy ul. Szubińskiej zbudowano pole wzlotów i hangary. Po pożarze obiektu pod koniec lat 40. władze Aeroklubu Polskiego nakazały przeniesienie sekcji samolotowej do Inowrocławia, a szybowcowej do Fordonu^[5]. W latach 1950–1956 dzięki zaangażowaniu bydgoskich pasjonatów lotnictwa nie dopuszczono do likwidacji aeroklubu, a szkolenie szybowcowe prowadzone w Fordonie należało do najlepszych w Polsce^[5]. Przy ul. Jagiellońskiej i na Wyspie Młyńskiej założono warsztaty i stolarnię Bydgoskiego Ośrodka Lotnictwa oraz centralne warsztaty wyciągarkowe^[5].

W 1958 siedziba aeroklubu została przeniesiona na lotnisko przy ul. Biedaszkowo, gdzie w latach 1958–1964 zbudowano wojskowy port lotniczy z niezbędną infrastrukturą nawigacyjną, a dla aeroklubu wzniesiono hangary, budynek biurowy i warsztat^[6]. W 1963 roku szkoła szybowcowa w Fordonie została zlikwidowana, a jej kadra szkoleniowa i wyposażenie włączone do Aeroklubu Bydgoskiego. Dodatkowo w 1980 założono filię Aeroklubu Bydgoskiego w Pile^[6]. Działalność sportowa była prowadzona w sekcjach: szybowcowej, samolotowej, spadochronowej, modelarstwa lotniczego (1957) i lotniarskiej (1974). W przekroju historycznym duże sukcesy krajowe i międzynarodowe osiągali szybownicy, spadochroniarze i modelarze, lotniarze i motolotniarze Aeroklubu Bydgoskiego.

14 lipca 2020 około 10:10 w trakcie szkolenia praktycznego z pilotażu samolot typu Tecnam spadł na płytę lotniska, stając w płomieniach. Instruktor i kursant zginęli na miejscu wypadku^[7].

Pierwsze srebrne i złote odznaki szybowcowe bydgoscy piloci zaczęli zdobywać w 1947 roku^[4]. W latach 1950–1958 bazą sekcji szybowcowej Aeroklubu Bydgoskiego była szkoła szybowcowa w Fordonie. Dzięki niej w 1953 aeroklub zajął w szkoleniu szybowcowym 2. miejsce w Polsce, a w 1954 – 1. miejsce^[6]. Dysponowano w tym czasie m.in. szybowcami szkolnymi SG 38 i wyczynowymi typu IS-C Żuraw, Grunau Baby, SZD-10 Czapla, IS-2 Mucha^[6]. W latach 60. XX w. bydgoscy szybownicy zaczęli osiągać sukcesy na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej. Jan Wróblewski został dwukrotnie mistrzem świata (1965 – klasa otwarta, 1972 – klasa standard) oraz wicemistrzem (1970 – klasa standard). Medalistami mistrzostw Polski byli obok Wróblewskiego m.in.: Alfred Bzyl, Tadeusz Gołata, Marian Torz i inni^[6]. W 1963 Jan Wróblewski pobił rekord świata w przelocie docelowo-powrotnym pokonując trasę 680 km z Leszna do Olsztyna i z powrotem^[6], a Alfred Bzyl wraz z Ludwikiem Piaseckim 14 lipca 1968 roku ustanowili rekord Polski w przelocie po trójkącie długości 500 km w kategorii szybowców dwumiejscowych^[6]. Do tego Bzyl dwukrotnie zwyciężył w memoriale Ryszarda Bitnera (1967, 1968)^[4].

W latach 60., 70. i 80. XX w. w aeroklubie wyszkolono kilka tysięcy pilotów, którzy zdobyli 250 srebrnych, 55 złotych i 18 złotych odznak szybowcowych z trzema diamentami (najwyższe trofeum szybownika)^[6]. Jan Wróblewski jako jeden z nielicznych w świecie otrzymał od Międzynarodowej Federacji Lotniczej Medal Lilienthala (1972)^[6].

Bydgoszcz posiada bogate tradycje w zakresie szkolenia pilotów i mechaników lotniczych z okresu międzywojennego^[8]. W latach 1920–1939 funkcjonowały tu m.in. Szkoła Pilotów (zał. 1920) i Centralna Szkoła Mechaników Lotniczych (zał. 1924), połączone później w Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa i przekształcone w 1934 w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2^[8] oraz Cywilna Szkoła Mechaników Lotniczych^[9]. Do znanych absolwentów tych szkół należeli m.in.: Franciszek Żwirko, Stanisław Skarżyński, Bolesław Orliński, Jerzy Bajan, Karol Pniak, Stanisław Płonczyński, Stanisław Rogalski, Zygmunt Puławski i inni^[8].

Po II wojnie światowej piloci Aeroklubu Bydgoskiego uprawiali sport samolotowy, zdobywając m.in. wielokrotne tytuły mistrzów Pomorza, wicemistrzostwo Polski (1968, Ludwik Merło) oraz wysokie lokaty w międzynarodowych rajdach lotniczych^[6]. W latach 70. i 80. XX w. do kadry Polski powołano kilkunastu pilotów Aeroklubu, którzy uczestniczyli w zawodach rajdowo-nawigacyjnych i w lataniu precyzyjnym (Ludwik Merlo, Lech Szutowski, Władysław Koślicki, Alfred Bzyl, Marek Bukowski, Jerzy Cieszyński, Andrzej Korzeniowski, Dariusz Kubicki)^[4]. W latach 1957–1986 na bydgoskim lotnisku wyszkolono ok. 430 pilotów, którzy zasilili kadry lotnictwa wojskowego, cywilnego i usług agrolotniczych^[6].

Spadochroniarstwo uprawiano na lotnisku Aeroklubu Bydgoskiego od 1957 roku. W latach 70. XX w. szereg zawodników i zawodniczek uzyskiwało tytuły mistrzów i wicemistrzów Polski, m.in. Grażyna Olbrycht, Leszek Biernat, Włodzimierz Kowalaszek, Beata Leszczyńska, Stanisław Barwik, Wiesław Szafrański^[6]. W 1973 Aeroklub Bydgoski zdobył drużynowo tytuł mistrza Polski, a wicemistrza w 1975 roku^[6]. Odznaki spadochronowe z trzema diamentami zdobyli m.in.: Czesław Robak, Bohdan Porębski, Andrzej Kowalski, Jerzy Leński, Janusz Świtała, Wiesław Szafrański, Stanisław Barwik i Włodzimierz Kowalaszek^[6]. W 1962 roku Andrzej Kowalski jako piąty spadochroniarz w Polsce wykonał pokazowy skok z odrzutowca przy pomocy katapulty^[6].

W 1991 przy Aeroklubie Bydgoskim założono Oddział XI Związku Polskich Spadochroniarzy (www), a w latach 1998–2002 działała pierwsza w Polsce prywatna szkoła spadochronowa „Daymos”. W 1980 zorganizowano po raz pierwszy Międzynarodowe Zawody Spadochronowe o Puchar Bydgoszczy.

Sekcję lotniczego modelarstwa wyczynowego założono w 1957 roku^[6] przejmując po Lidze Lotniczej 2 istniejące modelarnie lotnicze w Bydgoszczy^[4]. W latach 70. modelarstwo była bardzo popularne w Bydgoszczy (43 warsztatów dla młodzieży). Do 1976 w mistrzostwach Polski (seniorów i juniorów) uzyskano 16 medali (7 , 3 , 6 )^[6]. Czołową postacią modelarstwa lotniczego lat 70. XX w. w Bydgoszczy był Tadeusz Kokoczewski – mistrz świata w drużynie (1974), siedmiokrotny mistrz Polski^[6].

Lotnia

Paralotnia

W 1974 przy Aeroklubie Bydgoskim powstała pierwsza w Europie oficjalna sekcja lotniarska założona z inicjatywy pracowników Zakładu Urządzeń Techniki Jądrowej „Polon”: Krzysztofa Kosiora i Ryszarda Łączkowskiego^[6]. Bydgoscy zawodnicy (m.in. Bogdan Kantorski, Andrzej Glaziński, Andrzej Kowalski) należeli do pionierów tej dyscypliny w Polsce^[10]. Treningi podjęto na Górze Szybowników, gdzie w latach 1933–1963 mieściła się szkoła szybowcowa w Fordonie^[6]. W 1975 w Bydgoszczy odbył się I Ogólnopolski Zlot Lotniarzy z udziałem 18 zawodników, a rok później w Międzybrodziu Żywieckim bydgoska sekcja lotniarska zajęła 1. miejsce w Polsce, a mistrzem został Andrzej Kowalski^[6]. W latach 1975–1980 w aeroklubie wyszkolono 58 lotniarzy, którzy samodzielnie budowali i udoskonalali sprzęt^[6]. W latach 80. XX w. dyscyplina ewoluowała w stronę motolotniarstwa. Zawodnicy Aeroklubu Bydgoskiego w latach 70., 80. i 90. XX w. należeli do czołówki krajowej, zdobywając wiele trofeów ogólnopolskich, indywidualnie i drużynowo^[6]. W latach 1984–1986 ogólnopolskie zawody wygrywali m.in. Adam Perz i Krzysztof Kosior^[6], a Karol Kubit jako członek reprezentacji narodowej zdobył w 1994 drużynowe mistrzostwo świata.

W latach 90. XX w. popularne stało się paralotniarstwo^[11], a sekcja przekształciła się w mikrolotową, zrzeszając motolotniarzy oraz pilotów samolotów ultralekkich.

Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa powołano w 1961 roku^[6]. Jego pierwszym prezesem był Jan Kieżun – organizator przedwojennej Szkoły Pilotów w Bydgoszczy. Klub prowadził działalność popularyzatorską, dokumentował dzieje lotnictwa na Pomorzu i Kujawach oraz upamiętniał ważne postaci lotnictwa bydgoskiego^[6]. Jego dziełem są m.in. pomnik Lotników Ziemi Bydgoskiej na Błoniu (1980), pomnik Ikara upamiętniający szkołę szybowcową w Fordonie (2002), tablice pamiątkowe: Adama Juliusza Zaleskiego (1990), Bolesława Orlińskiego (2004) i zbiorowa lotników poległych na frontach II wojny światowej, a także nadanie 2 szkołom podstawowym, 8 ulicom oraz osiedlu w Fordonie (Szybowników) nazw związanych z bydgoskim lotnictwem^[12].

W 1990 na wniosek Klubu Seniorów Lotnictwa Aeroklubowi Bydgoskiemu nadano imię ppłk pil. Adama Juliusza Zaleskiego, pierwszego komendanta Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy, który zginął w 1940 w Charkowie^[12].

Poniżej niepełna lista prezesów Aeroklubu Bydgoskiego^[6]:

• 1946-… Wojciech Wojewoda
• 1956–1957 Kazimierz Mindak
• 1958-1959 Stanisław Zarębski
• 1960-1963 Czesław Filipiak
• 1964-1966 Zygmunt Delatowski
• 1967-1968 Franciszek Kukliński
• 1968-1977 Adam Kwaśniewski
• 1977-1978 Wincenty Domisz
• 1978-1981 Stefan Bielawski
• 1981-1982 Władysław Przybylski
• 1982–1983 Jan Rostowski
• 1983-1985 Andrzej Barkowski
• 1985-… Władysław Przybylski

• Port lotniczy Bydgoszcz-Szwederowo
• Lotnisko Bydgoszcz-Biedaszkowo
• Fordońska Szkoła Szybowcowa
• Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2
• Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2
• Air Fair
• Sport w Bydgoszczy

• Aeroklub Bydgoski