French
DeutschAleksander Maliszewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Aleksander Maliszewski w latach 60. | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 października 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 29 września 1978 |
| Zawód | poeta, dramatopisarz, tłumacz, prozaik, krytyk teatralny i filmowy. |
| Odznaczenia | |
    | |
Aleksander Maliszewski (ur. 19 października 1901 w Warszawie, zm. 29 września 1978 tamże) – polski poeta, dramatopisarz, tłumacz, prozaik, krytyk teatralny i filmowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie robotniczej Jana i Marii z Jędrzejewskich. Od 1923 studiował nauki humanistyczne na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W latach 1925–1927 był wolnym słuchaczem polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Współtwórca grupy poetyckiej „Smok” (1923) i członek „Kwadrygi” (1928–1931). Od sezonu 1930/31 był kierownikiem literackim teatru dla dzieci Jaskółka w Warszawie. W latach 30. pracował także w Polskiej Agencji Telegraficznej i współpracował m.in. z Komisją Propagandy Teatrów i Sztuki TUR. Publikował w miesięczniku „Teatr w Szkole” (1934–1939), a w 1937–1939 był krytykiem teatralnym i filmowym „Dziennika Ludowego”.
W 1939 znalazł się w Wilnie, gdzie w latach 1939–1941 współpracował z Teatrem Polskim i Teatrem Muzycznym Lutnia, kabaretami Miniatury i Ksantypa oraz publikował w „Prawdzie Wileńskiej”. Po wkroczeniu wojsk niemieckich wrócił do Warszawy, gdzie został zatrudniony w Zarządzie Miejskim, publikował w prasie konspiracyjnej. Należał do Armii Krajowej (pseudonim Piotrowski), walczył w powstaniu warszawskim, obsługiwał stację nadawczo-odbiorczą AK „Błyskawica”.
Po zakończeniu wojny, w 1945 objął w Zarządzie m.st. Warszawy referat opieki nad powracającymi do stolicy artystami, następnie do 1948 kierował działem literacko-teatralnym w Polskim Radiu. Od 1947 był wicedyrektorem i kierownikiem artystyczno-repertuarowym Miejskich Teatrów Dramatycznych, w latach 1949–1950 kierownikiem literackim Teatru Rozmaitości.
Dwukrotny laureat Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. W 1953 otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia[1].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 134-1-8)[2].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- 1927 – Oczy, usta, serce (poezja)
- 1927 – Poezje
- 1929 – Czarna Beatrycze
- 1950 – Wczoraj i przedwczoraj (sztuka)
- 1952 – Droga do Czarnolasu (sztuka)
- 1961 – Warszawianka
- 1964 – U brzegu mojej Wisły
- 1967 – Na przekór nocy
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (15 lipca 1954)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 sierpnia 1945)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: BOGUMIŁA BARTOSZEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1945 r. nr 39, poz. 94 „w uznaniu zasług, położonych dla sprawy radiofonii w Polsce, a w szczególności odbudowy Centralnej Rozgłośni Polskiego Radia w Raszynie”.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bartłomiej Kaczorowski: Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-08836-2.