Antonín Švehla – Wikipedia, wolna encyklopedia

Antonín Švehla
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 kwietnia 1873
Praga

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 1933
Praga

Premier Czechosłowacji
Okres

od 7 października 1922
do 18 marca 1926

Poprzednik

Edvard Beneš

Następca

Jan Černý

Premier Czechosłowacji
Okres

od 12 października 1926
do 1 lutego 1929

Poprzednik

Jan Černý

Następca

František Udržal

Minister Spraw Wewnętrznych Czechosłowacji
Okres

od 14 listopada 1918
do 15 września 1920

Poprzednik

funkcja utworzona

Następca

Jan Černý

Przewodniczący Partii Agrarnej
Okres

od 21 października 1909
do 12 grudnia 1933

Poprzednik

Josef Žďárský

Następca

Rudolf Beran (od 1935)

Odznaczenia
Order Lwa Białego I klasy (Czechy)

Antonín Švehla (ur. 15 kwietnia 1873 w Pradze, zm. 12 grudnia 1933 tamże) – czechosłowacki polityk i mąż stanu, dwukrotny premier Czechosłowacji (1922–1925 i 1926–1929).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był właścicielem ziemskim w Hostivaře, od końca lat 90. XIX w. działał w ruchu agrarnym, w latach 1908–1913 był deputowanym czeskiego sejmu krajowego, w 1909 został przewodniczącym Komitetu Wykonawczego Czeskiej Partii Agrarnej. Był zwolennikiem czeskiego historycznego prawa państwowego. Przed I wojną światową walczył o równouprawnienie Czechów i Niemców na ziemiach czeskich, a od początku wojny dążył do ujednolicenia stanowiska czeskich partii wobec kwestii politycznych i konstytucyjnych. W 1916 brał udział w zakładaniu Českiego Svazu i Národníego Výboru. W pierwszym okresie wojny zajmował stanowisko umiarkowanie oportunistyczne, powstrzymując otwarcie proaustriacki aktywizm niektórych czeskich polityków. Po uwięzieniu Karela Kramářa stał się głową czeskiej reprezentacji politycznej. Pod koniec wojny kierował przygotowaniami do przejęcia władzy i utworzenia niepodległego państwa, zakładając Radę Gospodarczą i Czeskie Serce. W lipcu 1918 został wiceprzewodniczącym Národnego Výboru, a 28 października 1918 był jednym z organizatorów i przywódców przewrotu w Pradze. W 1918 został członkiem czechosłowackiego parlamentu i do 1920 ministrem spraw wewnętrznych. W 1919 objął przywództwo Partii Republikańskiej. Od 7 października 1922 do 18 marca 1926 stał na czele rządu, kierując kolejno dwoma gabinetami. Ponownie pełnił tę funkcję od 12 października 1926 do 1 lutego 1929.

Wniósł znaczny wkład w konsolidację wewnętrznej sytuacji politycznej Czechosłowacji i rozwój kraju w okresie międzywojennym. Usiłował przezwyciężyć sprzeczności między partiami w koalicji rządzącej na rzecz interesu narodowego i utworzył tzw. koalicyjną piątkę jako nieformalny organ współpracy tych partii. Z powodzeniem wykorzystywał swoje zdolności organizacyjne i energię w codziennej pracy politycznej. Był bliskim współpracownikiem prezydenta Masaryka, któremu udzielił poparcia w 1927, gdy sam odmówił startu w wyborach prezydenckich. W 1929 z powodu poważnej choroby wycofał się z życia politycznego.

W 2018 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Lwa Białego I klasy[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. FG Forrest, z, 2015, Seznam vyznamenaných [online], Pražský hrad [dostęp 2022-01-05] (cz.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]