Aquaman (film) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aquaman
ilustracja
Gatunek

superbohaterski
fantastyka naukowa
akcja

Rok produkcji

2018

Data premiery

26 listopada 2018 (Londyn)
19 grudnia 2018 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

143 minuty[1]

Reżyseria

James Wan

Scenariusz

Will Beall
David Leslie Johnson-McGoldrick

Główne role

Jason Momoa
Amber Heard
Willem Dafoe
Patrick Wilson
Dolph Lundgren
Yahya Abdul-Mateen II
Nicole Kidman

Muzyka

Rupert Gregson-Williams

Zdjęcia

Don Burgess

Scenografia

Bill Brzeski

Kostiumy

Kym Barrett

Montaż

Kirk Morri

Produkcja

Peter Safran

Wytwórnia

Warner Bros. Pictures
DC Studios
The Safran Company

Dystrybucja

Warner Bros. Pictures

Budżet

160 mln USD

Przychody brutto

1148 mln USD

Strona internetowa
Chronologia
Produkcja
Liga Sprawiedliwości
(2017)
Aquaman
(2018)
Shazam!
(2019)
Wydarzenia
Liga Sprawiedliwości
(2017)
Aquaman
(2018)
Shazam!
(2019)
Seria Aquaman
Aquaman
(2018)
Aquaman i Zaginione Królestwo
(2023)

Aquamanamerykański film superbohaterski z 2018 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym pseudonimie wydawnictwa DC Comics. Za reżyserię odpowiada James Wan, a za scenariusz David Leslie Johnson-McGoldrick i Will Beall. Film został wyprodukowany przez Warner Bros. Pictures, DC Entertainment i Peter Safran Productions, a za dystrybucję odpowiedzialne jest Warner Bros. Pictures. Tytułową rolę zagrał Jason Momoa, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Amber Heard, Willem Dafoe, Patrick Wilson, Dolph Lundgren, Yahya Abdul-Mateen II, Temuera Morrison i Nicole Kidman.

Produkcja opowiada historię Arthura Curry’ego / Aquamana, który wyrusza, by poprowadzić podwodne królestwo Atlantydy i powstrzymać swojego przyrodniego brata, króla Orma, przed zjednoczeniem siedmiu podwodnych królestw w celu zniszczenia świata ludzi.

Prace nad filmem rozpoczęły się w 2004 roku, ale nie nabrały tempa aż do premiery Człowieka ze stali w 2013 roku. W sierpniu 2014 roku Will Beall i Kurt Johnstad zostali zatrudnieni do napisania konkurencyjnych scenariuszy. W kwietniu 2015 Wan podpisał umowę na reżyserię, a produkcja filmu ruszyła w lipcu 2016 roku do scenariusza Bealla. Główną obsadę ujawniono w 2016 i na początku 2017 roku. Zdjęcia główne trwały od maja 2017 do października 2018 roku.

Jest to szósty film należący do franczyzy DC Extended Universe. Aquaman miał premierę 26 listopada 2018 w Londynie, a w Polsce pojawił się 19 grudnia. Film zarobił 1,148 miliarda dolarów, co czyni go najlepiej zarabiającym filmem DCEU, najlepiej zarabiającym filmem opartym na postaci z DC Comics, piątym najlepiej zarabiającym filmem 2018 roku i dwudziestym czwartym najlepiej zarabiającym filmem wszech czasów. Produkcja otrzymała przeważnie pozytywne recenzje krytyków. Chwalono głównie efekty wizualne, ton, sekwencje akcji, kreację Momoa i reżyserię Wana, ale skrytykowano fabułę i czas trwania.

Od 14 do 28 października 2021 emitowano animowany miniserial, zatytułowany Aquaman: King of Atlantis, którego akcja rozgrywa się po wydarzeniach z filmu. Bezpośrednia kontynuacja filmu, Aquaman i Zaginione Królestwo, miała premierę 19 grudnia 2023 roku.

Streszczenie fabuły

[edytuj | edytuj kod]

W 1985 w stanie Maine latarnik Thomas Curry ratuje podczas sztormu Atlannę, królową podwodnego królestwa Atlantydy. Zakochują się w sobie i rodzi im się syn, Arthur, który ma moc komunikowania się z morskimi stworzeniami. Kiedy atlantydzcy żołnierze wysłani przez króla Orvaxa – nowego władcę Atlantydy – przybywają, by schwytać Atlannę i sprowadzić ją do królestwa, ta ich pokonuje. Zmuszona jest jednak opuścić rodzinę, by chronić ją przed żołnierzami Atlantydy. Odpływając do podwodnego królestwa poleca swojemu doradcy, Nuidisowi Vulko, aby szkolił Arthura. Po latach treningu Curry nie chce udać się na Atlandydę, gdy dowiaduje się, że Atlanna została stracona przez Orvaxa za miłość do człowieka i spłodzenie z nim syna[2][3][4].

Znacznie później, rok po pokonaniu Steppenwolfa, Arthur stawia czoła piratom, którzy porwali rosyjską łódź podwodną. Ich przywódca zostaje zabity podczas nieudanej próby pokonania Arthura, a jego syn, David, poprzysięga zemstę. Obecny władca Atlantydy, król Orm Marius, syn Orvaxa i przyrodni brat Arthura, przekonuje króla Nereusa z Xebel, by pomógł zjednoczyć Atlantydę i zniszczyć świat ludzi za zanieczyszczanie oceanów. Nereus zgadza się pomóc po tym, jak zostają zaatakowani przez łódź podwodną[2][3][4].

Córka Nereusa, Mera, która jest zaręczona z Ormem, odmawia im pomocy i prosi Arthura o wsparcie. Ten towarzyszy jej przez całą drogę do Atlantydy, gdzie Vulko namawia go do odnalezienia Trójzębu króla Atlana – magicznego artefaktu pierwszego władcy Atlantydy – by odzyskać należne mu miejsce na tronie. Wpadają w zasadzkę ludzi Orma, a Arthur zostaje schwytany. Król obwinia go za śmierć Atlanny i prawie zabija go w pojedynku, jednak Mera go ratuje. Arthur i Mera podróżują do upadłego Królestwa Dezerterów, ukrytego pod Saharą, gdzie trójząb został wykuty. Tam znajdują holograficzną wiadomość, która prowadzi ich na Sycylię we Włoszech, gdzie odnajdują współrzędne położenia trójzębu[2][3][4].

Orm daje Davidowi prototyp stroju bojowego żołnierzy Atlantydy, aby mógł zabić Arthura. Następnie więzi Vulko i zmusza Królestwo Rybaków do złożenia mu przysięgi wierności zabijając ich króla. Okazuje się również, że Orm wynajął Davida i jego ojca, by porwali rosyjską łódź podwodną (tę samą, która wcześniej zaatakowała Atlantydę), by zdobyć poparcie Nereusa. David nazywa siebie Black Mantą i atakuje Arthura, ale Curry’emu udaje się go pokonać. W miejscu, które wskazały współrzędne, Arthurowi i Merze udaje się odeprzeć atak potworów, a następnie tunel transportuje ich do niezbadanego morza w centrum Ziemi. Tam znajdują Atlannę, której udało się uciec i przeżyć, a następnie skrywać przez 20 lat[2][3][4].

Arthur staje do walki z Karathenem, mitycznym stworzeniem i strażnikiem trójzębu. Udaje się mu go zdobyć i obiecuje chronić zarówno Atlantydę, jak i świat ludzi. Orm prowadzi swoją armię przeciwko Królestwu Solanki, by ogłosić się Panem Oceanu, natomiast Arthur prowadzi przeciwko niemu armię morskich stworzeń. Zwolennicy Orma uznają Arthura za prawdziwego króla, gdy dowiadują się, że włada on trójzębem Atlana. Curry pokonuje Orma, ale daruje mu życie, a ten godzi się na uwięzienie po odkryciu, że Arthur odnalazł ich matkę. Zgodnie z obietnicą Atlanna wraca do Thomasa, a Arthur wstępuje na tron[2][3][4].

W scenie po napisach końcowych, David zostaje uratowany przez naukowca, doktora Stephena Shina, który ma obsesję na punkcie Atlantydy. David zgadza się zaprowadzić tam Shina w zamian za pomoc w zemście na Arthurze[2][3][4].

Obsada

[edytuj | edytuj kod]
Polski dubbing[5]
Jan Aleksandrowicz-Krasko jako Arthur Curry / Aquaman
Ewa Prus jako Mera
Tomasz Schimscheiner jako Nuidis Vulko
• Kamil Pruban jako Orm Marius / Ocean Master
Grzegorz Pawlak jako Nereus
Michał Mikołajczak jako David Hyde / Black Manta
Tamara Arciuch jako Atlanna
  • Jason Momoa jako Arthur Curry / Aquaman, półkrwi Atlantyjczyk, syn Thomasa Curry’ego i królowej Atlanny, który z niechęcią pretenduje do tronu podwodnego królestwa Atlantydy. Potrafi manipulować falami, komunikować się z wodnymi stworzeniami i pływać z nadludzką szybkością[6]. Kaan Guldur zagrał dziewięcioletniego Arthura Curry’ego, natomiast trzynastoletniego – Otis Dhanji[7].
  • Amber Heard jako Mera, atlantydzka wojowniczka wychowywana przez królową Atlannę. Ma zdolności hydrokinetyczne i telepatyczne[8].
  • Willem Dafoe jako Nuidis Vulko, szef naukowego doradztwa Atlantydy[9].
  • Patrick Wilson jako Orm Marius / Ocean Master, skorumpowany przyrodni brat Arthura Curry’ego, chce przejąć tron Atlantydy[10].
  • Dolph Lundgren jako Nereus, władca podwodnej nacji Xebel i ojciec Mery[11].
  • Yahya Abdul-Mateen II jako David Hyde / Black Manta, bezwzględny najemnik i poszukiwacz skarbów[12].
  • Nicole Kidman jako Atlanna, matka Arthura Curry’ego i była królowa Atlantydy[13].

W filmie wystąpili również: Temuera Morrison jako Thomas Curry, ojciec Arthura Curry’ego i latarnik; Ludi Lin jako Murk, dowódca armii Atlantydy; Michael Beach jako Jesse Kane, ojciec Davida Hyde’a; Randall Park jako Stephen Shin, biolog morski i przyjaciel Thomasa Curry’ego oraz Graham McTavish jako król Atlan[14][15][16][17][18][19].

Ponadto Leigh Whannell, wieloletni współpracownik Jamesa Wana, pojawił się w filmie jako pilot[20]; Julie Andrews podkłada głos Karathenowi, strażnikowi trójzębu[21]; John Rhys-Davies podkłada głos Królowi Solanki, a Djimon Hounsou – Królowi Rybaków[22]. Obie te postaci na planie zagrał Andrew Crawford[22]. Natalia Safran i Sophia Forrest zagrały odpowiednio Królową Rybaków, Rinę i Księżniczkę Rybaków, Scales[23].

Jason Momoa
(Arthur Curry / Aquaman)
Willem Dafoe
(Nuidis Vulko)
Patrick Wilson
(Orm Marius / Ocean Master)
Yahya Abdul-Mateen II
(David Hyde / Black Manta)
Nicole Kidman
(Atlanna)

Produkcja

[edytuj | edytuj kod]

Rozwój projektu

[edytuj | edytuj kod]
James Wan, reżyser filmu

W 2004 roku portal FilmJerk.com doniósł, że Alan i Peter Riche z Sunrise Entertainment planowali zrobić film o Aquamanie, a scenariusz miał napisać Robert Ben Garant[24]. W 2007 roku studio Warner Bros. ogłosiło rozpoczęcie prac nad filmem o Lidze Sprawiedliwości ze scenariuszem Michele i Kieran Mulroney[25]. Film, który rzekomo nosił tytuł Justice League: Mortal, miałby być kinowym debiutem Aquamana[25]. George Miller podpisał umowę na reżyserię jeszcze w tym samym roku[25]. Film został ostatecznie anulowany z powodu opóźnień w produkcji spowodowanych strajkiem scenarzystów w Stanach Zjednoczonych[25]. Wcześniej jednak w roli Aquamana obsadzony został chilijski aktor Santiago Cabrera[25]. W lipcu 2009 roku pojawiły się informacje, że prace nad filmem o Aquamanie prowadzone są przez należącą do Leonardo DiCaprio firmę Appian Way[26][27]. Po premierze Człowieka ze stali w 2013 roku ujawniono, że trwają dyskusje o przyszłych filmach uniwersum, w tym o kolejnych filmach z Supermanem, Batmanem, a także o filmie Wonder Woman i Aquamanie[28][29][30]. Geoff Johns powiedział „Variety”, że Aquaman jest postacią priorytetową[31]. 12 sierpnia 2014 roku Warner Bros. ogłosiło, że zatrudniło Willa Bealla i Kurta Johnstada do napisania dwóch osobnych scenariuszy[32]. Prace nad filmem toczyły się dwutorowo, ale tylko lepsza wersja miała być kontynuowana[32].

10 kwietnia 2015 roku serwis „The Hollywood Reporter” poinformował, że James Wan jest głównym kandydatem do objęcia stanowiska reżysera[33]. W czerwcu 2015 roku potwierdzono, że Wan zajmie się reżyserią, a także że będzie nadzorował scenariusz autorstwa Kurta Johnstada[34][35]. 12 listopada 2015 roku zatrudniono nowego scenarzystę, Davida Leslie Johnsona-McGoldricka; nie było jednak jasne, czy będzie będzie on pracował samodzielnie, czy we współpracy z Wanem[36]. Ostatecznie wszystkie plany scenariuszowe zostały porzucone, a Wan i Johns planowali ruszyć do przodu z nowym scenariuszem napisanym przez Willa Bealla[37]. Później sprowadzono z powrotem Johnsona-McGoldricka, aby przerobił scenariusz Bealla[38][39].

W marcu 2016 roku ogłoszono, że wydarzenia w filmie będą osadzone po Lidze Sprawiedliwości[40][41]. Przedprodukcja rozpoczęła się w Australii pod koniec listopada 2016 roku[42][43].

Casting

[edytuj | edytuj kod]
Ekipa filmowa podczas San Diego Comic-Conu w 2018 roku

W październiku 2014 roku wraz z ogłoszeniem filmu studio Warner Bros. ujawniło, że w roli głównej wystąpi Jason Momoa[6]. Tego samego miesiąca Momoa ujawnił, że przygotowuje się do filmu o Lidze Sprawiedliwości i nie wie, czy solowy film o Aquamanie pojawi się przed nim, czy po[44]. W grudniu 2014 roku ujawniono, że Momoa podpisał umowę na cztery filmy[45].

13 stycznia 2016 roku serwis „The Hollywood Reporter” ogłosił, że Amber Heard rozpoczęła negocjacje w sprawie zagrania roli księżniczki Mery, a jej obsadzenie zostało oficjalnie potwierdzone dwa miesiące później[46][47]. W kwietniu 2016 roku zdradzono, że Willem Dafoe został obsadzony w nieujawnionej roli, a później okazało się, że jest to Nuidis Vulko[48][9]. W grudniu 2016 roku potwierdzono, że Patrick Wilson zagra przyrodniego brata Aquamana[10]. 31 stycznia 2017 roku do obsady dołączył Yahya Abdul-Mateen II jako Black Manta, arcywróg Aquamana w komiksach wydawnictwa DC[12]. Pod uwagę brany był również Michael K. Williams[49]. Tego samego dnia pojawiły się informacje, że Nicole Kidman przystąpiła do rozmów, aby zagrać królową Atlannę[50]. Dwa miesiące później Kidman potwierdziła swój angaż[13].

W lutym 2017 roku poinformowano, że Temuera Morrison jest w trakcie negocjacji w sprawie roli Thomasa Curry’ego[51]. 12 kwietnia Dolph Lundgren został obsadzony w roli Nereusa[52]. W maju 2017 do obsady dołączyła Ludi Lin[53]. Prawie dwa tygodnie później Michael Beach, który w filmie Liga Sprawiedliwych bez granic podkładał głos Devilowi Rayowi (postaci opartej na Black Mancie) został obsadzony w roli ojca Black Manty[16]. W październiku 2017 roku Graham McTavish ujawnił, że także zagra w filmie[18]. W kwietniu 2018 roku Randall Park został obsadzony jako dr Stephen Shin[17], a w lipcu zdradzono, że Djimon Hounsou, Natalia Safran i Sophia Forrest zagrają odpowiednio Króla Rybaków, Królową Rybaków i Księżniczkę Rybaków[54]. W listopadzie 2018 roku ujawniono, że Julie Andrews zagra w filmie rolę głosową[21].

Zdjęcia i postprodukcja

[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia główne rozpoczęły się 2 maja 2017 w Australii, pod roboczym tytułem „Ahab”[55]. Większość filmu nakręcono w Village Roadshow Studios w Gold Coast, a niektóre sceny w Nowej Fundlandii, na Sycylii (Erice) i w Maroku[56]. Od maja do sierpnia 2017 zdjęcia realizowano m.in. w Main Beach, Coomera, Southport i Amity Point w North Stradbroke Island w Queensland[57]. Podczas kręcenia sekwencji podwodnych Wan powiedział, że „nie jest to łatwe”, gdyż „podwodny świat jest bardzo skomplikowany”[58]. Niektóre sceny podwodne kręcono z użyciem specjalnych urządzeń trzymających aktorów w powietrzu oraz bluescreenów, a następnie poddawano odpowiednim zmianom w procesie postprodukcji, a część ujęć kręcono z użyciem wody[59].

W sierpniu 2017 rozpoczęto kręcenie w Hastings Point, które zakończono jeszcze w tym samym miesiącu[60][61]. Następnie zdjęcia przeniosły się do Nowej Fundlandii i Labradoru[62]. Pod koniec września tego samego roku Willem Dafoe zdradził, że nakręcił już wszystkie sceny ze swoim udziałem, natomiast w październiku James Wan ujawnił, że prace na planie zakończył także Patrick Wilson[63][64]. Do połowy października filmowano jeszcze w Maroku, w miastach Merzuga i Arfud[65]. Zdjęcia zakończyły się 21 października 2017[66]. Odpowiadał za nie Don Burgess[67]. Montażem zajął się Kirk Morri[68], scenografią Bill Brzeski[69], a kostiumy zaprojektowała Kym Barrett[70]. Budżet filmu szacowany jest na około 160 milionów dolarów[71].

Efekty specjalne

[edytuj | edytuj kod]

Za efekty specjalne odpowiadali Charles Gibson oraz Kelvin McIlwain, a zrealizowały je studia Industrial Light & Magic, Base FX, Rodeo FX, Scanline VFX, DNEG, Luma Pictures, Weta Digital, Moving Picture Company, Method Studios, Digital Domain i Proof[72][73].

Firma ILM przygotowała 670 ujęć. Stworzyła ona m.in. Atlantydę oraz wszystkie jej zwierzęta i stworzenia, Karathenów i bitwę finałową[74][75][73]. Przy tworzeniu Atlantydy zespół oparł się na projektach dostarczonych przez dział artystyczny[74][75][73]. ILM stworzyło także ponad 200 budynków[74][75][73]. Podwodne statki były wzorowane na organicznych stworzeniach i zaprojektowane tak, aby się poruszały[74][75][73]. Wszystkie zwierzęta, w tym Karatheny, zostały rzeczywiście zbudowane, a następnie animowane z użyciem klatek kluczowych[74][75][73]. Studio to pracowało także nad ujęciami, w których symulowano ruch włosów pod wodą[74][75][73].

Weta Digital zajęło się większością scen, w których konieczne było cyfrowe odmładzanie aktorów[74][75][73][76]. Opracowali więc m.in. sceny retrospekcji z Nicole Kidman i Temuerą Morrisonem, natomiast studio DNEG dokonało cyfrowego odmłodzenia Willema Dafoe w scenie, w której jego postać – Nuidis Vulko – szkoli młodego Arthura[74][75][73][76]. Firma Digital Domain opracowała m.in. środowisko wyspy, na której znajdował się trójząb króla Atlana[77]. W tej sekwencji aktorzy zostali nakręceni w basenie z wodą na niebieskim tle, a studio dodało w postprodukcji wodospady, góry, dinozaury i inne stworzenia[77]. Firma przygotowała łącznie około 20 ujęć[77].

Method Studios zajęło się sekwencją walki na Sycylii pomiędzy Arthurem, Merą i Black Mantą, spotkaniem Arthura z Karathenami oraz zdobyciem przez niego trójzębu króla Atlana[78][79]. Przygotowało także specjalne ujęcie o wysokiej rozdzielczości (700 klatek na sekundę) w scenie, w której kamera podróżuje przez oczy Arthura[78][79]. Rodeo FX pracowało głównie nad dwiema sekwencjami[73]. Jedną z nich była kraina, przypominająca akwarium, którą młody Arthur odwiedza na początku filmu[73]. Studio użyło przy niej symulacji, a także algorytmów odwzorowujących zachowanie ryb[73]. Drugą sekwencją były ruiny Atlantydy znajdujące się pod pustynią[73]. Artyści wykorzystali dużą ilość piasku, pyłu i skał, aby realistycznie oddać interakcje postaci, a zrujnowanemu miastu dodać głębi[73].

Scanline VFX dostarczyło 450 ujęć[80]. Główne sekwencje, nad którymi pracowali to środowisko latarni morskiej, napisy tytułowe, Aquaman wypychający łódź podwodną na powierzchnię i ratujący marynarzy w środku, Black Manta płacący Ormowi za dostarczenie łodzi podwodnej oraz wizyta Arthura i Mery w Królestwie Rowu[80]. Przy tworzeniu karty tytułowej zespół oparł się na pracy Rodeo nad sekwencją w akwarium i użył symulacji do stworzenia ponad 60 000 ryb[80]. W celu stworzenia latarni morskiej, ekipa zbudowała pełnowymiarowy dom z podstawą wieży latarni, a resztę wykonano cyfrowo[80].

W sumie w filmie jest około 2300 ujęć, w których użyto efektów specjalnych[73].

Muzyka

[edytuj | edytuj kod]

7 marca 2018 ogłoszono, że Rupert Gregson-Williams skomponuje muzykę do filmu[81]. Wcześniej był autorem ścieżki dźwiękowej do innego filmu należącego do DC Extended UniverseWonder Woman[81]. Ścieżka dźwiękowa została wydana 14 grudnia 2018 przez WaterTower Music[82][83]. Na płycie znajduje się również utwór amerykańskiej piosenkarki Skylar Grey zatytułowany „Everything I Need”[84]. Joseph Bishara, częsty współpracownik Wana, na potrzeby jednej z sekwencji skomponował utwór „Trench Engaged”[85][86].

Aquaman (Original Motion Picture Soundtrack)[87][88]2018
NrTytuł utworuDługość
1.„Everything I Need”3:16
2.„Arthur”4:40
3.„Kingdom of Atlantis”3:26
4.„It Wasn’t Meant to Be”3:22
5.„Atlantean Soldiers”3:35
6.„What Does That Even Mean?”3:23
7.„The Legend of Atlan”1:57
8.„Swimming Lessons”3:03
9.„The Black Manta”2:49
10.„What Could Be Greater Than a King?”5:23
11.„Permission to Come Aboard”2:16
12.„Suited and Booted”4:25
13.„Between Land and Sea”2:55
14.„He Commands the Sea”3:34
15.„Map In a Bottle”2:15
16.„The Ring of Fire”4:57
17.„Reunited”1:31
18.„Everything I Need”3:20
19.„Ocean to Ocean”2:25
20.„Trench Engaged”2:29
1:05:01
Aquaman (Original Motion Picture Soundtrack) – Deluxe edition[87][88]2018
NrTytuł utworuDługość
1.„Mera Montage”2:05
2.„Home Invasion”2:49
3.„Saving Pops”3:04
4.„Ahab Waves”1:30
5.„Ask the Sea”2:00
6.„Obligation”1:25
7.„Dunes”2:05
8.„Suited & Booted”3:57
9.„The Black Manta”5:11
10.„Alantean Soldiers”5:00
11.„Kingdom of Atlantis”6:37
35:43

Marketing

[edytuj | edytuj kod]

W marcu 2017 podczas CinemaConu w Las Vegas, jeszcze przed rozpoczęciem zdjęć, pokazano pierwsze grafiki koncepcyjne do filmu[89]. W lipcu tego samego roku na San Diego Comic-Conie ukazał się promocyjny materiał filmowy[90]. W kwietniu 2018, podczas kolejnego CinemaConu, pokazano następny materiał filmowy, a na scenie zaprezentowano obsadę[91].

W czerwcu 2018 w trakcie konwentu CineEurope zadebiutował pierwszy zwiastun filmu[92]. Ponad miesiąc później, 21 lipca 2018 roku, podczas San Diego Comic-Conu zwiastun zaprezentowano szerszej publiczności i został on pozytywnie przyjęty[93]. Pod koniec sierpnia studio zorganizowało pokazy testowe, na których film spotkał się z mieszanymi reakcjami[94][95]. 5 października 2018 roku studio Warner Bros. zaprezentowało kilkuminutowy materiał promocyjny, ciepło przyjęty przez fanów[96][97][98][99]. Pierwszy oficjalny spot telewizyjny do filmu pojawił się 16 października[100], a drugi 1 listopada[101]. W tym samym miesiącu ukazały się plakaty z takimi postaciami jak Aquaman, Mera, Black Manta, Ocean Master, Nereus, Atlanna i Nuidis Vulko[102].

W listopadzie 2018 studio ogłosiło harmonogram trasy promocyjnej goszczącej m.in. Pekinie, Londynie, Nowym Jorku, Manili, Los Angeles, Miami, Gold Coast, Sydney i Honolulu[103]. Dodatkowo ogłoszono, że film zostanie pokazany 7 grudnia 2018 roku podczas Brazil Comic Con w São Paulo[104]. Kilka dni później ukazał się oficjalny materiał zza kulis[105]. Dwa dni później wydano dwa plakaty przedstawiające Aquamana oraz Merę w kostiumach[106]. 19 listopada ukazał się finalny zwiastun[107].

Wydanie

[edytuj | edytuj kod]

Aquaman miał swoją światową premierę 26 listopada 2018 w kinie Empire na Leicester Square w Londynie[108]. W Stanach Zjednoczonych został wydany 21 grudnia tego samego roku przez Warner Bros. Pictures w formatach RealD 3D, Dolby Cinema, IMAX, IMAX 3D, 4DX i ScreenX[109].

7 grudnia film zadebiutował w Chinach[110], a 12 grudnia w Wielkiej Brytanii[111][112]. 13 grudnia miała miejsce premiera w takich krajach, jak Chile, Argentyna, Brazylia, Rosja, Portugalia, Meksyk, Chorwacja i Czechy[113][114], a następnego dnia w Indiach[115]. 19 grudnia produkcja pojawiła się w kinach w Polsce, Francji, Szwajcarii i Korei Południowej[114]. W Japonii film zadebiutował 8 lutego 2019[114].

Premiera była wcześniej planowana na 27 lipca 2018, a następnie na 5 października 2018[116].

5 marca 2019 Aquaman został wydany w wersji cyfrowej[117], a 19 marca w wersji na Blu-ray, 4K Blu-ray Ultra HD, 3D Blu-ray i DVD[118][119][120]. Szacuje się, że zysk ze sprzedaży wersji DVD w USA wyniósł 27,4 miliona dolarów, a wersji Blu-ray – 42,2 miliona dolarów, co daje łącznie 69,7 miliona dolarów[121]. Reżyser James Wan ujawnił, że nie zostanie wydana wersja reżyserska filmu[122].

Odbiór

[edytuj | edytuj kod]

Box office

[edytuj | edytuj kod]

W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie Aquaman zarobił 335,1 miliona dolarów, a na innych terytoriach 812,6 miliona dolarów, co daje łącznie 1,148 miliarda dolarów zysku[114]. Stał się on najlepiej zarabiającą produkcją DCEU, a także drugim najlepiej zarabiającym filmem wytwórni Warner Bros., po Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II (1,342 miliarda dolarów)[123][124]. Serwis Deadline Hollywood obliczył, że zysk netto filmu wyniósł 260,5 miliona dolarów, co czyni go piątą najbardziej dochodową produkcją 2018 roku[125].

W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie produkcja zadebiutowała wraz z premierą takich filmów, jak Bumblebee, Teraz albo nigdy oraz Witajcie w Marwen i przewidywano, że w weekend otwarcia zarobi 65-70 milionów dolarów, a w ciągu pierwszych pięciu dni 120 milionów dolarów (według niektórych wyliczeń nawet 150 milionów dolarów)[126]. W dniu premiery produkcja zarobiła prawie 28 milionów dolarów, w tym 9 milionów dolarów z pokazów przedpremierowych[127]. W weekend otwarcia zysk wyniósł 67,9 miliona dolarów, co zapewniło produkcji pierwsze miejsce w światowym box office, ale było najniższym otwarciem w historii DCEU[128][129]. W drugi weekend po premierze film zarobił 52,1 miliona dolarów (spadek o 23%), a także 10,1 miliona dolarów w Sylwestra i 16,8 miliona dolarów w Nowy Rok[130][131]. W trzeci weekend Aquaman utrzymał się na szczycie box office, zarabiając 31 milionów dolarów[132]. W czwarty weekend zysk wyniósł 17,4 miliona dolarów, co oznaczało spadek na drugie miejsce w box office (na rzecz filmu The Upside, który zarobił 20,4 miliona dolarów)[133]. W ten sam weekend Aquaman przekroczył granicę miliarda dolarów zysku[133].

W Chinach, gdzie produkcja zadebiutowała dwa tygodnie wcześniej niż w Stanach Zjednoczonych, film zarobił 24,6 miliona dolarów w pierwszym dniu i ustanowił rekord otwarcia Warner Bros. w tym kraju[134]. W pierwszy weekend film zarobił tam 93,6 miliona dolarów, co było najlepszym otwarciem w historii DCEU oraz studia Warner Bros. w tym kraju[134]. W ciągu pierwszych trzech dni od premiery produkcja zarobiła tam więcej, niż wynosił łączny zysk filmu Wonder Woman, a w ciągu pierwszych pięciu dni – więcej niż każdy solowy film Filmowego Uniwersum Marvela[134][135]. Łączny zysk z Chin wyniósł ponad 298 milionów dolarów[136]. Na Filipinach Aquaman stał się najlepiej zarabiającym filmem Warner Bros. i DC wszech czasów, z łącznym zyskiem wynoszącym ponad 9,6 miliona dolarów[137]. W Rumunii produkcja stała się najlepiej zarabiającym filmem dekady[138]. Zysk z Polski to prawie 4 miliony dolarów[114].

Reakcje krytyków

[edytuj | edytuj kod]

Film spotkał się z przeważnie pozytywnymi recenzjami krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 65% z 411 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6/10[139]. W agregatorze Metacritic średnia ważona ocen z 50 recenzji wyniosła 55 punktów na 100 punktów[140]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę „A-” w skali od A+ do F[127].

Peter Debruge z magazynu „Variety” skrytykował dialogi, ale chwalił reżyserię, scenografię i ostatni akt filmu, pisząc: „Największą niespodzianką jest tutaj to, że mimo długiego czasu trwania film dostaje nagle kopniaka na finał”[141]. Stwierdził też, że „Aquaman rozpętuje bitwę morską na równi z Władcą Pierścieni”[141]. William Bibbiani na łamach „The Wrap” nazwał film „wspaniałą superbohaterską przygodą, która stara się – i prawie jej się udaje – być najbardziej epickim filmem superbohaterskim, jaki kiedykolwiek powstał”[142]. Peter Travers z „Rolling Stone” ocenił film na 2,5 z 5 gwiazdek chwaląc reżyserię i występ Momoy, ale krytykując fabułę i dialogi[143]. Napisał: „Aquaman jest bałaganem zderzających się tonów i bezwstydnej głupoty, ale to ulga po ostatnich mrocznych filmach z franczyzy”[143]. Chris Nashawaty z „Entertainment Weekly” ocenił film na C- pisząc: „Produkcja nie może się zdecydować czy chce być głupia czy poważna, czy chce być filmem superbohaterskim czy parodią jednego z nich”[144]. Skrytykował także efekty specjalne, kostiumy i dialogi[144]. Todd McCarthy z „The Hollywood Reporter” chwalił występ Momoy, pisząc: „W filmie nie ma prawie żadnej sceny, która nie mogłaby skorzystać z zabawnego poczucia humoru i zaskoczenia, które Momoa dostarcza mniej lub bardziej samodzielnie”[145]. Skrytykował jednak długość filmu twierdząc, że niektóre sceny akcji są „jakby wyciągnięte z kapelusza na zawołanie”, a to według niego sprawia wrażenie że film jest „nudny, zmielony i napędzany bardziej poczuciem obowiązku niż radością z inspiracji”[145].

Łukasz Muszyński z portalu Filmweb wystawił filmowi 7 gwiazdek z 10 możliwych; chwalił reżyserię, stwierdzając, że Wan „pewną ręką miksuje ze sobą kino nowej przygody, rodzinny melodramat, screwball comedy, horror, batalistyczny epos oraz proekologiczne przesłanie”[146]. Uznał jednak, że trzeba przymknąć oko na „parę dziur logicznych, nietrafioną ekspozycję oraz kilka niezamierzenie zabawnych linijek dialogu”[146]. Dawid Muszyński z naEkranie.pl ocenił film na 6 punktów z 10 i uznał, że film jest „piękny wizualnie”, jednak „pod względem scenariuszowym jest źle, bardzo źle”[147]. Skrytykował także wątek Black Manty uznając go za niepotrzebny[147]. Konrad Kozłowski z portalu antyweb.pl również wystawił ocenę 7 na 10 i napisał: „James Wan potrafił przekuć historię superbohatera, którego rzadko traktowano serio, w przepiękny wizualnie film”; pochwalił również występ Momoy[148]. Tomasz Drabik z kulturacja.pl przyznał filmowi 4 punkty z 10 możliwych, stwierdzając: „Aquaman wypada chyba najlepiej z dotychczasowych produkcji z uniwersum DC i bez gryzienia połyka flagową produkcję tego uniwersum jaką była Liga Sprawiedliwości. Do doskonałości mu jednak daleko”[149]. Skrytykował fabułę i czarne charaktery i napisał, że jako „najlepszy film DC wypada na poziomie najsłabszego MCU”[149]. Przemysław Mazur z portalu paradoks.net.pl wystawił ocenę 7 na 10, chwaląc role Lundgrena i Dafoe oraz stwierdzając, że „widzowie złaknieni epickiej, tętniącej pozytywną, bezpretensjonalną energią rozrywki z dużym prawdopodobieństwem będą się na tej produkcji świetnie bawili”[150].

Nagrody i nominacje

[edytuj | edytuj kod]
Nagroda Kategoria Nominowani Wynik Źródło
Alliance of Women Film Journalists Wybitne osiągnięcia kobiety w branży filmowej Nicole Kidman Nominacja [151]
Dorian Awards Film roku Aquaman [152]
Gold Derby Awards Najlepsze efekty specjalne Kelvin McIlwain, Jeff White, Bryan Hirota, Kimberly Nelson LoCascio [153]
Visual Effects Society Awards Najlepsze środowisko stworzone w trybie fotorealistycznym Quentin Marmier, Aaron Barr, Jeffrey De Guzman, Ziad Shureih [154]
Najlepsze zdjęcia wirtualne w projekcie fotorealistycznym Claus Pedersen, Mohammad Rastkar, Cedric Lo, Ryan McCoy
Amerykańska Gildia Charakteryzatorów Najlepszy specjalny efekt w makijażu Justin Raleigh, Ozzy Alvarez, Sean Genders [155]
Złote Szpule Najlepszy montaż tła muzycznego w filmie pełnometrażowym J.J. George & Paul Rabjohns [156][157]
Amerykańska Gildia Kostiumologów Najlepsze kostiumy w filmie fantastycznonaukowym / fantasy Kym Barrett [158]
SXSW Film Design Award Najlepszy projekt tytułu Aaron Becker, Simon Clowes [159]
Kids' Choice Awards Ulubiony film Aquaman [160]
Ulubiony aktor filmowy Jason Momoa
Ulubiony superbohater
Golden Trailer Awards Najlepszy zwiastun filmu fantasy / przygodowego Aquaman, Target Wall "I Am", Warner Bros., Aspect [161]
MTV Movie & TV Awards Najlepszy pocałunek Jason Momoa i Amber Heard [162]
Nagroda Saturn Najlepsza adaptacja komiksu Aquaman [163]
Najlepsza reżyseria James Wan
Najlepsza aktorka drugoplanowa Amber Heard
Najlepszy montaż Kirk Morri
Najlepsza scenografia Bill Brzeski
Najlepsze kostiumy Kym Barrett
Teen Choice Awards Ulubiony film fantasy / science-fiction Aquaman [164]
Ulubiony aktor w filmie science-fiction / fantasy Jason Momoa
Ulubiona aktorka w filmie science-fiction / fantasy Amber Heard
Ulubiony czarny charakter Patrick Wilson
Chinese American Film Festival Najbardziej popularny amerykański film w Chinach Aquaman Wygrana [165]
AACTA Award Najlepsze efekty specjalne lub animacje Kelvin McIlwain, Kimberly Nelson LoCascio, Josh Simmonds, David Nelson Nominacja [166]

Kontynuacje

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Aquaman i Zaginione Królestwo.

W październiku 2018 roku James Wan wyjawił, że dyskusje nad sequelem rozpoczęły się w trakcie postprodukcji pierwszego filmu. Jason Momoa napisał historię do drugiej części podczas prac na planie pierwszej części, która została pozytywnie przyjęta przez Toby Emmericha z Warner Brothers Entertainment i producenta Petera Safrana[167][168]. W grudniu dobre wyniki finansowe i pozytywna reakcja krytyków na film Aquaman przekonały studio do rozpoczęcia prac nad kontynuacją[169]. W styczniu 2019 roku poinformowano, że Wan powróci na stanowisko reżysera[170]. Geoff Boucher z Deadline Hollywood zauważył, że Wan bardzo skrupulatnie zajmował się kontynuacją swoich poprzednich filmów i był „głęboko zaangażowany” w budowanie świata Aquamana, który porównał do Śródziemia czy galaktyki w Gwiezdnych wojnach[171]. Miesiąc później ujawniono, że David Leslie Johnson-McGoldrick zajmie się scenariuszem[172]. W tym samym miesiącu studio wyznaczyło datę amerykańskiej premiery na 16 grudnia 2022 roku[173]. Była ona później kilkukrotnie przesuwana, a ostatecznie miała miejsce 19 grudnia 2023 roku[174][175].

Animowany miniserial

[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 2020 zapowiedziano animowany miniserial oparty na postaci Aquamana[176]. Ujawniono, że producentem wykonawczym będzie James Wan, a serial zadebiutuje na platformie HBO Max[177][178][176]. Miał on być osadzony po wydarzeniach z filmu Aquaman, jednak nie należeć do kanonu DC Extended Universe[179][180]. Cooper Andrews, Gillian Jacobs, Thomas Lennon i Dan Snyder mieli zastąpić odpowiednio Momoę, Heard, Wilsona i Dafoe w ich rolach[181][182]. 1 września 2021 roku ogłoszono, że serial będzie emitowany na Cartoon Network w ramach bloku ACME Night[183]. 10 września 2021 roku ogłoszono, że zostanie wydany 14 października 2021 roku[184].

Anulowany spin-off

[edytuj | edytuj kod]

W lutym 2019 studio Warner Bros. ogłosiło, że pracuje nad powstaniem spin-offu do filmu, który ma być zatytułowany The Trench[185]. Producentem miał być Wan, a Noah Gardner i Aidan Fitzgerald mieli napisać scenariusz[185]. Fabuła skupiłaby się na amfibijnych potworach, z którymi Arthur i Mera zmierzyli się w Aquamanie, powrócić miał także Yahya Abdul-Mateen II jako Black Manta[186][185]. W kwietniu 2021 studio zdecydowało się anulować projekt, nie wykluczając jednak powrócenia do niego w przyszłości[187].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Aquaman (2018). British Board of Film Classification. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  2. a b c d e f Aquaman (2018). Wszystko o filmie [online], Viva.pl [dostęp 2022-05-06] (pol.).
  3. a b c d e f Aquaman review – a complete bellyflop [online], the Guardian, 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  4. a b c d e f Matt Zoller Seitz, Aquaman movie review & film summary (2018) | Roger Ebert [online], Roger Ebert [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  5. „Aquaman”: obsada polskiego dubbingu – Polski-dubbing.pl [online], polski-dubbing.pl [dostęp 2022-05-08].
  6. a b Russ Fischer, DC Comics Movies Announced: 'Suicide Squad,' 'Wonder Woman,' 'Justice League,' 'The Flash,' ‘Aquaman’ – /Film [online], SlashFilm.com, 15 października 2014 [dostęp 2022-05-08] (ang.).
  7. Adam Holmes, Looks Like Young Aquaman Has Been Cast [online], CINEMABLEND, 5 maja 2017 [dostęp 2022-05-08] (ang.).
  8. Meredith B. Kile: EXCLUSIVE: Amber Heard Confirms Her ‘Aquaman’ Role in ‘Justice League’, Dishes on ‘Interesting’ Mera Costume. etonline.com. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  9. a b Sean O’Connell: Who Willem Dafoe Is Playing In Justice League. etonline.com. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  10. a b Mike Fleming Jr: Patrick Wilson To Play ‘Aquaman’s Evil Half-Brother ORM. Deadline. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  11. Borys Kit: Dolph Lundgren Joins Jason Momoa in ‘Aquaman’ (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  12. a b Borys Kit, ‘Aquaman’ Finds Its Black Manta Villain With ‘Get Down’ Actor (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 31 stycznia 2017 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  13. a b Niocole Sperling: Nicole Kidman explains why she’s diving in for Aquaman. Entertainment Weekly. [dostęp 2022-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  14. Borys Kit: ‘Star Wars’ Actor Temuera Morrison In Talks to Join ‘Aquaman’ (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  15. Amanda N’Duka: ‘Aquaman’: ‘Power Rangers’ Star Ludi Lin Joins Jason Momoa In DC Comics Pic. Deadline. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  16. a b Matthew Mueller: Aquaman: Michael Beach Confirms He Is Playing Black Manta’s Father. Comic Book. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  17. a b Cooper Hood: Aquaman Director James Wan Confirms Randall Park as Cast Member. Screen Rant. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  18. a b Graham McTavish: Delighted to be able to announce my involvement in #Aquaman. Character has to be secret....for now. It’s going to be awesome! @wbpictures. Twitter. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  19. Graham McTavish Mystery Role In Aquaman Revealed [online], epicstream.com [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  20. Chris Tilly, The Story Behind the ‘Aquaman’ Cameo You Might Have Missed [online], Fandom, 31 sierpnia 2018 [dostęp 2022-05-08] (ang.).
  21. a b James Hibberd, Exclusive: Julie Andrews has a secret role in ‘Aquaman’ [online], EW.com [dostęp 2022-05-08] (ang.).
  22. a b Omari Daniels, ‘Lord of The Rings’ Actor Voiced [SPOILER] In Aquaman [online], Heroic Hollywood, 22 grudnia 2018 [dostęp 2022-05-08] (ang.).
  23. James Grebey, ‘Aquaman’ Picture Unveiling a New Character Is a Whole Lot to Look at [online], Inverse [dostęp 2022-05-08] (ang.).
  24. FilmJerk.com – News – ''Aquaman'' movie back on track [online], FilmJerk, 11 lipca 2011 [dostęp 2022-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-11].
  25. a b c d e What Justice League 2017 Borrowed From George Miller’s Failed JL: Mortal [online], ScreenRant, 21 listopada 2017 [dostęp 2022-06-25] (ang.).
  26. Leo on Aquaman? [online], 24 lipca 2009 [dostęp 2022-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2009-07-24].
  27. DC Comics storms the film world [online], 24 lipca 2009 [dostęp 2022-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2009-07-24].
  28. Why ‘Man of Steel’ Holds The Key to Warner Bros.’ Future Franchises [online], QuirkyByte, 14 grudnia 2018 [dostęp 2022-06-25] (ang.).
  29. Borys Kit, DC Entertainment Chief Reveals What’s Next for Superman, Wonder Woman and 5 Superheroes Who Deserve Movies (Q&A) [online], The Hollywood Reporter, 17 lipca 2013 [dostęp 2022-06-25] (ang.).
  30. Kevin P. Sullivan, An ‘Aquaman’ Movie? DC Comics Head Would Love To See It Happen [online], MTV News [dostęp 2022-06-25] (ang.).
  31. Brian Steinberg, DC Wants Aquaman To Make A Bigger Splash [online], Variety, 25 listopada 2013 [dostęp 2022-06-25] (ang.).
  32. a b Borys Kit, ‘Aquaman’ Movie Hooks Two Writers (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 12 sierpnia 2014 [dostęp 2022-06-25] (ang.).
  33. Borys Kit, ‘Furious 7’ Director James Wan Eyed for ‘Aquaman’ (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 10 kwietnia 2015 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  34. Justin Kroll, James Wan to Direct ‘Aquaman’ for Warner Bros. [online], Variety, 3 czerwca 2015 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  35. Mike Fleming jr., James Wan Sets ‘Aquaman’ Deal To Direct Jason Momoa In DC Warners Pic [online], Deadline, 3 czerwca 2015 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  36. Borys Kit, ‘Aquaman’ Hooks New Writer (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 12 listopada 2015 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  37. Borys Kit, ‘Aquaman’ Movie Hooks ‘Gangster Squad’ Writer (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 22 lipca 2016 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  38. Anita Busch, ‘The Conjuring 3’ Is Summoned By New Line; David Leslie Johnson Hired To Script [online], Deadline, 26 czerwca 2017 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  39. Dave McNary, ‘Conjuring 3’ in the Works With David Leslie Johnson Attached to Write Script [online], Variety, 26 czerwca 2017 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  40. Ben Fritz, The Great Comic-Book Movie Debate, „Wall Street Journal”, 10 marca 2016, ISSN 0099-9660 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  41. Fred Topel, James Wan Talks 'Aquaman' Sea Monsters And More [Wondercon] [online], SlashFilm.com, 27 marca 2016 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  42. Aquaman Films In Australia; Michael Kenneth Williams Said To Be Black Manta [online], Cosmic Book News [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  43. Filming Locations for Deadpool 2, The Predator, and Aquaman [online], ComingSoon.net, 7 listopada 2016 [dostęp 2022-07-31].
  44. Jason Momoa Confirms Aquaman For Justice League, Thinks Standalone Movie Will Be Origin Story [online], Movies [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  45. Jason Momoa Talks Aquaman, Wants Zack Snyder to Direct Solo Film [online], ComingSoon.net, 8 grudnia 2014 [dostęp 2022-06-30].
  46. Borys Kit, Amber Heard in Talks to Star in ‘Aquaman’ (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 13 stycznia 2016 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  47. EXCLUSIVE: Amber Heard Confirms Her ‘Aquaman’ Role in ‘Justice League’, Dishes on ‘Interesting’ Mera Costume | Entertainment Tonight [online], etonline.com [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  48. Borys Kit, ‘Justice League’ Adds Willem Dafoe to Cast (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 19 kwietnia 2016 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  49. Aquaman: Michael K. Williams Wants to Play Black Manta [online], ScreenRant, 11 sierpnia 2016 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  50. Borys Kit, Nicole Kidman in Talks to Join ‘Aquaman’ (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 31 stycznia 2017 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  51. Borys Kit, ‘Star Wars’ Actor Temuera Morrison In Talks to Join ‘Aquaman’ (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 3 lutego 2017 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  52. Borys Kit, Dolph Lundgren Joins Jason Momoa in ‘Aquaman’ (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 12 kwietnia 2017 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  53. Amanda N’Duka, ‘Aquaman’: ‘Power Rangers’ Star Ludi Lin Joins Jason Momoa In DC Comics Pic [online], Deadline, 15 maja 2017 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  54. Allison Keene, Aquaman: New Image Reveals the Fisherman King [online], Collider, 13 lipca 2018 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  55. Aquaman Is Officially Filming [online], ScreenRant, 3 maja 2017 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  56. Production is Underway on Warner Bros. Pictures’ Super Hero Action Adventure “Aquaman” [online], businesswire.com, 3 maja 2017 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  57. Aquaman movie filming on Straddie | Photos [online], Redland City Bulletin, 9 maja 2017 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  58. Chris Eggertsen, All That Water Is Making ‘Aquaman’ “Super Complicated” to Shoot [online], The Hollywood Reporter, 10 sierpnia 2017 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  59. How 'Aquaman' Director James Wan Created the Underwater World: Rigs, Wigs and Visual Effects [online], 19 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  60. Filming Begins on the Aquaman Lighthouse Set [online], ComingSoon.net, 11 sierpnia 2017 [dostęp 2022-07-05].
  61. Nicole Kidman’s first day at work on Aquaman set on Gold Coast [online] [dostęp 2022-05-07] (ang.).
  62. Superhero film Aquaman finishes shooting in Newfoundland [online] [dostęp 2022-05-07] (ang.).
  63. Willem Dafoe Talks ‘Aquaman’ & ‘The Florida Project’ [Interview] [online], theplaylist.net [dostęp 2022-07-05].
  64. Patrick Wilson Wraps Filming Aquaman [online], ScreenRant, 13 października 2017 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  65. ‘Aquaman’ Superhero Film to Be Shot in Southern Moroccan Desert [online] [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  66. Aquaman Filming Has Wrapped! [online], ComingSoon.net, 21 października 2017 [dostęp 2022-07-05].
  67. ‘Aquaman & The Lost Kingdom’ Has Officially Started Filming & Cinematographer Don Burgess Confirmed [online], THE RONIN, 28 czerwca 2021 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  68. ART OF THE CUT with Kirk Morri, editor of "Aquaman" by Steve Hullfish - ProVideo Coalition [online], 3 marca 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  69. Chris St Lawrence, Bill Brzeski on Creating the World of ‘Aquaman’ and Sequel Hopes – Exclusive Interview [online], DiscussingFilm, 22 sierpnia 2020 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  70. Fawnia Soo Hoo, How Costume Helped Jason Momoa Become an Exceptionally Badass New ‘Aquaman’ [online], Fashionista [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  71. Aquaman Movie Budget: How Much Did It Cost To Make? [online], ScreenRant, 19 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  72. Vincent Frei, AQUAMAN [online], The Art of VFX, 19 listopada 2018 [dostęp 2022-07-31] (fr.).
  73. a b c d e f g h i j k l m n o Aquaman VFX Breakdown [online], Animation Boss, 3 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  74. a b c d e f g h Vincent Frei, AQUAMAN: Jeff White (VFX Supervisor) and Cedric Lo (Animation Supervisor) – Industrial Light & Magic [online], The Art of VFX, 9 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (fr.).
  75. a b c d e f g h Vincent Frei, AQUAMAN: Kelvin McIlwain - Overall VFX Supervisor [online], The Art of VFX, 7 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (fr.).
  76. a b Post Magazine - VFX: Aquaman [online], postmagazine.com [dostęp 2022-07-31].
  77. a b c Vincent Frei, AQUAMAN: Jay Barton - VFX Supervisor - Digital Domain [online], The Art of VFX, 11 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (fr.).
  78. a b Aquaman [online], methodstudios.com [dostęp 2022-07-31].
  79. a b Vincent Frei, AQUAMAN: Josh Simmonds & Craig Wentworth - VFX Supervisors - Method Studios [online], The Art of VFX, 29 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (fr.).
  80. a b c d Vincent Frei, AQUAMAN: Bryan Hirota - VFX Supervisor - Scanline VFX [online], The Art of VFX, 8 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (fr.).
  81. a b Rupert Gregson-Williams to Score James Wan’s ‘Aquaman’ | Film Music Reporter [online] [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  82. Aquaman’s Soundtrack Has Release Date | Geek Vibes Nations [online], 18 listopada 2018 [dostęp 2022-07-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-18].
  83. Hans-Zimmer.com – Aquaman [online], web.archive.org, 18 listopada 2018 [dostęp 2022-07-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-18].
  84. James Wan’s ‘Aquaman’ to Feature Original Song by Skylar Grey | Film Music Reporter [online] [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  85. Jason Wiese, Insidious Cast: What The Stars Of The James Wan Horror Movie Are Up To Now [online], CINEMABLEND, 18 października 2021 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  86. Soundtrack: Aquaman – listen to all songs with scene description [online], Soundtrackradar.com, 25 września 2019 [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  87. a b Aquaman Soundtrack | Soundtrack Tracklist | 2022 [online], soundtracktracklist.com [dostęp 2022-07-05] (ang.).
  88. a b Music from Aquaman [online], Tunefind [dostęp 2022-07-05].
  89. Aaron Couch, ‘Aquaman’ Shows Off Imaginative Concept Art at CinemaCon [online], The Hollywood Reporter, 29 marca 2017 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  90. Dixie Limbachia, Seth Kelley, ‘Aquaman’ Movie: First Footage Debuts at Comic-Con [online], Variety, 22 lipca 2017 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  91. Brent Lang, ‘Aquaman’ Footage Debuts at CinemaCon; ‘Wonder Woman 2’ Details Revealed [online], Variety, 25 kwietnia 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  92. Alex Ritman, CineEurope: Warner Bros. Debuts Long-Awaited ‘Aquaman’ Trailer [online], The Hollywood Reporter, 12 czerwca 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  93. Richard Newby, ‘Aquaman’ Is Shaping Up to Be ‘Game of Thrones’ Underwater [online], The Hollywood Reporter, 22 lipca 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  94. First ‘Aquaman’ Movie Test Screenings Reactions Surface [online], DC [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  95. Hoai-Tran Bui, First Reactions To The ‘Aquaman’ Test Screenings Surface [online], SlashFilm.com, 27 sierpnia 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  96. Fans are going wild for the extended Aquaman trailer [online], JOE.co.uk [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  97. Sebastian Peris, New ‘Aquaman’ Preview Has Fans Excited For The Next DC Film [online], Heroic Hollywood, 5 października 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  98. Aaron Couch, ‘Aquaman’ Unveils Extended, 5-Minute Look [online], The Hollywood Reporter, 5 października 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  99. Internet Reacts to New ‘Aquaman’ Trailer [online], DC [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  100. ‘Aquaman’ TV Spot “Waves” [online], The Hollywood Reporter, 17 października 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  101. Aquaman – „Attitude” TV Spot – IGN. [dostęp 2022-07-06].
  102. Graeme McMillan, Meet the Undersea Seven in New ‘Aquaman’ Portrait Posters [online], The Hollywood Reporter, 7 listopada 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  103. „Aquaman” to Take Epic Journey across the Seven Seas on Multi-City Global Tour [online], businesswire.com, 7 listopada 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  104. James Wan confirms Aquaman is officially done; first screening set for Brazil’s Comic Con [online], 31 października 2020 [dostęp 2022-07-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-31].
  105. Vinnie Mancuso, Aquaman Video Shows Off James Wan’s Epic Vision [online], Collider, 13 listopada 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  106. Scott Mendelson, Why ‘Aquaman’ Got Two New Posters But Zero New Trailers This Week [online], Forbes [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  107. Aaron Couch, Aaron Couch, Final ‘Aquaman’ Trailer Reveals the Hero’s Journey [online], The Hollywood Reporter, 19 listopada 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  108. World Premiere: Aquaman [online], Heart of London Business Alliance [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  109. Anthony D’Alessandro, Patrick Hipes, ‘Aquaman’ Swims To Christmas 2018 Date Where ‘Avatar 2’ Was [online], Deadline, 16 marca 2017 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  110. Nancy Tartaglione, ‘Crazy Rich Asians’ Finally Gets China Release Date; ‘Aquaman’ Diving In Early [online], Deadline, 15 października 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  111. Aquaman release date moved forward [online], Digital Spy, 10 kwietnia 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  112. Rich Johnston, Aquaman UK Release Date Moves Up Two Days to the 12th December [online], Bleeding Cool News And Rumors, 19 listopada 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  113. AdoroCinema, Aquaman: Lançamento no Brasil é antecipado [online], AdoroCinema [dostęp 2022-07-06] (port. braz.).
  114. a b c d e Aquaman [online], Box Office Mojo [dostęp 2022-07-06].
  115. Aquaman to release in India a week before US on December 14 [online], Hindustan Times, 13 listopada 2018 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  116. Aquaman Release Date Made Official [online], ComingSoon.net, 3 grudnia 2016 [dostęp 2022-07-06].
  117. Aquaman iTunes (4K Ultra HD). [dostęp 2022-07-06].
  118. Aquaman Blu-ray (Blu-ray + DVD + Digital HD). [dostęp 2022-07-06].
  119. Haleigh Foutch, Aquaman Blu-Ray Details and Release Date Revealed [online], Collider, 8 lutego 2019 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  120. Aquaman 4K Blu-ray (4K Ultra HD + Blu-ray). [dostęp 2022-07-06].
  121. Aquaman (2018) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2022-07-06].
  122. Kaitlyn Booth, There Will Be No Director’s Cut of Aquaman [online], Bleeding Cool News And Rumors, 6 marca 2019 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  123. Brand: DC Comics [online], Box Office Mojo [dostęp 2022-07-26].
  124. Mark Hughes, ‘Aquaman’ Enters Final Lap Toward $1.14 Billion Box Office For DCEU [online], Forbes [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  125. Anthony D’Alessandro, James Wan’s $1B+ ‘Aquaman’ Became DC’s Lifeboat After ‘Justice League’ Debacle: No. 5 In 2018 Most Valuable Blockbuster Tournament [online], Deadline, 28 marca 2019 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  126. Anthony D’Alessandro, ‘Aquaman’ Darting To $120M+ In Competitive Christmas 5-Day Corridor – Box Office Preview [online], Deadline, 18 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  127. a b Anthony D’Alessandro, ‘Aquaman’ Unwraps $22M+ On Christmas For $105M+ Cume; ‘Holmes & Watson’ Opens To $6M+; ‘Vice’ $4M+ [online], Deadline, 26 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  128. Domestic 2018 Weekend 51 [online], Box Office Mojo [dostęp 2022-07-26].
  129. Aquaman Posts Lowest Domestic Box Office Opening In DCEU [online], ScreenRant, 23 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  130. Anthony D’Alessandro, ‘Aquaman’ Charges Into 2019: DC Pic Will Hit $300M Domestic Around MLK With Potential $1B Final Worldwide [online], Deadline, 2 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  131. Brent Lang, ‘Aquaman’ Leads New Year’s Eve Box Office With $10.1 Million [online], Variety [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  132. Anthony D’Alessandro, ‘Aquaman’s $940M+ Global Muscle Bests ‘Batman V. Superman’ & ‘Wonder Woman’; ‘Escape Room’ Packs $18M Stateside – Sunday Update [online], Deadline, 6 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  133. a b Anthony D’Alessandro, Why Kevin Hart’s Oscar Host Noise Didn’t Upset ‘The Upside’ At B.O.: STX Posts First No. 1 Opener With $19.5M+ [online], Deadline, 13 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  134. a b c Nancy Tartaglione, ‘Aquaman’ Dives Into China With $94M; Best-Ever WB, DC & December Bow – International Box Office [online], Deadline, 9 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  135. Scott Mendelson, Box Office: ‘Aquaman’ Swims Past Every Solo Marvel Movie (In China) [online], Forbes [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  136. Aquaman [online], Box Office Mojo [dostęp 2022-07-26].
  137. ‘Aquaman’ takes in over $1 billion worldwide; biggest DC film in PH with P536.4-M [online], CinemaBravo, 15 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  138. Aquaman, filmul cu cele mai mari încasări al deceniului în România [online], Cinemagia [dostęp 2022-07-26] (rum.).
  139. Aquaman [online], Rotten Tomatoes [dostęp 2022-07-27].
  140. Aquaman [online], Metacritic [dostęp 2022-07-27].
  141. a b Peter Debruge, Film Review: ‘Aquaman’ [online], Variety, 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-27] (ang.).
  142. ‘Aquaman’ Film Review: James Wan’s Outrageous Underwater Epic Rewrites the Superhero Rules [online], 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-27] (ang.).
  143. a b Peter Travers, ‘Aquaman’ Review: D.C. Superhero’s Solo Movie Is a Waterlogged Mess [online], Rolling Stone, 18 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-27] (ang.).
  144. a b Chris Nashawaty, The goofy, overstuffed ‘Aquaman’ sleeps with the fishes: EW review [online], EW.com [dostęp 2022-07-27] (ang.).
  145. a b Todd McCarthy, ‘Aquaman’: Film Review [online], The Hollywood Reporter, 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-27] (ang.).
  146. a b Książę przypływów – Recenzja filmu Aquaman (2018) [online], Filmweb [dostęp 2022-07-28] (pol.).
  147. a b Aquaman – recenzja filmu – naEKRANIE.pl, „naEKRANIE.pl” [dostęp 2022-07-28] (pol.).
  148. DC dzięki Aquamanowi odbija się od dna (oceanu) – czas na Flasha! [online], antyweb.pl [dostęp 2022-07-28].
  149. a b Recenzja filmu „Aquaman” [online], Mechaniczna Kulturacja, 24 grudnia 2018 [dostęp 2022-07-28] (pol.).
  150. „Aquaman” – recenzja [online], Paradoks [dostęp 2022-07-28] (pol.).
  151. 2018 EDA Award Nominees – ALLIANCE OF WOMEN FILM JOURNALISTS [online] [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  152. Katie Kilkenny, ‘The Favourite,’ ‘Pose,’ ‘Killing Eve’ Lead Dorian Award Nominations [online], The Hollywood Reporter, 3 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  153. Daniel Montgomery i inni, Gold Derby Film Awards nominations 2019: ‘The Favourite’ and ‘A Star is Born’ come out on top [online], GoldDerby, 30 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  154. Patrick Hipes, VES Awards Nominations: ‘Avengers’, ‘Lost In Space’ Lead Pack [online], Deadline, 15 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  155. Erik Pedersen, Make-Up Artists & Hair Stylists Guild Applies Its Awards Nominations [online], Deadline, 10 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  156. Erik Pedersen, Motion Picture Sound Editors Reveal 2019 Golden Reel Nominations [online], Deadline, 18 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  157. Motion Picture Sound Editors Announces 66th Annual Golden Reel Award Nominees [online], SHOOTonline [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  158. Erik Pedersen, CDGA Nominations: ‘Crazy Rich Asians’, ‘Black Panther’ Among Pics Fitted For Costume Designers’ List [online], Deadline, 10 stycznia 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  159. Title Design Competition: 2019 SXSW Film Festival Selections [Video] [online], SXSW, 31 stycznia 2020 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  160. Kimberly Nordyke, Jillian Forstadt, Kids’ Choice Awards: Full List of Winners [online], The Hollywood Reporter, 23 marca 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  161. Patrick Hipes, Golden Trailer Awards Nominations: ‘A Star Is Born’, Netflix Lead Way [online], Deadline, 9 maja 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  162. Rachel Yang, ‘Avengers: Endgame,’ ‘Game of Thrones’ Dominate MTV Movie & TV Award Nominations [online], Variety, 14 maja 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  163. Saturn Award Nominations [online], Deadline [dostęp 2022-07-31].
  164. Rachel Yang, Teen Choice Awards 2019: See the full list of winners and nominees [online], EW.com [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  165. Ming Gui, Golden Angel Award Ceremony of 2019 CAFF Announced The Winners ! [online], Chinese American Film Festival [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  166. Karl Quinn, The Nightingale, Lambs of God and Netflix's The King lead AACTA nods [online], The Sydney Morning Herald, 22 października 2019 [dostęp 2022-07-31] (ang.).
  167. Rachel Syme: Jason Momoa Is King of the Wild Things. Esquire. [dostęp 2019-10-16]. (ang.).
  168. Jacob Oller: Jason Momoa has already pitched his plan for Aquaman 2 to Warner Bros. SyFy Wire. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
  169. Tatiana Siegel: Amber Heard on Her Secret Passion, Elon Musk and a Splashy New Role. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-12-06]. (ang.).
  170. Geoff Boucher: ‘Aquaman’ Sequel: James Wan Seeking Seaworthy Script As First Film Makes DC History. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-01-25]. (ang.).
  171. Geoff Boucher, Geoff Boucher, ‘Aquaman’ Sequel: James Wan Seeking Seaworthy Script As First Film Makes DC History [online], Deadline, 25 stycznia 2019 [dostęp 2021-07-26] (ang.).
  172. Anthony D’Alessandro: ‘Aquaman 2’ Being Penned By David Leslie Johnson-McGoldrick. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-02-11]. (ang.).
  173. Dave McNary: ‘Aquaman 2’ Gets December 2022 Release Date. Variety. [dostęp 2019-02-27]. (ang.).
  174. Anthony D’Alessandro, ‘Aquaman 2’ Heads To Christmas 2023, ‘Shazam: Fury Of The Gods’ Goes To March; HBO Max Pics ‘House Party’ & ‘Evil Dead Rise’ Going Theatrical – Warner Bros. Release Date Changes [online], Deadline, 24 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-26] (ang.).
  175. Aquaman 2: No Red Carpet Premiere for Last DCEU Movie [online], Movies [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  176. a b Geoff Boucher, ‘Aquaman: King Of Atlantis’: HBO Max Greenlights James Wan’s Animated Mini-Series – TCA [online], Deadline, 15 stycznia 2020 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  177. Animated Aquaman coming to HBO Max – plus Green Lantern details & more [online], SYFY Official Site, 15 stycznia 2020 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  178. James Wan producing animated ‘Aquaman’ for HBO Max [online], UPI [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  179. Stream It Or Skip It: ‘Aquaman: King Of Atlantis’ On HBO Max, A Wacky Animated Continuation Of Aquaman’s DCEU Story [online], Decider, 18 października 2021 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  180. Morgan Shaunette, Aquaman: King of Atlantis Debuts First Four Minutes Online [online], CBR, 12 października 2021 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  181. Tyler Hersko, Matthew Janszen to Score ‘Aquaman: King of Atlantis’ for HBO Max – Exclusive [online], IndieWire, 23 lipca 2020 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  182. “Aquaman: King Of Atlantis” Review: The crazy animated sequel to the DCEU Aquaman saga [online] [dostęp 2022-07-28].
  183. Mercedes Milligan, WarnerMedia Kids & Family Launching ‘ACME Night’ Block Sept. 19 [online], Animation Magazine, 1 września 2021 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  184. Mercedes Milligan, Watch: DC’s Aquaman Makes a Splash in First ‘King of Atlantis’ Promo [online], Animation Magazine, 10 września 2021 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  185. a b c Borys Kit, ‘Aquaman’ Spinoff ‘The Trench’ in the Works (Exclusive) [online], The Hollywood Reporter, 8 lutego 2019 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  186. Canceled Aquaman Spinoff Was A Secret Black Manta Movie Reveals James Wan [online], ScreenRant, 25 października 2021 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
  187. Tom Reimann, DC Movie Spinoffs ‘The Trench’ and ‘New Gods’ Canceled by Warner Bros. [online], Collider, 1 kwietnia 2021 [dostęp 2022-07-28] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]