Bazyli II Bułgarobójca – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bazyli II Bułgarobójca
Βασίλειος B' Βουλγαροκτόνος
	; Bazyli II, Menologium Bazylego II z X w.
	Cesarz bizantyński
Okres	od 976; do 15 grudnia 1025
Poprzednik	Jan I Tzimiskes
Następca	Konstantyn VIII
	Dane biograficzne
Dynastia	macedońska
Data urodzenia	958
Data śmierci	15 grudnia 1025
	Moneta
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Bazyli II Bułgarobójca, Bazyli II Porfirogeneta (Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος, Βασίλειος Β΄ ὁ Πορφυρογέννητος trb. Basilejos B΄ Bulgaroktonos, Basilejos B΄ o Porphyrogennetos trl. Basíleios B΄ Boulgaroktónos, Basíleios B΄ o̔ Porfurogénnētos; ur. 958 r., zm. 15 grudnia 1025 r.) – cesarz bizantyński w latach 976–1025 (tytularny od 963) z dynastii macedońskiej.

Życiorys

Był synem Romana II i cesarzowej Teofano. Bazyli II przywrócił cesarstwu świetność nieznaną od czasów Justyniana Wielkiego. Koronowany na cesarza w wieku 5 lat. Ostrogorski pisze: „Chociaż panowanie Bazylego II oficjalnie rozpoczyna się w r. 976, to w rzeczywistości jego osobiste rządy datują się dopiero od r. 985, tj. po upadku wielkiego eunucha”^[1]. Dokonał zmian w feudalnej strukturze państwa, konfiskując dobra wielkich możnowładców, które później rozdał zaufanym, choć mniej zamożnym ludziom. Prowadził długoletnią wojnę z Bułgarią (szereg kampanii w latach 990–1014 r.), zakończoną w 1014 r. rozbiciem armii cara Samuela pod Klidion. Od tej bitwy, która zahamowała rozwój potęgi Bułgarów, wywodzi się jego przydomek – Bazyli rozkazał oślepić tysiące bułgarskich jeńców, zostawiając co setnego z jednym zdrowym okiem, aby mógł zaprowadzić swój oddział do domu. Car Samuel zmarł doznając szoku wywołanego widokiem powracających wojsk. W 1018 r. wcielił zachodnią Bułgarię do cesarstwa po zwycięskiej bitwie pod Durazzo.

Dzięki temu zwycięstwu możliwe było ponowne wcielenie Serbii do państwa bizantyńskiego. Kolejne zdobycze terytorialne osiągnął pokonując na zachodzie Normanów i książąt południowych Włoch. Za jego czasów Cesarstwo osiągnęło swoje apogeum, a także największe w średnim okresie terytorium rozciągające się od Armenii po Serbię. Zmarł w trakcie przygotowań do planowanej wyprawy na Sycylię.

Siostra Bazylego, Anna, wyszła za mąż za wielkiego księcia kijowskiego – Włodzimierza I Wielkiego. Po śmierci Bazylego kolejnym cesarzem został jego młodszy brat – Konstantyn VIII.

Epitafium

Epitafium Bazylego II zostało umieszczone w kościele św. Jana Ewangelisty i Teologa na Hebdomonie, przedmieściu po zachodniej stronie Konstantynopola. Jego treść brzmi:

Inni, poprzedni cesarze,
wcześniej zaprojektowali dla siebie inne miejsca pochówku.
Lecz ja, Bazyli, urodzony w purpurowej komnacie,
umieszczam mój grób na Hebdomonie [Pałacu]
i odbieram odpoczynek szabatu po niekończących się trudach,
zaspokojonych w wojnach, które udało mi się przetrwać.
Bowiem nikt nie widział, aby moja włócznia zaznała odpoczynku,
odkąd Cesarz Niebios wezwał mnie
do sprawowania rządów w tym wielkim ziemskim cesarstwie
ale pozostałem czujny przez całą długość mego życia
stojąc na straży dzieci Nowego Rzymu
maszerując dzielnie na Zachód
i tak daleko jak sięgają granice na Wschodzie.
Persowie i Scytowie są świadkami tego
a wraz z nimi Abchazowie, Ismaelici, Arabowie, Iberowie.
A teraz, dobry człowieku, spoglądając na ten grób
nagródź go modlitwami w zamian za moje kampanie.^[2]^[3]

Przypisy

↑ Georg Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: 1967, s. 250-252.
↑ PaulP. Stephenson PaulP., The Legend of Basil the Bulgar-Slayer., Cambridge, UK 2003, s.49 .
↑ JulianJ. Romae JulianJ., Tryumfujące Bizancjum: Historia militarna Bizantyńczyków w latach 959–1025, s.153, ISBN 978-83-7889-963-1 .

Bibliografia

AleksanderA. Krawczuk AleksanderA., Poczet Cesarzy Bizantyjskich, Warszawa: wyd. Iskry, 2006, ISBN 83-244-0025-7, ISBN 978-83-244-0025-6, OCLC 749138189 .
Historia Świata 800–1000 – Furia Normanów tekst Stephen G. Hyslop; wyd. Amber Warszawa 1999 ISBN 83-7169-904-2.

[1] Georg Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: 1967, s. 250-252.

[2] PaulP. Stephenson PaulP., The Legend of Basil the Bulgar-Slayer., Cambridge, UK 2003, s.49 .

[3] JulianJ. Romae JulianJ., Tryumfujące Bizancjum: Historia militarna Bizantyńczyków w latach 959–1025, s.153, ISBN 978-83-7889-963-1 .

[1]

[2]

[3]

Dynastia teodozjańska 395–457	Arkadiusz (395–408) Teodozjusz II (408–450) Pulcheria Marcjan (450–457)
Dynastia leońska 457–518	Leon I (457–474) Leon II (474) Zenon Izauryjczyk (474–491) Bazyliskus (475–476)^* Anastazjusz I (491–518)
Dynastia justyniańska 518–602	Justyn I (518–527) Justynian I Wielki (527–565) Justyn II (565–578) Tyberiusz II Konstantyn (578–582) Maurycjusz (582–602) Fokas (602–610)^*
Dynastia heraklijska 610–711	Herakliusz (610–641) Konstantyn III (641) Herakleonas (641) Konstans II (641–668) Konstantyn IV (668–685) Justynian II Rhinotmetos (685–695) Leoncjusz II (695–698)^* Tyberiusz III (698–705)^* Justynian II Rhinotmetos (705–711) Filipikos Bardanes (711–713)^* Anastazjusz II (713–715)^* Teodozjusz III (715–717)^*
Dynastia izauryjska 717–802	Leon III Izauryjczyk (717–741) Artabasdes (741–743) Konstantyn V Kopronim (741–775) Leon IV Chazar (775–780) Konstantyn VI (780–797) Irena (797–802)
Dynastia Niceforów 802–813	Nicefor I Genik (802–811) Staurakios (811) Michał I Rangabe (811–813) Leon V Armeńczyk (813–820)^*
Dynastia amoryjska 820–867	Michał II Amoryjczyk (820–829) Teofil (829–842) Michał III Metystes (842–867)
Dynastia macedońska 867–1057	Bazyli I (867–886) Leon VI Filozof (886–912) Aleksander (912–913) Konstantyn VII Porfirogeneta (913–959) Roman I Lekapen (920–944) Roman II (959–963) Nicefor II Fokas (963–969) Jan I Tzimiskes (969–976) Bazyli II Bułgarobójca (976–1025) Konstantyn VIII (1025–1028) Roman III Argyros (1028–1034) Michał IV Paflagończyk (1034–1041) Michał V Kalafates (1041–1042) Zoe (1042) Konstantyn IX Monomach (1042–1055) Teodora (1055–1056) Michał VI Stratiotikos (1056–1057) Izaak I Komnen (1057–1059)^*
Dynastia Dukasów 1059–1081	Konstantyn X Dukas (1059–1067) Roman IV Diogenes (1068–1071) Michał VII Dukas (1071–1078) Nicefor III Botaniates (1078–1081)
Dynastia Komnenów 1081–1185	Aleksy I Komnen (1081–1118) Jan II Komnen (1118–1143) Manuel I Komnen (1143–1180) Aleksy II Komnen (1180–1183) Andronik I Komnen (1183–1185)
Dynastia Angelosów 1185–1204	Izaak II Angelos (1185–1195 i 1203–1204) Aleksy III Angelos (1195–1203) Aleksy IV Angelos (1203–1204) Mikołaj Kanabos (1204)* Aleksy V Murzuflos (1204)*
Dynastia Laskarysów 1204–1261	Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261)
Dynastia Paleologów 1259–1453	Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354)* Mateusz Kantakuzen (1353–1357)* Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)