Becalel Smotricz – Wikipedia, wolna encyklopedia
Smotricz (2023) | |
Data i miejsce urodzenia | 27 lutego 1980 |
---|---|
Minister transportu i bezpieczeństwa drogowego w IV rządzie Netanjahu | |
Okres | od 23 czerwca 2019 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister finansów w VI rządzie Netanjahu | |
Okres | od 29 grudnia 2022 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Poseł do Knesetu | |
Okres | od 31 marca 2015 |
Przynależność polityczna |
Becalel Smotricz (hebr.:'בצלאל סמוטריץ, ang.: Bezalel Smotrich, ur. 27 lutego 1980 w Haspin) – izraelski prawnik i polityk, od 2015 poseł do Knesetu[1], od 2019 do 2020 minister transportu[2]. Od 2022 minister finansów[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne życie i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 27 lutego 1980 w moszawie Haspin na Wzgórzach Golan. Jego ojciec był ortodoksyjnym rabinem[3]. Uczył się w jesziwie. Ukończył studia prawnicze na Ono Academic College[4]. Rozpoczął studia z zakresu prawa publicznego i międzynarodowego na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, jednak nie ukończył ich[5]. Rozpoczął pracę w zawodzie prawnika[6].
Nie przystąpił do służby wojskowej od razu po osiągnięciu pełnoletności, ale w wieku 28 lat. Przesłużył półtora roku[7].
Kariera polityczna
[edytuj | edytuj kod]W polityce związał się z partią Tekuma. W wyborach parlamentarnych w 2015 po raz pierwszy dostał się do izraelskiego parlamentu z listy Żydowskiego Domu (sojusz Tekumy, Narodowa Partii Religijnej i Moledetu pod przywództwem Naftalego Bennetta)[6][8]. W dwudziestym Knesecie został zastępcą przewodniczącego, zasiadał w 11 komisjach, podkomisjach i komisjach specjalnych[6]. W styczniu 2019 stanął na czele Tekumy, pokonując politycznego weterana Uriego Ari’ela[8][9].
W wyborach w kwietniu 2019 roku Tekuma wraz z Żydowskim Domem i Żydowską Siłą weszła w skład nowej koalicji – Unii Partii Prawicowych[10][11]. Ugrupowanie zdobyło 159 303 głosów (3,7%) co przełożyło się na pięć mandatów w Knesecie. Smotricz po raz drugi dostał się do parlamentu z drugiego miejsca na liście[12][13].
23 czerwca wszedł w skład czwartego rządu Binjamina Netanjahu jako minister transportu i bezpieczeństwa drogowego. Zastąpił Jisra’ela Kaca[14]. Ministrem był do 17 maja 2020, kiedy to miało miejsce zaprzysiężenie trzydziestego piątego rządu Izraela[2].
Po wyborach parlamentarnych w 2022, jego ugrupowanie Religijny Syjonizm weszło w skład rządowej koalicji premiera Netanjahu[15]. W nowo powstałym trzydziestym siódmym rządzie został mianowany na ministra finansów[2].
W lutym 2023 został głównym odpowiedzialnym za nadzór nad osiedlami żydowskimi na terenie Zachodniego Brzegu. Jego obowiązki mają obejmować regulację ich statusu prawnego[16].
Poglądy
[edytuj | edytuj kod]Jego poglądy polityczne określane są jako skrajnie prawicowe[17][18][18][19][20].
Postulował oparcie całego systemu prawnego Izraela na religijnym prawie Tory[4]. Na Torze także ma opierać swoje podejście do gospodarki Izraela jako minister finansów[21].
Jednym z najczęściej głoszonych przez niego poglądów jest konieczność aneksji Zachodniego Brzegu przez Izrael[22][23]. Jest przeciwnikiem istnienia państwa palestyńskiego[24], uważa, że Żydzi mają prawo do całej Ziemi Izraela[4].
Wielokrotnie wypowiadał się przeciwko postulatom osób LGBT[25]. W 2006 był jednym z organizatorów antygejowskiej parady „Beast Parade” (pol. Parada Bestii) w Jerozolimie, którą zorganizowano w kontrze do corocznej parady równości „Gay Pride”. Konserwatywni aktywiści przemaszerowali wtedy przez ulice Jerozolimy z kozami i osłami, co miało zwrócić uwagę na „dewiację” osób żyjących w związkach jednopłciowych[20]. W 2015 określił siebie jako „dumnego homofoba”[26]. Twierdził że homoseksualiści kontrolują media i za ich pomocą próbują uciszyć ludzi o poglądach podobnych do jego[27][28].
Kontrowersje
[edytuj | edytuj kod]W 2016 poparł pomysł, by segregować żydowskie i arabskie kobiety na oddziałach położniczych. Napisał na Twitterze: „To naturalne, że moja żona nie chciałaby leżeć obok kogoś, kto właśnie urodził dziecko, które będzie chciało zamordować jej dziecko za 20 lat”. Wypowiedź Smotricza została potępiona m.in. przez Jicchaka Herzoga i Naftalego Bennetta[29].
W 2018 napisał na Twitterze, że nastoletnia, palestyńska aktywistka, która spoliczkowała izraelskiego żołnierza „zasłużyła na kulkę, przynajmniej w rzepkę”[30]. Po tym tweecie konto polityka zostało tymczasowo zawieszone[31]. Aktywistka Ahed Tamini została skazana za swój czyn na osiem miesięcy więzienia. Smotricz dodał, że cieszy się z faktu, iż Tamini przebywa w więzieniu[32].
W 2019 roku były zastępca szefa Szin Bet, Jicchak Ilan, twierdził, że przesłuchiwał Smotricza w 2005 roku przy okazji protestów przeciwko wycofaniu się Izraela ze strefy Gazy. Według Ilana, Smotricz i cztery inne osoby miały mieć przy sobie 700 litrów benzyny, którą planowali użyć do próby wysadzenia głównej arterii komunikacyjnej, używanej do ewakuacji z Gazy. Smotricz został zwolniony z aresztu po trzech tygodniach, nie postawiono mu zarzutów[33].
W październiku 2021, podczas debaty w Knesecie krzyknął do wyśmiewających go arabskich posłów: „Jesteście tu przez pomyłkę, to pomyłka, że Ben-Gurion nie dokończył roboty i nie wyrzucił was w 1948.”[34].
W listopadzie 2022 roku winą za zamach na premiera Icchaka Rabina obarczył służby bezpieczeństwa Szin Beit[35].
Na początku marca 2023, po atakach żydowskich osadników na palestyńskie domy w wiosce Huwara (mających miejsce po zastrzeleniu dwóch Izraelczyków przez Palestyńczyka[36]), Smotricz stwierdził, że trzeba „wymazać” Huwarę[37][38]. Później wycofał się ze swojej wypowiedzi, uznając ją za przejęzyczenie w przypływie emocji[39]. Słowa Smotricza zostały potępione m.in. przez rzecznika Departamentu Stanu USA[40].
W marcu 2023 roku 120 amerykańskich przywódców organizacji żydowskich podpisało się pod oświadczeniem przeciwko planowanej wizycie Smotricza w USA. W piśmie potępili antyarabski rasizm, homofobię i poparcie dla żydowskiej supremacji wyrażane w poglądach polityka[41].
Także w marcu 2023 stwierdził, że nie ma czegoś takiego jak naród palestyński[42]. Wypowiedź tę potępił rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA John Kirby[42].
W styczniu 2024 apelował do mieszkańców Gazy o "dobrowolną emigrację" z jej terenu po zakończeniu trwającej wojny Izraela z Hamasem[43]. Dodał także, że "ponad 70 procent izraelskiego społeczeństwa popiera" takie zachęcanie do emigracji, jako "rozwiązanie humanitarne". Nie podał źródła tych rzekomych statystyk[44]. Joseph Borrell, przedstawiciel UE ds. polityki zagranicznej, potępił apele o przesiedlenia Palestyńczyków[43].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jest żonaty z Rewital, z którą ma sześcioro dzieci[45]. Mieszka w Kedumim[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tamar Pileggi , Jewish Home hopeful boasts of being ‘proud homophobe’ [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-02-12] (ang.).
- ↑ a b c d חבר הכנסת בצלאל סמוטריץ' [online], Knesset [dostęp 2023-01-06] (hebr.).
- ↑ Bezalel Smotrich: The feared ally of Israel’s Netanyahu [online], i24news.tv [dostęp 2023-03-05] .
- ↑ a b c Jeremy Sharon , How Bezalel Smotrich rode unfiltered radicalism and unforgiving politics to power [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ בואו נדבר על התואר השני שאין לח”כ בצלאל סמוטריץ', „הארץ” [dostęp 2023-03-05] (hebr.).
- ↑ a b c d Becalel Smotricz (ang.) – profil na stronie Knesetu.
- ↑ מה מניע את ח”כ בצלאל סמוטריץ'? // ראיון מאת נחמה דואק [online], מגזין ליברל, 20 czerwca 2018 [dostęp 2023-03-05] (hebr.).
- ↑ a b Jewish Home faction Tekumah selects Knesset candidates. The Times of Israel. [dostęp 2019-04-20]. (ang.).
- ↑ Hardliner Smotrich wins race to lead influential Jewish Home sub-faction. The Times of Israel. [dostęp 2019-04-20]. (ang.).
- ↑ Lists of Candidates. bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-09]. (ang.).
- ↑ Głosuje się na partię, nie na ludzi. Kto walczy o władzę?. tvn24.pl. [dostęp 2019-04-09].
- ↑ Elections. Ha-Arec. [dostęp 2019-04-12]. (ang.).
- ↑ Wyniki. bechirot.gov.il. [dostęp 2019-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-11)]. (hebr.).
- ↑ Government 34. knesset.gov.il. [dostęp 2019-06-06]. (ang.).
- ↑ Netanjahu skompletował nowy rząd. Tak prawicowego gabinetu jeszcze w historii Izraela nie było [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-01-06] (pol.).
- ↑ Dan Williams , Israeli pro-settler minister formally gains West Bank powers, „Reuters”, 23 lutego 2023 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Analysis | What do Israel’s new far-right kingmakers want?, „The Washington Post”, ISSN 0190-8286 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ a b Ron Kampeas , Far-right Israeli minister Bezalel Smotrich to speak to US-based Israel Bonds group on his first US trip as minister [online], Jewish Telegraphic Agency, 1 marca 2023 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Patrick Kingsley , As Netanyahu Nears Power, the Far Right Wants to Oversee the Army, „The New York Times”, 16 listopada 2022, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ a b Michael Bachner , Smotrich: My voters don’t care if I’m a homophobe or fascist; my word is my bond [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Karolina Wójcicka , Gospodarka w rękach Boga, nienawiść do Palestyńczyków, kobiet i osób LGBTQ. Izrael w rękach ekstremistów [online], gazetaprawna.pl, 12 grudnia 2022 [dostęp 2023-03-05] (pol.).
- ↑ Pro-settler Israeli minister handed West Bank powers in ‘de jure annexation’ [online], Middle East Eye [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Jacob Magid , US views looming transfer of West Bank powers to Smotrich as step toward annexation [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Deutsche Welle , Radykałowie w izraelskim rządzie. Jak reagują Niemcy? | DW | 11.01.2023 [online], DW.COM [dostęp 2023-03-05] (pol.).
- ↑ Jacob Magid , Smotrich says he opposes ‘LGBT culture,’ appears to liken gay marriage to incest [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Tamar Pileggi , Jewish Home hopeful boasts of being ‘proud homophobe’ [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Julie Wiener , Israeli lawmaker rapped for favoring segregation in maternity wards [online], Jewish Telegraphic Agency, 5 kwietnia 2016 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Yuval Karni , Bayit Yehudi MK: Gays control the media, „Ynetnews”, 15 sierpnia 2015 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Daniel Douek , Lawmaker backs segregated Jewish, Arab maternity wards [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Michael Bachner , Twitter suspends MK who said Palestinian teen ‘deserved a bullet’ [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Twitter Temporarily Suspended Israeli Lawmaker Who Said Palestinian Teen Should’ve Been Shot, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Israeli Lawmaker: Palestinian Teen Tamimi 'Should Have Gotten a Bullet, at Least in the Knee’, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ ToI Staff , Former Shin Bet deputy chief said to claim MK Smotrich planned terror attack [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Amy Spiro , Smotrich at Knesset: Ben-Gurion should have ‘finished the job,’ thrown out Arabs [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ ToI Staff , Smotrich comes under fire after blaming Shin Bet for Rabin killing [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Marta Urzędowska , Izraelski minister: Palestyńską wioskę należy skasować. USA: To odrażające słowa [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-03-05] .
- ↑ Israeli minister’s call to ‘erase Huwara’ condemned | Al Jazeera Newsfeed. [dostęp 2023-03-05].
- ↑ Palestinian 'Village of Hawara Needs to Be Wiped Out’: Israel’s Far-right Finance Minister Justifies ‘Disproportionate’ Response to Terrorism, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Netanyahu Calls Comments to Erase Village ‘Inappropriate’, „Bloomberg.com”, 5 marca 2023 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Jacob Magid , US prods PM to condemn Smotrich’s ‘repugnant, disgusting’ call to wipe out Huwara [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Jacob Magid , 120 US Jewish leaders: Smotrich ‘should not be given a platform in our community’ [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ a b Hadas Gold , Amir Tal , Abeer Salman , Israeli minister says there's 'no such thing as a Palestinian people,' inviting US rebuke [online], CNN, 21 marca 2023 [dostęp 2024-01-14] (ang.).
- ↑ a b Bethany Dawson , EU and UK slam Israeli ministers’ call for ‘voluntary emigration’ from Gaza Strip [online], POLITICO, 4 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-14] (ang.).
- ↑ Sam Sokol , Jacob Magid , Smotrich doubles down on resettlement of Gazans, rejecting US criticism [online], The Times Of Israel, 3 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-14] (ang.).
- ↑ The Face of Israel’s Far Right Wants to ‘Abort’ Palestinian Hope, „Haaretz” [dostęp 2023-03-05] (ang.).