Białostoczek (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Białostoczek
	gmina wiejska
	1861–1944
Państwo	Polska
Województwo	1861–1915: gub. grodzieńska; 1919–1939: białostockie
Powiat	1861–1915: białostocki; 1919–1939: białostocki
Data powstania	1861
Data likwidacji	1944
Siedziba	Bacieczki
Populacja (1921); • liczba ludności	; 3826
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gromad	21
Liczba miejscowości	48
	Położenie na mapie Polski w 1939 Białostoczek
	53°09′00,0000″N 23°09′36,0000″E/53,150000 23,160000

Białostoczek (ros. Белосточанская волость; od 1944 Bacieczki) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1861–1944 na Białostocczyźnie. Jej siedzibą od samego początku była wieś Bacieczki^[2]. Nazwa gminy pochodzi od Białostoczka, który leżał na jej obszarze aż do włączenia do Białegostoku w 1919 roku.

Imperium Rosyjskie (1861–1915)[edytuj | edytuj kod]

Gmina zbiorowa Białostoczek z siedzibą w Bacieczkach powstała w wyniku reformy struktur administracyjnych państwa rosyjskiego w 1861 roku. Była częścią powiatu białostockiego należącego (od 1843) do guberni grodzieńskiej. W 1890 roku gmina Białostoczek obejmowała 48 wsi i zamieszkiwało ją 7188 osób^[3].

I wojna światowa (1915–1919)[edytuj | edytuj kod]

Podczas I wojny światowej (1915–1919) gmina wraz z powiatem białostockim należała do okupowanego przez Niemcy Ober-Ostu (w latach 1915–1916 w okręgu Białystok, a 1916–1918 w okręgu Białystok-Grodno) oraz do Królestwa Litwy (1918). W sierpniu 1919 przeszła pod administrację polską^[4].

II Rzeczpospolita (1919–1939)[edytuj | edytuj kod]

Po odrodzeniu państwa polskiego gmina należała do powiatu białostockiego w woj. białostockim^[5].

28 czerwca 1919 z gminy Białostoczek wyłączono m.in. Białostoczek, włączając go do Białegostoku^[6]. Zmianę te zatwierdzono w Monitorze Polskim z 30 września 1919, gdzie zatwierdzono także wyłączenie z gminy Białostoczek miejscowości Starosielce, nadając jej status miasta^[7]. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku w skład gminy Białostoczek wchodziły wsie: Bacieczki, Fasty, Horodniany, Hryniewicze, Ignatki, Jurowce, Klepacze, Krupniki, Lence, Łyski, Porosły, Sielachowskie, Usowicze, Zawady. Folwarki: Ignatki, Jurowce. Osada: Turczyn. Kolonie: Bacieczki, Grabek, Jurowce, Księżyn, osada fabryczna: Dobrzyniewo Fabryczne i osada młyńska: Lence^[8]. Gminę zamieszkiwało wówczas 3826 osób, wśród których 2974 było wyznania rzymskokatolickiego, 758 prawosławnego, a 94 ewangelickiego. Jednocześnie 3.729 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 67 białoruską, 28 niemiecką, a 2 rosyjską. W gminie było 674 budynków mieszkalnych^[8].

16 października 1933 gminę Białostoczek podzielono na 21 gromad: Bacieczki, Bacieczki-Kolonia, Dobrzyniewo Fabryczne, Fasty, Horodniany, Hryniewicze, Ignatki, Jurowce, Jurowce-Kolonia, Kleosin, Klepacze, Korycin, Krupniki, Księżyno, Księżyno-Wieś (kolonia), Lence, Łyski, Osowicze, Porosły, Sielachowskie i Zawady^[9].

II wojna światowa (1939–1944)[edytuj | edytuj kod]

Podczas II wojny światowej, w 1944 roku, gminę Białostoczek przekształcono w gminę Bacieczki^[10]^[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Od 1919 do 1939 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. białostockiego; przed 1919 i w czasie II wojny światowej poza administracją polską.
↑ Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія., Кіевъ 1913, c. 20
↑ Volosts and communes of 1890. - St. Petersburg: Central Statistical Committee of the Ministry of Internal Affairs, 1892. - (Statistics of the Russian Empire).
↑ Dz.U. z 1919 r. nr 65, poz. 395
↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
↑ Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich. R. 1, 1919 nr 5, poz. 28
↑ M.P. z 1919 r. poz. 220.
↑ ^a ^b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 10 .
↑ Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 49
↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
↑ Jemielity W. (1993). Podziały administracyjne powiatów białostockiego i monieckiego w latach 1919-1990. "Studia Teologiczne", 11, 1993, s. 307-339.

[1] Od 1919 do 1939 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. białostockiego; przed 1919 i w czasie II wojny światowej poza administracją polską.

[2] Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія., Кіевъ 1913, c. 20

[3] Volosts and communes of 1890. - St. Petersburg: Central Statistical Committee of the Ministry of Internal Affairs, 1892. - (Statistics of the Russian Empire).

[4] Dz.U. z 1919 r. nr 65, poz. 395

[gus-5] Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933

[6] Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich. R. 1, 1919 nr 5, poz. 28

[7] M.P. z 1919 r. poz. 220.

[:02-8] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 10 .

[9] Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 49

[10] Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.

[11] Jemielity W. (1993). Podziały administracyjne powiatów białostockiego i monieckiego w latach 1919-1990. "Studia Teologiczne", 11, 1993, s. 307-339.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Przynależność wojewódzka	Prusy: departament białostocki (1795–1807) Rosja: obwód białostocki (1807–42) gubernia grodzieńska (1842–1915) II RP: woj. białostockie (1919–39) ZSRR: obwód białostocki (1939–40) PRL: woj. białostockie (1945–75)
Gminy miejskie (1795–1975)	Białystok (do 1928 →) Choroszcz (do 1875 i od 1919) Czarna Białostocka (od 1962) Goniądz (do 1954 →) Gródek (do 1875) Jasionówka (do 1875) Knyszyn (do 1954 →) Starosielce (1919–54) Supraśl (1824–1875 i od 1919) Suraż (do 1919 i 1923–54 →) Trzcianne (do 1800) Wasilków (do 1897 i od 1919) Zabłudów (do 1875 i od 1919)
Miasteczka (1795–1934)	Choroszcz (1875–1919) Gródek (1875–1934) Janopol (1875–1915) Jasionówka (1875–1934) Supraśl (1875–1919) Trzcianne (1800–1934) Zabłudów (1875–1919)
Osiedla (1954–72)	Czarna Wieś (1956–62)
Gminy wiejskie (1861–1954 i 1973–75)	Bacieczki (1944–54) Barszczewo (1944–54) Białostoczek (1861–1944) Choroszcz (1861–1944 i 1973–75) Czarna Wieś (1861–1954) Czarna Białostocka (1973–75) Dobrzyniewo (Kościelne) (1944 i 1973–75) Dojlidy (1861–1954) Dolistowo (1915–44) Goniądz (1915–54 →) Gródek (1861–1954 i 1973–75) Jaświły (1861–1915 i 1944–54 →) Juchnowiec (Dolny) (1861–1954 i 1973–75) Kalinówka (1915–54 →) Krypno (1861–1954 →) Michałowo (1861–1954 i 1973–75) Obrubniki (1861–1944 i 1944–54) Przytulanka (1861–1915) Supraśl (1973–75) Suraż (1919–23) Szymki (1973–75) Trzcianne (1915–54 →) Tykocin (1973–75) Wasilków (1973–75) Zabłudów (1861–1954 i 1973–75) Zaścianki (1973–75) Zawyki (1861–1954)
Gromady (1954–72)	Barszczewo (1954–72) Biele (1954–59) Bobrowniki (1954–59) Bogdanki (1959–72) Czarna Wieś (1954–55) Czarna Wieś Kościelna (1954–72) Dobrzyniewo Duże (1954–59) Dobrzyniewo Kościelne (1959–72) Dobrzyniówka (1954–59) Dojlidy Górne (1959–71) Dorożki (1954–59) Fasty (1954–68) Folwarki Tylwickie (1954–71) Gnieciuki (1954–59) Grabówka (1954–71) Gródek (1954–72) Horodniany (1954 → i ← 1956–72) Jałówka (1954–71) Jeżewo (← 1958–72) Juchnowiec Dolny (1954–72) Jurowce (1954–61) Juszkowy Gród (1954–72) Kamionka (1954–59) Konowały (1954–72) Kozińce (1954–72) Koźliki (1954–59) Królowy Most (1954–72) Kuriany (1954–59) Lewickie (1954–59) Łopuchowo (← 1958–59) Michałowo (1954–72) Mostowlany (1954–59) Nowa Wola (1954–59) Nowe Aleksandrowo (1954–59) Ogrodniczki (1954–71) Olmonty (1954–59) Pogorzałki (1954–61) Rafałówka (1959–72) Rogowo (1954–59) Rudnia (1954–57) Rynki (1954 →) Rzędziany (← 1958–61) Saniki (← 1958–59) Simuny (1954–59) Studzianki (1954–61) Szymki (1954–72) Topolany (1954–59) Trypucie (1954 →) Turośl Dolna (1954 →) Turośl Kościelna (1954 →) Tykocin (← 1958–72) Uhowo (1954 →) Waliły-Stacja (1954–68) Wasilków (1961–72) Wiejki (1954–59) Zabłudów (1959–72) Załuki (1954–59) Zaścianki (1972) Zawady (1954 →) Zawyki (1954 →) Złotoria (← 1958–72) Zubki (1954–72) Zwierki (1954–59) Żuki (1954–59)