Bożena Kowalska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bożena Kowalska
Ilustracja
Bożena Kowalska podpisująca swoją książkę, Janusz Orbitowski - poeta przestrzennych rytmów, podczas spotkania autorskiego w księgarni Lokator w Krakowie, listopad 2022.
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

22 czerwca 2023
Brwinów

doktor nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Bożena Kowalska (ur. 19 grudnia 1930 w Warszawie, zm. 22 czerwca 2023 w Brwinowie) – polska historyczka, krytyczka i teoretyczka sztuki. Odznaczona złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis[1] (2011), laureatka honorowej Nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy (2019)[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Bezpośrednio po studiach, w sierpniu 1952, podjęła pracę w Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych, gdzie trafiła dzięki znajomości z Armandem Vetulanim. Prowadziła tam Wydział Oświatowy[3]. W 1974 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych[4].

W latach 1974 - 83 wykładała na Podyplomowym Studium Scenografii przy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, później prowadziła gościnnie wykłady w Akademii Sztuk Pięknych w Norymberdze (1989) oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi (1991/92).

Uczestniczka Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70[5].

W latach 1972–2001 prowadziła „Galerię 72” w Chełmie. Stworzyła też udostępnioną w roku 1982 w chełmskim Muzeum Okręgowym kolekcję polskiej, a od 1985 też obcej, sztuki współczesnej (około 1500 eksponatów). Kuratorka wielu wystaw w Polsce i za granicą. Zainicjowała i prowadziła w ciągu 36 lat (1983 – 2018) Międzynarodowe Plenery dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii. W ich rezultacie powstały kolekcje sztuki geometrycznej w Chełmie, w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku i w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu.

Autorka książek o sztuce współczesnej, m.in. pierwszej historii polskiej sztuki powojennej, "Polska awangarda malarska 1945-70" (wyd. drugie: 1945-80), a także monografii artystów, m.in.: Romana Opałki, Jana Berdyszaka, Henryka Stażewskiego, Kajetana Sosnowskiego, Mariana Bogusza, Wojciecha Fangora, Karla-Heinza Adlera (wydana w Berlinie).

Publikowała artykuły, eseje, rozprawy naukowe, szkice o sztuce i artystach w czasopismach krajowych i zagranicznych (łącznie około 1000 publikacji) oraz teksty krytyczne w katalogach wystaw.

W 2013 roku została odznaczona złotym medalem Gloria Artis (2013.02.28)[6], a w 2019 została honorową laureatką Nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy[1].

Publikacje książkowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Edmund Bartłomiejczyk, Arkady, Warszawa 1963 (praca magisterska);
  • Polska awangarda malarska 1945-1970; Szanse i mity, PWN, Warszawa 1975
  • Roman Opałka, Kraków, 1976;
  • Jan Berdyszak, Kraków, 1979;
  • Twórcy - Postawy. Artyści mojej galerii, Kraków 1981;
  • Sztuka w poszukiwaniu mediów, Warszawa 1985;
  • Henryk Stażewski, Warszawa, 1985;
  • Polska Awangarda malarska 1945-1980. Szanse i mity. Wydanie drugie, poszerzone i uzupełnione, Warszawa 1985;
  • Od impresjonizmu do konceptualizmu. Odkrycia sztuki, Arkady, Warszawa 1989;
  • Maciej Szańkowski, Warszawa 1996;
  • Roman Opałka. Wydanie drugie, uzupełnione, Kraków 1996;
  • Kajetan Sosnowski - malarz niewidzialnych światów, Warszawa 1998;
  • Józef Szajna i jego świat, Warszawa 2000;
  • W poszukiwaniu ładu. Artyści o sztuce, Katowice 2001;
  • Fangor - malarz przestrzeni, Warszawa 2001;
  • 20 plenerów spod znaku geometrii, 2004.
  • Adler. Auf der Suche nach Ordnung und Raum, Berlin 2004;
  • Adam Myjak - rzeźbiarz mijającego czasu; Warszawa 2006;
  • Przestrzenie Jerzego Kałuckiego, Kraków, 2006
  • Marian Bogusz - artysta i animator, Pleszew 2007;
  • Fragmenty życia. Pamiętnik artystyczny 1967-1973, Radom 2010;
  • Twórcy - Postawy. Artyści mojej galerii, tom II, Warszawa 2015;
  • Język geometrii - półwiecze przemian, Radom 2016;
  • Twórcy - Postawy. Artyści mojej galerii, tom III, Warszawa 2017;
  • Mieczysław Knut - ku transcendencji, Radom 2022;
  • Janusz Orbitowski - poeta przestrzennych rytmów, Kraków 2022;


Ponadto ukazyły się pod redakcją Bożeny Kowalskiej dwie prace zbiorowe: Dzieje sztuki polskiej, Warszawa 1984, 1987 oraz Dzieje sztuki powszechnej, Warszawa 1986, 1990.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online] [dostęp 2023-07-05] (pol.).
  2. ↑ Huncwot.com, Nagroda Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy Edycja 2019 - Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  3. ↑ Krzysztof Kościuczuk: Bożena Kowalska: Zachęta – początki pracy. Prywatne historie sztuki. [dostęp 2015-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 lipca 2015)]. (pol.).
  4. ↑ Dr Maria Bożena Kowalska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-09-02].
  5. ↑ Sympozjum Plastyczne (1970, Wrocław)., Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe. Ośrodek Teatru Otwartego "Kalambur", 1983, s. 177, OCLC 830242745 [dostęp 2020-07-18].
  6. ↑ Data nadania odznaczenia. gov.pl. [dostęp 2023-10-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Laureaci Nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bożena_Kowalska&oldid=74390485”