French
DeutschBranko Lustig – Wikipedia, wolna encyklopedia
-1.jpg) Branko Lustig (2009) | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 czerwca 1932 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 13 listopada 2019 |
| Narodowość | chorwacka |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| Nagrody | |
| Oscar za najlepszy film (1993) (Lista Schindlera) | |
Branko Lustig (ur. 10 czerwca 1932 w Osijeku, zm. 13 listopada 2019 w Zagrzebiu[1]) – chorwacki producent filmowy. Jedyny Chorwat, który zdobył dwa Oscary[2].
Młodość
[edytuj | edytuj kod]Lustig urodził się in Osijeku (Królestwo Jugosławii, obecnie Chorwacja) w rodzinie chorwackich Żydów. Jego ojciec, Mirko, był kierownikiem sali w Osijek Café Central, matka Vilma opiekowała się domem. Jego dziadkowie, w przeciwieństwie do rodziców byli ortodoksyjnymi Żydami[3]. Podczas II wojny światowej był więźniem obozów koncentracyjnych: Auschwitz-Birkenau oraz Bergen-Belsen. Większość rodziny, w tym dziadkowie nie przetrwała wojny. Ojciec został zabity w Čakovcu 15 marca 1945 roku (przez wojska węgierskie), natomiast matka przetrwała Holocaust odzyskując syna, który po wojnie ważył zaledwie 33 kilogramy[4]. Lustig przetrwał Auschwitz dzięki oficerowi, który pochodził z okolic Osijeka i znał jego ojca[5].
Kariera filmowa
[edytuj | edytuj kod]Lustig rozpoczął swoją karierę w roku 1955 jako asystent reżysera w Jadran Filmie[6]. W 1956 debiutował jako kierownik produkcji w wojennym filmie Branko Bauera Ne okreći se sine (Nie odwracaj się, synu), który zdobył m.in. 3 nagrody Golden Arena na festiwalu filmowym w Puli. W latach osiemdziesiątych XX wieku współpracował m.in. przy filmach Wybór Zofii, serialu Wichry wojny (1983) i jego kontynuacji Wojna i pamięć (1988)[6]. W 1988 wyemigrował do USA[6].
W roku 1993 Lustig był współproducentem Listy Schindlera, za którą otrzymał swojego pierwszego Oscara. Drugiego producenckiego Oscara zdobył w 2001 roku za Gladiatora. Współpracował jako producent, lub kierownik produkcji m.in. przy:
- The Peacemaker (1997),
- Hannibal (2001)
- Helikopter w ogniu (2001).
W roku 2008, Lustig współtworzył niezależną firmę producencką Six Point Films[7]
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Lustig otrzymał w roku 1994 order księcia Trpimira z rąk prezydenta Chorwacji Franjo Tuđmana[6][6][8]. W roku 2008 jako pierwszy filmowiec w historii otrzymał doktorat honoris causa uniwersytetu w Zagrzebiu[2].
Lustig był również honorowym prezydentem i współtwórcą Festivalu židovskog filma (festiwalu filmu żydowskiego) w Zagrzebiu[9]. We wrześniu 2010 Lustig otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Osijek[10].
W roku 2015 Lustig przekazał statuetkę Oscara zdobytą za Listę Schindlera w darze instytutowi Jad Waszem[11].
Życie osobiste
[edytuj | edytuj kod]Od 1970 roku był żonaty z Mirjaną Lustig. 2 maja 2011 roku obchodził swoją bar micwę. Ceremonia miała miejsce w obozie koncentracyjnym Auschwitz[12]. W tym miejscu Lustig obchodził podczas wojny 13 urodziny, podczas których powinna odbyć się zgodnie z tradycją ta uroczystość wejścia w dorosłość[3]. Wydarzenie miało miejsce podczas Marszu Żywych[13]
Lustig mieszkał w Los Angeles oraz Zagrzebiu[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Richard Sandomir: Branko Lustig, 87, Holocaust Survivor Turned Film Producer, Dies. nytimes.com, 2019-11-21. [dostęp 2019-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-22)]. (ang.).
- ↑ a b Goran Penić: Oskarovac predavač na Akademiji. [w:] Jutarnji list [on-line]. 10 lipca 2008. [dostęp 2008-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-11)]. (chorw.).
- ↑ a b S Oscarovcem Lustigom na bar micvi u Auschwitzu: Mazel tov, Branko!. [w:] Jutarnji list [on-line]. 2011-05-08. [dostęp 2011-05-08]. (chorw.).
- ↑ U Hollywoodu održana večer posvećena Branku Lustigu. [w:] Jutarnji list [on-line]. 19 kwietnia 2007. [dostęp 2008-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-28)]. (chorw.).
- ↑ "Branko Lustig: Plakao sam Hrvatski (Crying in Croatian)", Nova TV Interview, October, 2010
- ↑ a b c d e Hollywoodska večer za Branka Lustiga. [w:] Vjesnik [on-line]. 20 kwietnia 2007. [dostęp 2008-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-28)]. (chorw.).
- ↑ Short biography Branko Lustig. [dostęp 2013-12-12].
- ↑ Frank McCloskey: Frank McCloskey Congressional Papers, 1983-1999. [dostęp 2013-12-12].
- ↑ ZAGREB JEWISH FILM FESTIVAL. [dostęp 2013-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-30)].
- ↑ Branko Lustig primio priznanje počasnog građanina grada Osijeka. [w:] Osijek.hr [on-line]. 16 września 2010. [dostęp 2011-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-04)]. (chorw.).
- ↑ Branko Lustig, 'Schindler's List' Producer, Donates Oscar to Yad Vashem [online], NBC News [dostęp 2020-11-30] (ang.).
- ↑ Jewish Remembrance, Branko Lustig Bar Mitzvah in Auschwitz and Steven Spielberg Message [online] [dostęp 2020-08-27].
- ↑ Ryan Torok: „‘Schindler’s List’ producer named Mensch.. [w:] Jewish Journal [on-line]. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
- ↑ Lustig: 'Bio sam nedavno u Auschwitzu i bilo me je sram! Vijorile su se sve zastave svijeta. Osim moje Hrvatske'. [w:] Jutarnji list [on-line]. 22 września 2012. [dostęp 2012-09-22]. (chorw.).