Buru – Wikipedia, wolna encyklopedia

Buru
Kontynent	Azja
Państwo	Indonezja
Akwen	Morze Banda
Archipelag	Moluki
Powierzchnia	9505 km²
Najwyższy punkt	2429 m n.p.m.
Populacja (2010); • liczba ludności; • gęstość	; 161 828; 17 os./km²
	Położenie na mapie Indonezji Buru
	3°24′S 126°40′E/-3,400000 126,666667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Buru – wyspa na morzu Banda w Indonezji w archipelagu Moluki; otoczona rafami koralowymi^[1], porośnięta lasem tropikalnym. Powierzchnia 9505 km²^[1], ok. 160 tys. mieszkańców; główne miasto to Namlea^[1]^[2]. Powierzchnia wyspy jest górzysta, najwyższy szczyt ma wysokość 2429 m n.p.m.^[2] Panuje klimat równikowy, wybitnie wilgotny. Naturalną roślinność stanowią wilgotne lasy równikowe, wykorzystywane gospodarczo (m.in. eksploatacja drzewa tekowego). Uprawia się palmę sagową, palmę kokosową, przyprawy korzenne, pozyskuje się drewna; rozwinięte jest także rybołówstwo.

Mieszkańcy wyspy (grupa etniczna Buru) posługują się przede wszystkim językiem buru (zróżnicowanym dialektalnie) oraz malajskim ambońskim. Dialekt lisela jest dość odrębny. W użyciu jest także język indonezyjski. Znaczną część populacji stanowią migranci (Ternate, Galela, Sula, Jawajczycy, różne grupy ludności z Buton i Sulawesi)^[3].

Ludność Buru wyznaje protestantyzm lub islam sunnicki. We wnętrzu wyspy zachowały się wierzenia tradycyjne^[4]. Rdzenna ludność Buru zwykle określa się jako chrześcijanie, a ludność napływowa, zamieszkująca rejon nadbrzeżny, to w znacznej mierze wyznawcy islamu^[5].

Historia

Od XVI wieku wyspa znajdowała się w strefie wpływów Sułtanatu Ternate^[6]. W 1658 została zajęta przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską; od 1950 należy do Indonezji. W 1965 założono tu karny obóz dla komunistów i innych dysydentów.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Buru, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-09-22] (ang.).
↑ ^a ^b Buru, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-09-22] .
↑ Charles E.Ch.E. Grimes Charles E.Ch.E., Defining speech communities on Buru Island: a look at both linguistic and non-linguistic factors, [w:] Charles E.Ch.E. Grimes (red.), Spices from the East: Papers in Languages of Eastern Indonesia, Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2000 (Pacific Linguistics 503), s. 73–103, DOI: 10.15144/PL-503.73, ISBN 978-0-85883-460-6, OCLC 46827844 (ang.).
↑ Michaił AnatoljewiczM.A. Czlenow Michaił AnatoljewiczM.A., Buruancy, [w:] Walerij AleksandrowiczW.A. Tiszkow (red.), Narody i rieligii mira: encykłopiedija, Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 114, ISBN 978-5-85270-155-8, OCLC 40821169 [dostęp 2024-07-23] (ros.).
↑ Barbara DixB.D. Grimes Barbara DixB.D., Mapping Buru: The Politics of Territory and Settlement on an Eastern Indonesian Island, [w:] ThomasT. Reuter (red.), Sharing the Earth, Dividing the Land: Land and Territory in the Austronesian World, Canberra: ANU E Press, 2006, s. 135–155, DOI: 10.26530/OAPEN_459529, ISBN 1-920942-70-X, ISBN 1-920942-69-6, OCLC 224817320, JSTOR: j.ctt2jbjn5.10 (ang.), patrz s. 142–143.
↑ James T.J.T. Collins James T.J.T., Penelitian Bahasa di Maluku, Ambon: Kantor Bahasa Provinsi Maluku, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan, 2018, s. 25, ISBN 978-602-52601-2-4, OCLC 1099540304 [zarchiwizowane z adresu 2022-09-28] (indonez.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcie satelitarne z Google Maps

[Britannica-1] Buru, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-09-22] (ang.).

[PWN-2] Buru, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-09-22] .

[Grimes-3] Charles E.Ch.E. Grimes Charles E.Ch.E., Defining speech communities on Buru Island: a look at both linguistic and non-linguistic factors, [w:] Charles E.Ch.E. Grimes (red.), Spices from the East: Papers in Languages of Eastern Indonesia, Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2000 (Pacific Linguistics 503), s. 73–103, DOI: 10.15144/PL-503.73, ISBN 978-0-85883-460-6, OCLC 46827844 (ang.).

[Narody-4] Michaił AnatoljewiczM.A. Czlenow Michaił AnatoljewiczM.A., Buruancy, [w:] Walerij AleksandrowiczW.A. Tiszkow (red.), Narody i rieligii mira: encykłopiedija, Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 114, ISBN 978-5-85270-155-8, OCLC 40821169 [dostęp 2024-07-23] (ros.).

[Reuter-5] Barbara DixB.D. Grimes Barbara DixB.D., Mapping Buru: The Politics of Territory and Settlement on an Eastern Indonesian Island, [w:] ThomasT. Reuter (red.), Sharing the Earth, Dividing the Land: Land and Territory in the Austronesian World, Canberra: ANU E Press, 2006, s. 135–155, DOI: 10.26530/OAPEN_459529, ISBN 1-920942-70-X, ISBN 1-920942-69-6, OCLC 224817320, JSTOR: j.ctt2jbjn5.10 (ang.), patrz s. 142–143.

[Penelitian-6] James T.J.T. Collins James T.J.T., Penelitian Bahasa di Maluku, Ambon: Kantor Bahasa Provinsi Maluku, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan, 2018, s. 25, ISBN 978-602-52601-2-4, OCLC 1099540304 [zarchiwizowane z adresu 2022-09-28] (indonez.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]