Uniwersytet Warszawski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego | |
Data założenia | 19 listopada 1816 |
---|---|
Typ | |
Państwo | |
Województwo | |
Adres | ul. Krakowskie Przedmieście 26/28 |
Liczba pracowników • naukowych | 7307 |
Liczba studentów | 36 477[1] (12.2023) |
Rektor | prof. dr hab. Alojzy Z. Nowak |
Członkostwo | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
Położenie na mapie Warszawy | |
52°14′25″N 21°01′09″E/52,240278 21,019167 | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Uniwersytet Warszawski (historyczne nazwy: Królewski Uniwersytet Warszawski, Cesarski Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie[2]) – polski publiczny uniwersytet założony 19 listopada 1816 w Warszawie przez Komisję Rządową Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[3].
Uczelnia obecnie
[edytuj | edytuj kod]Współcześnie UW jest największym i jednym z najstarszych uniwersytetów w Polsce[4]. Od marca 2018 uczelnia należy do Sojuszu 4 EU+, który ma status uniwersytetu europejskiego w konkursie ogłoszonym przez Komisję Europejską. W październiku 2019 roku UW wygrał konkurs w programie „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” organizowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego[5].
W 2016 Uniwersytet Warszawski zajął 3. miejsce w Europie Południowej i Wschodniej oraz 96. na świecie w rankingu wschodzących gwiazd nauki Nature Index Rising Stars[6]. W międzynarodowym rankingu ARWU, zwanym rankingiem szanghajskim w 2017 Uniwersytet Warszawski zajął miejsce w przedziale 301-400 (najwyższe ze wszystkich polskich uczelni)[7], a w rankingu QS World University Rankings w roku 2018 miejsce w przedziale 411-420[8]. W szanghajskim rankingu dziedzinowym w 2018 uwzględnionych zostało 10 dyscyplin prowadzonych na UW. Najwyższe miejsca (pozycje między 51. a 75. na świecie) zajęły matematyka i fizyka[9].
W rankingu Szkół Wyższych „Perspektyw” Uniwersytet Warszawski corocznie zajmuje jedno z dwóch pierwszych miejsc w kraju[10]. W 2018 zajął w tym rankingu 1. miejsce[11].
Pracownicy uniwersytetu zdobyli 14 z 28 grantów, przyznanych naukowcom pracującym w polskich instytucjach, w najbardziej prestiżowych europejskich konkursach badawczych – Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council)[12]. W 2016 Komisja Europejska przyznała Uniwersytetowi wyróżnienie „HR Excellence in Research”[13], które jest potwierdzeniem przestrzegania zasad Europejskiej Karty Naukowca.
Uniwersytet Warszawski dał początek kilku innym współcześnie działającym uczelniom. W 1950 w miejsce zlikwidowanych Wydziału Lekarskiego i Wydziału Farmaceutycznego powstała Akademia Medyczna w Warszawie (dziś Warszawski Uniwersytet Medyczny)[14]. W 1952 z uniwersytetu usunięto Wydział Weterynaryjny i włączono go do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie[15]. W 1954 z wydziałów teologicznych UW i UJ powstała Akademia Teologii Katolickiej (dziś Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)[16]. W 1997 filia UW w Białymstoku została przekształcona w Uniwersytet w Białymstoku[17].
Ranking | |
---|---|
Rankingi krajowe | |
Ranking | 2018 |
Perspektywy | 1[18] |
QS World | 1[19] |
Times (Europe) | 1[20] |
Webometrics | 1[21] |
SIR | 2[22] |
Rankingi światowe | |
QS World | 262[19] |
THE World | 601-800[23] |
Webometrics | 375[21] |
SIR | 542[22] |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Królewski Uniwersytet Warszawski (1816–1831)
[edytuj | edytuj kod]W listopadzie 1816 roku Stanisław Kostka Potocki, kierownik Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Stanisław Staszic przedstawili projekt utworzenia Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego Imperatorowi Wszechrosyjskiemu Aleksandrowi I, który przychylił się do inicjatywy, aprobując ją[24][25]. Nastąpiło to poprzez połączenie dwóch szkół założonych w czasie Księstwa Warszawskiego przez Izbę Edukacji Publicznej: Szkoły Prawa i Nauk Administracyjnych (zał. 1808), oraz Szkoły Lekarskiej, zwanej też Akademickim Wydziałem Lekarskim (zał. 1809). Po uzupełnieniu uczelnia składała się z 5 wydziałów[24] :
- Prawa i Nauk Administracyjnych, który składał się z 9 katedr (Nauk Przygotowawczych; Pandektów; Prawa Polskiego Dawnego i Historii Prawa Polskiego; Prawa Cywilnego Obecnie Obowiązującego; Prawa Kryminalnego, Postępowania Cywilnego i Kryminalnego i Konstytucji; Prawa Kanonicznego; Ekonomii Politycznej, Prawa Administracyjnego, Prawa Policyjnego i Nauki Finansowej; Nauki Handlu, Prawa Handlowego i Statystyki; Technologii, Rolnictwa i Leśnictwa: do roku 1819). Na wydziale pracowali m.in. Jan Wincenty Bandtkie, Wacław Aleksander Maciejowski i Fryderyk Florian Skarbek[26][27].
- Nauk Lekarskich, który składał się z 10 katedr (Anatomii Teoretycznej i Praktycznej oraz Porównawczej; Farmacji, Farmakologii, Chemii Policyjnej i Prawnej; Fizjologii i Dietetyki; Patologii Ogólnej, Historii Medycyny i Propedeutyki; Materii Lekarskiej, Toksykologii i Formularza, czyli Receptury; Chirurgii Teoretycznej; Chirurgii Operacyjnej; Patologii i Terapii Szczegółowej; Położnictwa, Chorób Ciężarnych, Położnic i Nowo Narodzonych; Chorób Epizootycznych, Medycyny Prawnej i Policji Lekarskiej). Na wydziale pracowali m.in. Andrzej Franciszek Ksawery Dybek, Emilian Klemens Nowicki i Jan Bogumił Freyer[14]
- Teologicznego, który składał się z 6 katedr (Pisma Świętego i Nauk Pomocniczych; Historii Kościoła; Prawa Kościelnego; Teologii Dogmatycznej; Teologii Moralnej; Teologii Pasterskiej). Na wydziale pracował m.in. pierwszy rektor UW Wojciech Szweykowski[16].
- Filozoficznego (powstał w roku 1817), gdzie wykładał m.in. Adam Zabellewicz[28].
- Nauk i Sztuk Pięknych – pierwszym honorowym dziekanem oraz profesorem w latach 1816–1818 był sławny malarz Marcello Bacciarelli[24] . Do oddziału tego włączono też Instytut Muzyki i Deklamacji. W 1826 Oddział Muzyki Uniwersytetu został przekształcony w Szkołę Główną Muzyki (studiował tam m.in. Fryderyk Chopin)[29].
W 1830 roku Imperator Wszechrosyjski Mikołaj I przemianował uczelnię na Uniwersytet Królewsko-Aleksandrowski w celu upamiętnienia swego brata Aleksandra I (zmarł w 1825)[30]. Po upadku powstania listopadowego, w którym uczestniczyło wielu studentów, uniwersytet został zlikwidowany[27].
Po powstaniu listopadowym (1831–1869)
[edytuj | edytuj kod]W ramach represji po klęsce powstania listopadowego nastąpiła likwidacja polskiego szkolnictwa wyższego. Większość zbiorów UW wywieziono do Petersburga[3]. W 1857 roku w Warszawie otwarto Akademię Medyko-Chirurgiczną, która składała się z dwóch wydziałów (lekarskiego i farmaceutycznego). W 1862 akademia stała się częścią Szkoły Głównej Warszawskiej (Варшавская Главная Школа)[14]. SGW posiadała cztery wydziały: (1) Prawa i Administracji, (2) Filologiczno-Historyczny, (3) Matematyczno-Fizyczny i (4) Lekarski. Rektorem uczelni został Józef Mianowski. Szkołę zamknięto 5 lat po spacyfikowaniu powstania styczniowego (w 1869 roku)[31].
Cesarski Uniwersytet Warszawski (1870–1915)
[edytuj | edytuj kod]W 1870 roku w miejsce zlikwidowanej SGW otwarto Cesarski Uniwersytet Warszawski (Императорский Варшавский Университет) z wykładowym językiem rosyjskim. W trakcie I wojny światowej uniwersytet został przeniesiony do Rostowa nad Donem (1915), gdzie do końca lipca 1917 roku działał jako „Cesarski Uniwersytet Warszawski w m. Rostowie nad Donem” (Императорский Варшавский Университет в г. Ростове-на-Дону). Uczelnia została następnie przekształcona postanowieniem Rządu Tymczasowego w Uniwersytet Doński[3].
Zobacz też kategorię:Okres II Rzeczypospolitej (1915–1939)
[edytuj | edytuj kod]Jesienią 1915 gen. Hans von Beseler utworzył polskojęzyczny Uniwersytet Warszawski i nadał mu statut. Wtedy też na uczelnię przyjęto w charakterze studentek pierwsze kobiety[32]. W 1920 utworzono Wydział Teologii Ewangelickiej. Na początku lat trzydziestych XX w. uniwersytet stał się największą polską uczelnią – pracowało tam 250 profesorów i docentów, a naukę pobierało 10 000 studentów[3].
Po śmierci Józefa Piłsudskiego w 1935 Senat UW zmienił nazwę uczelni na Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie[33].
W listopadzie 1936 roku studenci kierowani przez Młodzież Wszechpolską urządzili blokadę gmachów uniwersyteckich, domagając się obniżki opłat za naukę i getta ławkowego dla Żydów[34]. W październiku 1937 roku rektor Włodzimierz Antoniewicz wydał zarządzenie porządkowe wprowadzające na uczelni getto ławkowe, tj. obowiązek zajmowania przez studentów pochodzenia żydowskiego wyznaczonych miejsc w salach wykładowych[35]. Było to jedno z pierwszych gett ławkowych w Polsce[36]. W roku akademickim 1938/39 nie przyjmowano Żydów na wydziały farmacji i weterynarii[37].
Okres II wojny światowej
[edytuj | edytuj kod]W trakcie okupacji polskie uczelnie były zamknięte. Zbiory i wyposażenie wielu pracowni UW zostały wywiezione do Niemiec, a budynki uniwersytetu przekształcono częściowo w koszary żandarmerii. Pomimo zakazów okupanta i groźby kary śmierci wielu wykładowców prowadziło zajęcia ze studentami w mieszkaniach prywatnych. W ten sposób powstała rozbudowana struktura tajnego nauczania, stanowiąca część polskiego ruchu oporu. W 1944 roku w zajęciach uczestniczyło ok. 300 pracowników naukowych i 3500 studentów.
Tajne kształcenie na Wydziale Lekarskim UW realizowano w Prywatnej Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego dr Jana Zaorskiego[38][39][40].
Większość studentów była jednocześnie żołnierzami podziemia. W czasie wojny zginęło 63 profesorów UW. Infrastruktura uczelni uległa zniszczeniu w 60%, a zbiory w 70–80%[3].
W czasie powstania warszawskiego kompleks gmachów uniwersytetu był ważnym punktem niemieckiego oporu w Śródmieściu. Żołnierze Zgrupowania „Krybar” Armii Krajowej trzykrotnie usiłowali go zdobyć, jednakże wszystkie ataki zakończyły się niepowodzeniem[41].
Osobny artykuł:Uniwersytet Warszawski w latach 1945–1989
[edytuj | edytuj kod]Po wojnie powrócono do nazwy Uniwersytet Warszawski. 16 grudnia 1945 roku[42] zajęcia rozpoczęło ponad 4000 studentów. Rozporządzeniem Rady Ministrów z 24 października 1949 zlikwidowano Wydziały: Lekarski i Farmaceutyczny, a w ich miejsce utworzono Akademię Lekarską (później Medyczną). W 1950 Wydział Humanistyczny podzielono na trzy wydziały: Filozoficzno-Społeczny, Historyczny i Filologiczny. W 1952 usunięto z uniwersytetu Wydział Weterynaryjny. W 1954 zlikwidowano Wydział Teologii Ewangelickiej i Wydział Teologii Katolickiej, wyodrębniając je i przekształcając odpowiednio w Chrześcijańską Akademię Teologiczną i Akademię Teologii Katolickiej.
Uniwersytet Warszawski był za czasów PRL ważnym ośrodkiem opozycyjnym. W latach 50. XX wieku z powodów politycznych od zajęć ze studentami odsunięci zostali m.in. Władysław Tatarkiewicz[43], Stanisław Ossowski[44] oraz Maria Ossowska[45]. W październiku 1966 Leszek Kołakowski wygłosił na UW wykład „Rozwój kultury polskiej w ostatnim 10-leciu”, za który wyrzucono go z PZPR. W marcu 1968 roku na uczelni doszło do masowych demonstracji studenckich. Z Uniwersytetu usunięto wówczas Stefana Żółkiewskiego, Zygmunta Baumana, Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczko i Marię Hirszowicz. W latach 1980–1981 działała komisja Senatu ds. analizy niewłaściwych decyzji personalnych władz UW podjętych w latach 1968–1980, której przewodniczył Klemens Szaniawski.
W 1980 utworzono Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, które początkowo mieściło się w Pałacu Kazimierzowskim. W tym samym roku rektorem został Henryk Samsonowicz, który dwa lata później został usunięty ze stanowiska przez władze komunistyczne w czasie stanu wojennego. W tym okresie internowani byli też m.in. Andrzej Bogusławski, Klemens Szaniawski, doc. dr hab. Joanna Mantel-Niećko, doc. dr hab. Jadwiga Puzynina oraz doc. dr hab. Hanna Świda-Ziemba. W 1984 minister Benon Miśkiewicz zablokował wybór Klemensa Szaniawskiego na rektora[46].
Uniwersytet Warszawski po roku 1989
[edytuj | edytuj kod]W latach 1994–1998 na Powiślu budowano nowy gmach Biblioteki Uniwersyteckiej. Uroczyste otwarcie miało miejsce w 1999. Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej Uniwersytet uzyskał wiele środków na inwestycje z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Wybudowano m.in. Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych, Centrum Nowych Technologii, pierwszą część gmachu wydziałów lingwistycznych[47].
W 2015 roku, na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności i Uniwersytetem Warszawskim, powstała Szkoła Edukacji PAFW i UW[48].
W 2016 roku Uniwersytet Warszawski obchodził 200. urodziny. Hasłem obchodów było „Dwa stulecia. Dobry początek”. Z tej okazji przez cały rok na uczelni odbywały się imprezy jubileuszowe, konferencje, spotkania, wystawy i wydarzenia artystyczne.
W 2016 uczelnia ogłosiła program wieloletni na lata 2016–2025, którego celami były: rozwój przedsięwzięć transdyscyplinarnych, większe umiędzynarodowienie uczelni, rozwój programu kształcenia przez całe życie, rozwój przedsiębiorczości akademickiej, wspieranie innowacyjnych form kształcenia i podnoszenie jakości życia publicznego[49].
W 2018 rektorzy Uniwersytetu Warszawskiego i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego podpisali list intencyjny w sprawie utworzenia federacji. Obie uczelnie planowały wspólne prowadzenie wybranych badań, kierunków studiów, zajęć dydaktycznych oraz wspólne kształcenie doktorantów. Federacja UW i WUM rozpoczęłaby działalność w 2020[50].
W marcu 2020 roku rektor Uniwersytetu Warszawskiego Marcin Pałys zamknął, na okres od 10 marca do 14 kwietnia, uniwersytet dla wszystkich studentów, słuchaczy i pracowników w związku ze światową pandemią COVID-19[51].
W maju 2023 Uniwersytet został wyróżniony Odznaką Honorową „Zasłużony dla Mazowsza”[52].
Statystyki
[edytuj | edytuj kod]W 2017 roku na uniwersytecie studiowało 45 430 studentów, 3041 doktorantów i 2992 słuchaczy studiów podyplomowych. Uniwersytet oferuje ponad 100 kierunków studiów. Na uczelni pracuje 7307 pracowników, w tym 3802 pracowników naukowych[53].
Wydziały
[edytuj | edytuj kod]W skład Uniwersytetu Warszawskiego wchodzi 25 wydziałów[54]:
- Wydział Archeologii
- Wydział „Artes Liberales”
- Wydział Biologii
- Wydział Chemii
- Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
- Wydział Filozofii
- Wydział Fizyki
- Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
- Wydział Geologii
- Wydział Historii
- Wydział Lingwistyki Stosowanej
- Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki
- Wydział Medyczny[55]
- Wydział Nauk Ekonomicznych
- Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce
- Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
- Wydział Neofilologii
- Wydział Orientalistyczny
- Wydział Pedagogiczny
- Wydział Polonistyki
- Wydział Prawa i Administracji
- Wydział Psychologii
- Wydział Socjologii
- Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji
- Wydział Zarządzania.
Inne podstawowe jednostki organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]- Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców „Polonicum”[56]
- Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
- Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej Uniwersytetu Warszawskiego
- Instytut Ameryk i Europy Uniwersytetu Warszawskiego
- Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego im. prof. Kazimierza Michałowskiego
- Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego
- Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta Zajonca
- Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego
- Ośrodek Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej[57]
- Ośrodek Badań nad Migracjami[58]
- Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów w Uniwersytecie Warszawskim
Międzywydziałowe jednostki organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]- Centrum Nauk Sądowych Uniwersytetu Warszawskiego
- Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego
- Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego
- Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych[59]
- Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych
- Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem[60]
Ogólnouczelniane jednostki organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]- Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego
- Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
- Centrum Otwartej i Multimedialnej Edukacji
- Chór Akademicki Uniwersytetu Warszawskiego
- Katedra Erazma z Rotterdamu
- Katedra im. Tadeusza Mazowieckiego
- Katedra UNESCO – Trwałego Rozwoju
- Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego
- Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
- Szkoła Języków Obcych Uniwersytetu Warszawskiego
- Teatr Hybrydy Uniwersytetu Warszawskiego
- Uniwersytecki Ośrodek Transferu Technologii
- Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem
- Uniwersyteckie Centrum Wolontariatu
- Uniwersytet Otwarty Uniwersytetu Warszawskiego
- Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
- Zespół Pieśni i Tańca Uniwersytetu Warszawskiego „Warszawianka”
Jednostki prowadzące działalność gospodarczą
- Biuro Ekspertyz Centrum Nauk Sądowych
- Ośrodek Analiz Politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego
Inne jednostki
- Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich
- Szkoła Edukacji Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i Uniwersytetu Warszawskiego
Kampusy i budynki uczelniane
[edytuj | edytuj kod]Kampus Główny
[edytuj | edytuj kod]Władze uniwersytetu, znaczna część administracji i niektóre z wydziałów urzędują w zabytkowych gmachach przy Krakowskim Przedmieściu tworzących Kampus Główny (Teren Centralny). Główne wejście na teren kampusu prowadzi przez zabytkową Bramę Główną UW. Do budynków na tym terenie należą:
- Pałac Kazimierzowski – siedziba rektoratu UW
- dawny gmach Biblioteki Uniwersyteckiej, tzw. Stary BUW, po wybudowaniu dla biblioteki nowego lokum przy ulicy Dobrej, został zmodernizowany. Obecnie znajdują się w nim sale wykładowe.
- Gmach Pomuzealny – siedziba Wydziału Historii
- Budynek Audytoryjny – siedziba Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
- Budynek Poseminaryjny – Collegium Iuridicum I – siedziba Wydziału Prawa i Administracji
- Pałac Czetwertyńskich-Uruskich – siedziba Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych
- Pałac Tyszkiewiczów-Potockich
- dawna Szkoła Główna – siedziba Wydziału Archeologii
- Auditorium Maximum
- Budynek Porektorski – siedziba Wydziału Orientalistycznego UW i Instytutu Historii Sztuki
W okolicach Kampusu Głównego są zlokalizowane również inne budynki uniwersyteckie. Są to m.in.:
- Nowy Świat 67 – siedziba instytutów: Nauk Politycznych i Polityki Społecznej
- Nowy Świat 69 – budynek Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Wydziału Prawa i Administracji oraz Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych
- Krakowskie Przedmieście 1 – siedziba Wydziału „Artes Liberales”, Instytutu Filologii Klasycznej Wydziału Polonistyki, Instytutu Prawa Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji
- Krakowskie Przedmieście 3 – siedziba Wydziału Filozofii
- Karowa – Instytut Studiów Regionalnych i Globalnych WGiSR, Instytut Polonistyki Stosowanej (Karowa 20, budynek zajmowany razem z Domem Spotkań z Historią), Wydział Socjologii (Karowa 18)
Powiśle
[edytuj | edytuj kod]U podnóża skarpy warszawskiej, poniżej kampusu głównego UW, nad brzegiem Wisły zlokalizowano pod koniec lat 90. XX wieku nową siedzibę Biblioteki Uniwersyteckiej (Dobra 56/66). W jej budynku znajdują się także pomieszczenia Wydziału Prawa i Administracji (Lipowa 4). Przy ulicy Bednarskiej znajdują się Sekcja Koreanistyki[61] Wydziału Orientalistycznego oraz Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii (i Akademickiego Radia Kampus) z siedzibą w budynku łazienek Teodozji Majewskiej, a przy ulicy Dobrej 55 część Wydziału Neofilologii oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej. W przyszłości planowana jest dalsza rozbudowa instytucji uniwersyteckich w tej części Powiśla.
Kampus Ochota
[edytuj | edytuj kod]W dzielnicy Ochota, na tzw. Kampusie Ochota, gdzie mieszczą się także placówki Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Polskiej Akademii Nauk, znajdują się:
- Wydział Biologii
- Wydział Chemii
- Wydział Geologii
- Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki
- Wydział Fizyki
- Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
- Studium Wychowania Fizycznego i Sportu.
Kampus Szturmowa
[edytuj | edytuj kod]W rejonie ulic Smyczkowej i Szturmowej na Mokotowie (Służew) zlokalizowano szereg budynków uniwersyteckich. W szczególności swoje siedziby mają tu niektóre jednostki Wydziału Lingwistyki Stosowanej, Wydział Zarządzania, budynki Wydziału Fizyki oraz kilka jednostek niższego szczebla.
W budynku przy alei Niepodległości 22 nazywanym „Ośrodek Ksawerów” znajduje się szereg jednostek niższego szczebla, w tym Centrum Europejskie UW oraz Ośrodek Studiów Amerykańskich.
Inne lokalizacje
[edytuj | edytuj kod]Większość pozostałych jednostek uczelni znajduje się w różnych częściach Śródmieścia:
- Wydział Nauk Ekonomicznych (ul. Długa – Muranów / Nowe Miasto)
- Wydział Pedagogiczny (ul. Mokotowska 16/20)
- Wydział Psychologii (Muranów – ul. Stawki 5/7)
- Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji:
- Siedziba dziekana: Śródmieście Południe – ul. Żurawia,
- Instytut Stosowanych Nauk Społecznych: Kampus – ul. Nowy Świat
- Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego: Mokotów – ul. Podchorążych
- Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej (Korzecko 1C, gmina Chęciny, województwo świętokrzyskie)
- Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego (ul. Żurawia 4).
- Instytut Stosunków Międzynarodowych (ul. Żurawia)
- Obserwatorium Astronomiczne (Al. Ujazdowskie 4)
Władze rektorskie
[edytuj | edytuj kod]Rektorzy
[edytuj | edytuj kod]- Ks. Wojciech Szweykowski (1818–1831)
- Józef Karol Skrodzki (1831)
- Józef Mianowski (1862–1869)
- Piotr Ławrowski (1869–1873)
- Nikołaj Błagowieszczański (1874–1884)
- Nikołaj Ławrowski (1884–1890)
- Michaił Szałfiejew (1895)
- Pawieł Kowalewski (1896)
- Grigorij Zenger (1896)
- Michaił Szałfiejew (1898)
- Grigorij Uljanow (1899–1903)
- Piotr Ziłow (1904)
- Jefim Karski (1905–1911)
- Wasilij Kudrewiecki (1911–1912)
- Iwan Triepicyn (1913)
- Siergiej Wiechow (1914–1915)
- Józef Brudziński (1915–1917)
- Antoni Kostanecki (1917–1919)
- Stanisław Józef Thugutt (1919–1920)
- Jan Karol Kochanowski (1920–1921)
- Jan Mazurkiewicz (1921–1922)
- Jan Łukasiewicz (1922–1923)
- Ignacy Koschembahr-Łyskowski (1923–1924)
- Franciszek Krzyształowicz (1924–1925)
- Stefan Pieńkowski (1925–1926)
- Bolesław Hryniewiecki (1926–1927)
- Ks. abp Antoni Szlagowski (1927–1928)
- Gustaw Przychocki (1928–1929)
- Tadeusz Brzeski (1929–1930)
- Mieczysław Michałowicz (1930–1931)
- Jan Łukasiewicz (1931–1932)
- Józef Ujejski (1932–1933)
- Stefan Pieńkowski (1933–1936)
- Włodzimierz Antoniewicz (1936–1939)
- Jerzy Modrakowski (1939)
- Stefan Pieńkowski (1945–1947)
- Franciszek Czubalski (1947–1949)
- Jan Wasilkowski (1949–1952)
- Stanisław Turski (1952–1969)
- Zygmunt Rybicki (1969–1980)
- Henryk Samsonowicz (1980–1982)
- Kazimierz Albin Dobrowolski (1982–1985)
- Rector electus Klemens Szaniawski (1984)
- Grzegorz Białkowski (1985–1989)
- Andrzej Kajetan Wróblewski (1989–1993)
- Włodzimierz Siwiński (1993–1999)
- Piotr Węgleński (1999–2005)
- Katarzyna Chałasińska-Macukow (2005–2012)
- Marcin Pałys (2012–2020)
- Alojzy Z. Nowak (od 2020)
Byli prorektorzy
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Duszczyk
- Stanisław Głąb
- Witold Cezariusz Kowalski
- Ewa Krogulec
- Czesław Kupisiewicz
- Henryk Kupiszewski
- Włodzimierz Lengauer
- Jolanta Choińska-Mika
- Zofia Morecka
- Michał Nawrocki
- Alojzy Z. Nowak
- Anna Giza-Poleszczuk
- Józef Szaflik
- Andrzej Terlecki
- Marek Wąsowicz
- Konstanty Wojtaszczyk
- Janusz Zakrzewski
- Sławomir Żółtek
Władze rektorskie w kadencji 2016–2020
[edytuj | edytuj kod]- rektor: dr hab. Marcin Pałys, prof. UW[62]
- prorektor ds. rozwoju: dr hab. Anna Giza-Poleszczuk, prof. UW
- prorektor ds. studentów i jakości kształcenia: dr hab. Jolanta Choińska-Mika, prof. UW
- prorektor ds. naukowych: dr hab. Maciej Duszczyk
- prorektor ds. kadrowych i polityki finansowej: prof. dr hab. Andrzej Tarlecki
Władze rektorskie w kadencji 2020–2024
[edytuj | edytuj kod]- rektor: prof. dr hab. Alojzy Z. Nowak[63]
- prorektor ds. rozwoju: prof. dr hab. Ewa Krogulec
- prorektor ds. współpracy i spraw pracowniczych: prof. dr hab. Sambor Grucza
- prorektor ds. badań: prof. dr hab. Zygmunt Lalak
- prorektor ds. studentów i jakości kształcenia: dr hab. Sławomir Żółtek, prof. UW
Władze rektorskie w kadencji 2024–2028
[edytuj | edytuj kod]- rektor: prof. dr hab. Alojzy Z. Nowak[64]
- prorektor ds. współpracy i spraw pracowniczych: prof. dr hab. Sambor Grucza
- prorektor ds. rozwoju: prof. dr hab. Ewa Krogulec
- prorektor ds. badań: prof. dr hab. Zygmunt Lalak
- prorektor ds. doktoranckich i prawnych: dr hab. Adam Niewiadomski, prof. UW
- prorektor ds. studenckich i jakości kształcenia: dr hab. Maciej Raś
Absolwenci i studenci (m.in.)
[edytuj | edytuj kod]- Laureaci Nagrody Nobla
- Henryk Sienkiewicz (1846–1916) – student Szkoły Głównej Warszawskiej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1905)
- Józef Rotblat (1908–2005) – doktoryzował się na Wydziale Fizyki (1938), laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1995)
- Czesław Miłosz (1911–2004) – student Wydziału Prawa, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980)
- Menachem Begin (1913–1992) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1935), laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1978)
- Leonid Hurwicz (1917–2008) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1938), laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii (2007)
- Olga Tokarczuk (ur. 1962) – absolwentka Wydziału Psychologii, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2018)
- Prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej
- Kazimierz Sabbat (1913–1989) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1939), prezydent RP na uchodźstwie w latach 1986–1989
- Lech Kaczyński (1949–2010) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1971), prezydent RP w latach 2005–2010
- Bronisław Komorowski (ur. 1952) – absolwent Wydziału Historycznego (1977), prezydent RP w latach 2010–2015
- Premierzy Polski
- Jan Kucharzewski (1876–1952) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1898), premier rządu Królestwa Polskiego w latach 1917–1918 i ponownie w 1918
- Leopold Skulski (1877–1940) – absolwent farmacji (1903), prezes Rady Ministrów w latach 1919–1920
- Tadeusz Mazowiecki (1927–2013) – student Wydziału Prawa i Administracji (studiów nie ukończył), prezes Rady Ministrów w latach 1989–1991
- Jan Olszewski (1930–2019) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1953), prezes Rady Ministrów w latach 1991–1992
- Jarosław Kaczyński (ur. 1949) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1971), prezes Rady Ministrów w latach 2006–2007
- Włodzimierz Cimoszewicz (ur. 1950) – absolwent Wydziału Prawa i Administracji (1972), prezes Rady Ministrów w latach 1996–1997
- Politycy innych państw
- Dawid Ben Gurion (1886–1973) – student w 1905, premier Izraela w latach 1948–1954 i 1955–1963
- Icchak Szamir (1915–2012) – student Wydziału Prawa w 1935, premier Izraela w latach 1983–1984 i 1986–1992
- Alpha Oumar Konaré (ur. 1946) – absolwent Wydziału Historycznego (1974), prezydent Mali w latach 1992–2002
Uniwersytet Warszawski w kulturze
[edytuj | edytuj kod]- W powieści Operacja Piorun pióra Iana Fleminga absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego jest Ernst Stavro Blofeld, szef WIDMO, jeden z najgroźniejszych przeciwników Jamesa Bonda. Warto nadmienić, że w ekranizacji tego dzieła nie wspomina się w ogóle o młodości Blofelda.
- 13 maja 2016 Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy w bloku nr 197 z okazji 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawiający Salę Kolumnową w budynku Wydziału Historycznego, a w tle bloku Salę Kolumnową w formie wizualizacji trójwymiarowej, znak UW i godło Uniwersytetu Warszawskiego[65].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2023/2024 [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-06-29] .
- ↑ Historyk: prawdziwa nazwa UW to Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie [online], dzieje.pl [dostęp 2024-03-20] (pol.).
- ↑ a b c d e Historia UW. uw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)]. (pol.).
- ↑ Uniwersytet Warszawski: fakty i liczby. uw.edu.pl. [dostęp 2016-04-16]. (pol.).
- ↑ Bohaterowie konkursu IDUB, czyli najlepsze uczelnie w kraju – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [dostęp 2019-11-12] (pol.).
- ↑ Top 100 institutions | Nature Index 2016 Rising Stars [online], natureindex.com [dostęp 2018-07-04] .
- ↑ University of Warsaw | Academic Ranking of World Universities – 2017 | Shanghai Ranking – 2017 [online], shanghairanking.com [dostęp 2018-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-03] .
- ↑ QS World University Rankings: Poland. topuniversities.com. [dostęp 2017-09-06]. (ang.).
- ↑ Awans UW w szanghajskim rankingu dziedzin naukowych, „Uniwersytet Warszawski”, 18 lipca 2018 [dostęp 2018-07-18] (pol.).
- ↑ Uniwersytet Warszawski: profil uczelni. perspektywy.pl. [dostęp 2016-04-16]. (pol.).
- ↑ Ranking uczelni akademickich [online], ranking.perspektywy.org [dostęp 2018-07-03] (pol.).
- ↑ Krajowy Punkt Kontaktowy [online], kpk.gov.pl [dostęp 2018-07-04] (pol.).
- ↑ Europejska Karta Naukowca | Uniwersytet Warszawski [online], 4 lipca 2018 .
- ↑ a b c Warszawski Uniwersytet Medyczny: historia. wum.edu.pl. [dostęp 2016-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-30)]. (pol.).
- ↑ Historia. sggw.pl, 7 października 2009. [dostęp 2017-08-17].
- ↑ a b Historia Uczelni - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. uksw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)]. (pol.).
- ↑ Historia Uniwersytetu w Białymstoku. uwb.edu.pl. [dostęp 2016-11-20]. (pol.).
- ↑ Uniwersytet Warszawski najlepszy w Polsce. Perspektywy. [dostęp 2014-07-23]. (pol.).
- ↑ a b University of Warsaw. QS Quacquarelli Symonds Limited. [dostęp 2023-11-20]. (ang.).
- ↑ Best universities in Poland | Times Higher Education (THE) [online], timeshighereducation.com [dostęp 2017-11-27] (ang.).
- ↑ a b Poland. Webometrics, 2015. [dostęp 2015-04-23]. (ang.).
- ↑ a b University of Warsaw report [online], scimagoir.com [dostęp 2017-11-27] (ang.).
- ↑ THE World University Rankings. University of Warsaw. [dostęp 2023-11-12]. (ang.).
- ↑ a b c Bieliński 1907 ↓.
- ↑ Postanowienie naznaczające założenie Szkoły Głównej pod imieniem Królewskiego Uniwersytetu z dnia 7 (19) listopada 1816 r. – Dz.Pr.K.P. Tom XIII, Nr 51, s. 90–95.
- ↑ T. 4: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966, s. 197–198.
- ↑ a b WPiA UW: O Wydziale. wpia.uw.edu.pl. [dostęp 2016-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-05)]. (pol.).
- ↑ Krótka historia Instytutu Filozofii. filozofia.uw.edu.pl. [dostęp 2016-11-19]. (pol.).
- ↑ Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina: dzieje uczelni. filozofia.uw.edu.pl. [dostęp 2016-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-22)]. (pol.).
- ↑ Postanowienie dozwalające Uniwersytetowi Warszawskiemu przyiąć nazwanie Uniwersytetu Królewsko-Alexandrowskiego z dnia 18 (30) marca 1830 r. – Dz.Pr.K.P. Tom XIII, Nr 51, s. 86–90.
- ↑ Szkoła Główna Warszawska, [w: Encyklopedia Gutenberga]. gutenberg.czyz.org. [dostęp 2016-04-14]. (pol.).
- ↑ Płeć piękna przekracza progi UW, Polskie Radio .
- ↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 26 sierpnia 1935 r. o nadaniu Uniwersytetowi Warszawskiemu nazwy: „Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie” (Dz.U. z 1935 r. nr 66, poz. 412).
- ↑ Szymon Rudnicki , Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015, s. 469, ISBN 978-83-7666-363-0, ISBN 978-83-7666-412-5 .
- ↑ Andrzej Garlicki (red.): Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 279–280. ISBN 83-01-02863-7.
- ↑ Dr hab. Jolanta Żyndul: Głównym celem getta ławkowego było wypchnięcie Żydów z Polski. dzieje.pl, 10 października 2017. [dostęp 2023-10-25].
- ↑ Ronald Modras: Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce w latach 1933–1939. Kraków: Homini, 2014, s. 308.
- ↑ Tabliczka#140: Żołnierze Armii Krajowej – wykładowcy, absolwenci i studenci Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego dr. Jana Zaorskiego. [w:] Tabliczki informacyjne o działalności Armii Krajowej i jej żołnierzach [on-line]. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. [dostęp 2017-03-02].
- ↑ Tajne studia medyczne. [w:] Opracowanie na podstawie: „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego – Powstanie Warszawskie i medycyna”, wydanie II, Warszawa 2003 [on-line]. Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-01-25].
- ↑ Irena Ćwiertnia-Sitowska, Studia medyczne w latach 1941–1949, w: Wspaniali i niezapomniani (cz. 3). Studia medyczne w latach 1941–1949; Nasi nauczyciele, Miesięcznik Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza, Numer 2011-05.
- ↑ Piotr Majewski: Uniwersytet czasu wojny. W: Piotr M. Majewski (red.): Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1945. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 499–501. ISBN 978-83-235-2166-2.
- ↑ Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.
- ↑ Kulturologia polska XX wieku: Władysław Tatarkiewicz. kulturologia.uw.edu.pl. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-02)]. (pol.).
- ↑ Kulturologia polska XX wieku: Stanisław Ossowski. kulturologia.uw.edu.pl. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-21)]. (pol.).
- ↑ Kulturologia polska XX wieku: Maria Ossowska. kulturologia.uw.edu.pl. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-21)]. (pol.).
- ↑ Kalendarium końca PRL z perspektywy Uniwersytetu Warszawskiego. solidarnosc.uw.edu.pl. [dostęp 2016-11-20]. (pol.).
- ↑ Uniwersytet Warszawski – miejsca, fakty, liczby. Przewodnik, 2018, ISBN 978-83-235-3014-5 .
- ↑ Dla polonistów i matematyków [online], Uniwersytet Warszawski, 24 czerwca 2016 [dostęp 2020-08-11] (pol.).
- ↑ Program wieloletni „Uniwersytet Warszawski 2016-2025”, „Uniwersytet Warszawski” [dostęp 2018-10-17] (pol.).
- ↑ Rektorzy UW i WUM podpisali list intencyjny w sprawie federacji, „Uniwersytet Warszawski”, 16 października 2018 [dostęp 2019-11-12] (pol.).
- ↑ Zarządzenie Rektora UW z 10 marca 2020 r. w sprawie zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa COVID-19 wśród społeczności UW [online], Uniwersytet Warszawski, 10 marca 2020 [dostęp 2020-03-23] (pol.).
- ↑ Odznaka Honorowa dla UW [online], Uniwersytet Warszawski, 5 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-13] (pol.).
- ↑ Biuro Prasowe UW: Sprawozdanie rektora z działalności uczelni w 2017 roku, Warszawa 2018. Uniwersytet Warszawski, czerwiec 2018. s. 11–16. [dostęp 2018-07-03]. (pol.).
- ↑ Wydziały, szkoły doktorskie i jednostki [online], Uniwersytet Warszawski, 22 stycznia 2014 [dostęp 2022-10-15] (pol.).
- ↑ Wydział Medyczny [online], Uniwersytet Warszawski, 1 września 2022 [dostęp 2022-10-15] (pol.).
- ↑ O Centrum Polonicum [online], Polonicum UW [dostęp 2023-05-18] (pol.).
- ↑ CKC UW-Konrad Traczyk , O nas [online], Ośrodek Badań nad Antykiem Europy Płd.-Wsch. [dostęp 2023-05-18] (pol.).
- ↑ Ośrodek Badań nad Migracjami [online] [dostęp 2023-05-18] (pol.).
- ↑ Informacje ogólne | Kolegium MISH [online], www.mish.uw.edu.pl [dostęp 2023-05-18] .
- ↑ MSOŚ | Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska – Kim jesteśmy? [online], test.msos.uw.edu.pl [dostęp 2020-10-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-31] .
- ↑ Historia Koreanistyki [online], www.koreanistyka.orient.uw.edu.pl [dostęp 2023-05-18] .
- ↑ Władze i administracja. uw.edu.pl. [dostęp 2016-10-31].
- ↑ Nowy zespół rektorski UW. uw.edu.pl. [dostęp 2020-09-01].
- ↑ Władze i administracja. uw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)].
- ↑ Katalog Znaków Pocztowych. 200 lat Uniwersytetu Warszawskiego. kzp.pl. [dostęp 2016-05-24].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Bieliński: Królewski Uniwersytet Warszawski (1816–1831). Warszawa: skład główny Gebethner i Wolff, [druk:] W. L. Anczyc i Spółka, 1907.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona internetowa Uniwersytetu Warszawskiego
- Samorząd Studentów Uniwersytetu Warszawskiego
- Uniwersytet Warszawski w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).