Czesław Wojtyniak – Wikipedia, wolna encyklopedia

Czesław Wojtyniak

dziekan
Data i miejsce urodzenia	19 lipca 1891 Puszczykowo, Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Kalinin, RFSRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1915–1940
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie
Formacja	Armia Wielkopolska
Jednostki	DOK IX
Stanowiska	dziekan okręgu korpusu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa
Odznaczenia

Czesław Wojtyniak (ur. 19 lipca 1891^[1] w Puszczykowie, zm. wiosną 1940 w Kalininie) – ksiądz prałat, dziekan Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Czesław Wojtyniak urodził się 19 lipca 1891 w Puszczykowie, w rodzinie Walentego i Agnieszki z Motylaków. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Puszczykowie naukę kontynuował w Poznaniu, w „Königliches Auguste-Victoria-Gymnasium”. W 1903 został członkiem Towarzystwa Tomasza Zana, a w 1907 przewodniczącym koła w tym towarzystwie. Po złożeniu matury wstąpił do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Studia teologiczne ukończył w 1914 w Seminarium Praktycznym w Gnieźnie i otrzymał święcenia kapłańskie. Posługę kapłańską rozpoczął jako wikariusz parafii w Pniewach, a następnie w Kostrzynie. W czasie pobytu w Gnieźnie był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich oraz współorganizatorem pisma „Brzask”.

W październiku 1915 został powołany do Armii Cesarstwa Niemieckiego i mianowany kapelanem 7 pułku grenadierów Króla Wilhelma I, którego macierzystym garnizonem była Legnica. W 7 pułku grenadierów służył do zakończenia I wojny światowej.

W czasie powstania wielkopolskiego był kapelanem w Kościanie i na froncie południowo-zachodnim. W 1919 mianowany został kapelanem 1 pułku Ułanów Wielkopolskich, a w grudniu tego roku również proboszczem 14 Dywizji Piechoty.

Autorzy wydanych w 1962 w Londynie „Dziejów 15 Pułku Ułanów Poznańskich (1 Pułku Ułanów Wielkopolskich)” tak scharakteryzowali sylwetkę swojego kapelana „Bardzo zżyty z pułkiem, lubiany przez wszystkich i wzorowo opiekujący się ułanami (...) Średniego wzrostu, rudawy blondyn, spokojnego usposobienia, taktowny i wyrobiony, był ideałem kapelana, który starał się zawsze być przy oddziale, nie bojąc się niewygód i nie unikając siodła, gdy było to potrzebne”.

W uzasadnieniu wniosku o nadanie Krzyża Walecznych napisano „W czasie akcji na tyły npla [nieprzyjaciela] podczas ofensywy na Mińsk Litewski w dniach 7, 8 i 9 sierpnia 1919 r. w czasie boju znajdował się w pierwszej linii, nie tylko spełniając swoje duchowe posługi, ale osobistym męstwem służąc wzorem i przykładem ułanom”.

Po zakończeniu wojny z bolszewikami skierowany został na Górny Śląsk, gdzie był kapelanem powstania. Następnie wyznaczony został na stanowisko zastępcy dziekana (zarządcy duszpasterstwa wyznania rzymskokatolickiego) Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i proboszczem parafii wojskowej Świętego Józefa Oblubieńca w Poznaniu. Z dniem 1 września 1929 przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko kapelana Brygady „Nowogródek” w Baranowiczach^[2]. Po roku został mianowany dziekanem Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu^[3]. W połowie 1934 przeniesiony do Polowej Kurii Biskupiej w Warszawie na stanowisko kierownika referatu^[4]. W 1939 został powołany na stanowisko kanclerza kurii polowej – zastępcę biskupa polowego Józefa Gawliny.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach trafił do niewoli radzieckiej. Początkowo był przetrzymywany w Wołoczyskach, pocieszając w tym czasie duchowo polskich żołnierzy^[5]. Następnie więziony w obozie w Kozielsku. W tym samym roku, w Wigilię Bożego Narodzenia wywieziony został z obozu. Prawdopodobnie przewieziono go do Kalinina (obecnie Twer) i tam zamordowano, a następnie pochowano w Miednoje.

W sierpniu 1941 biskup Józef Gawlina, nie wiedząc o tragicznej śmierci prałata, mianował go wikariuszem generalnym Armii Polskiej w ZSRR.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady^[6][7]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[8][9].

• proboszcz – starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował – 13 lokatę, w 1928 – 12, w 1929 i 1930 – 11, a w 1932 – 8 lokatę na liście starszeństwa księży kapelanów zawodowych)
• dziekan – starszeństwo z dniem 19 marca 1937
• generał brygady – pośmiertnie 5 października 2007

 Osobny artykuł: Tytulatura duchowieństwa wojskowego II RP.

• Krzyż Walecznych – dwukrotnie (po raz drugi w 1921)^[10]
• Medal Niepodległości
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice

• awanse generalskie oficerów II Rzeczypospolitej Polskiej z 2007
• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Kalininie

• Jan Kiński, Czesław Wojtyniak W: Pro Memoria, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (146) z 1993 r., s. 374-375.
• Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. T. II. Warszawa: 2006, s. 1015. ISBN 83-89474-06-9.
• JanuszJ. Odziemkowski JanuszJ., Służba duszpasterska Wojska Polskiego 1914-1945, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998, s. 135, 166, ISBN 83-11-08814-4, OCLC 751468346 .
• Katedra polowa WP
• Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafij, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1928 r., Polowa Kuria Biskupia, Warszawa 1928, s. 22 i 30.
• Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafij, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1928 r., Polowa Kuria Biskupia, Warszawa 1929, s. 23 i 32.
• Wykaz duchowieństwa wojskowego oraz parafij, kościołów i kaplic wojskowych wyznania katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej na 1930 r., Polowa Kuria Biskupia, Warszawa 1930, s. 28, 34.
• Rocznik Oficerski 1924, s. 57, 1296.
• Rocznik Oficerski 1928, s. 839.
• Rocznik Oficerski 1932, s. 405, 897.
• Lance do boju: szkice historyczne z dziejów jazdy wielkopolskiej X wiek - 1945 r. / pod red. nauk. Bogusława Polaka, Krajowa Agencja Wydawnicza, Poznań 1986, wyd. I, ISBN 83-03-01373-4, s. 211.