French
DeutschDąb (Jaworzno) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| część Jaworzna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Jaworzna | |
| SIMC | 0940453 |
| Powierzchnia | 3,71 km² |
Plan Dębu | |
Położenie na mapie Jaworzna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°08′15″N 19°15′40″E/50,137500 19,261111 | |
Dąb – dawna wieś małopolska, od 1958 część osiedla Jeleń (od 1973 miasta Jelenia), a od 1977 część miasta Jaworzna (dzielnica Jeleń) w województwie śląskim.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Położony jest wśród terenów zalesionych, nad wschodnim brzegiem Zbiornika Dziećkowice, w ekstremalnie południowej części Jaworzna, przy granicy z województwem małopolskim, w które wbija się specyficznym klinem. Na zachód położona jest Przemsza, oraz ujście potoku Byczynka to tejże rzeki. Od Dębu jest około 10 km do centrum Jaworzna, oddzielonego połaciami zieleni. Dąb to typowa ulicówka; ulica przebiegająca przez miejscowość nosi nazwę Dąb.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W XIX w. w Dębie Austriacy ustalili gminę jednostkową i obszar dworski w powiecie chrzanowskim w Galicji. 31 grudnia 1900 roku gmina liczyła 199 mieszkańców na obszarze 104 ha, a obszar dworski liczył 9 osób na obszarze 261 ha[1].
Po powrocie do Polski w 1920 roku, Dąb stanowił gminę jednostkową w powiecie chrzanowskim w województwie krakowskim; 1 sierpnia 1934 stał się gromadą nowo utworzonej zbiorowej gminy Chełmek, wraz z Chełmkiem, Bobrkiem, Gorzowem i Gromcem[2].
Podczas II wojny światowej włączony do III Rzeszy jako Premseichen.
W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, Dąb wraz z Jeleniem (ze zniesionej gminy Jaworzno) utworzył nową gromadę Jeleń w powiecie chrzanowskim w województwie krakowskim[3].
Gromadę Jeleń zniesiono 1 stycznia 1958 w związku z nadaniem jej statusu osiedla, przez co Dąb przestał być odrębną wsią, stając się integralną częścią Jelenia[4]. 1 stycznia 1973 Jeleń otrzymał prawa miejskie[5], przez co Dąb stał się obszarem miejskim.
1 lutego 1977 Jeleń (z Dębem) włączono do Jaworzna[6][7].
Obiekty
[edytuj | edytuj kod]Znajduje się tu oczyszczalnia ścieków Jaworzno–Dąb.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Pomniki Przyrody
[edytuj | edytuj kod]| Gatunek drzewa | Nazwa | Obwód w cm | Ustanowiony |
|---|---|---|---|
| Dąb Szypułkowy (Quercus robur) | "Stanisław" | 495 | 25.09.1984 |
| Dąb Szypułkowy (Quercus robur) | "Filip" | 495 | 25.09.1984 |
| Wiąz Szypułkowy y (Ulmus laevis) | "Wincenty" | 485 | 25.09.1984 |
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Mimo że lasy na południe od Dębu należą na odcinku 500 m do Jaworzna, droga dojazdowa od południa należy do miasta Chełmka (mimo że centrum Chełmka znajduje się 5 km dalej), a zarazem do woj. małopolskiego. Znaczy to, że woj. małopolskie wdziera się specyficznym klinem (na szerokości szosy) między jaworznickie lasy, aż po Kanał Matylda, przy którym znajduje się pętla z przystankiem autobusowym o nazwie Jeleń Dąb Pętla. Tutaj też kończą kursowanie jaworznickie autobusy miejskie.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gemeinde Dąb
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 533
- ↑ Uchwała Nr 20/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu chrzanowskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 317
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 13
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 15
- ↑ a b Biuletyn Informacji Publicznej [online], bip.jaworzno.pl [dostęp 2024-10-27].
- ↑ https://www.jaworzno.pl/wp-content/uploads/2024/02/pomniki-przyrody-ktorym-w-2019-r.-nadano-nieprzypadkowe-imiona.pdf
