Dakowie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy ludu starożytnego. Zobacz też: artykuł o dakach buddyjskich.

Dakowie (zwani także Getami, Dako-Getami lub Geto-Dakami) – starożytny lud pochodzenia trackiego zajmujący Dację – tereny lewobrzeżnego Dunaju, na obszarze mniej więcej obecnego państwa rumuńskiego i częściowo węgierskiego.

Znany starożytnym Grekom już od VI w. p.n.e. Pierwszym greckim autorem, który wymienił Getów był Hekatajos z Miletu, a jego informacje w całej rozciągłości potwierdził w swoich „Dziejach” Herodot w drugiej poł. V w. p.n.e. Według Strabona Dakowie nazywali siebie Dáoi. Jak wynika z badań archeologicznych Dakowie (lub też ich bezpośredni przodkowie) pojawili się na tych terenach już ok. 1700 r. p.n.e.^[1] i zamieszkiwali je aż do schyłku starożytności, ale już w nieco zmienionym składzie etnicznym, z domieszką innych nacji, najpierw po wojnach z Rzymianami na przeł. I i II w. n.e. (zakończonych podbiciem tych terenów przez Rzym w roku 106 n.e.) i kolonizacji rzymskiej, a następnie w wyniku tzw. „wielkiej wędrówki ludów”, który to ruch migracyjny spowodował perturbacje etniczne w niemal całej Europie kontynentalnej. Stopniowo resztki Daków rozpłynęły się w napływowej ludności gockiej, germańskiej i później słowiańskiej.

Zróżnicowanie nazw: Dakowie, Getowie, Geto-Dakowie i Dako-Getowie, wynika z jednej strony z podziału plemiennego w łonie tegoż ludu (i prawdopodobnie od dominujących plemion)^[2], a także od pisarzy greckich i łacińskich – otóż Grecy nazywali ten lud Getami, a pisarze łacińscy Dakami. Zjednoczenie plemion geto-dackich w jeden organizm polityczny za panowania Burebisty^[2] usunęło jakiekolwiek podziały w nazewnictwie, czemu dał wyraz już Strabon^[3].

Władca Daków, Burebista zjednoczył dackie plemiona^[4] w I w. p.n.e. w obliczu zagrożenia celtyckiego. Około roku 60 p.n.e. siły Daków pokonują Celtów^[5], a Burebista skupia się na konsolidacji władzy w nowopowstałym państwie Daków^[6]. Grecki historyk Strabon - przesadnie - oceniał armię Burebisty na 200 tysięcy ludzi^[7]. Podobnie jednak jak dla trackich plemion na południe od Dunaju, tak i dla Daków głównym zagrożeniem był Rzym. Burebista chciał wykorzystać wewnętrzne problemy Rzymu i w wojnie domowej postawił na Pompejusza i udzielił mu wsparcia^[8]. Po przegranej Pompejusza, Burebista skupił się na obronie przed potencjalnym odwetem i na umacnianiu twierdz. Upadek państwa Daków miał jednak korzenie wewnętrzne: arystokraci, niezadowoleni z utraty dawnych przywilejów, uknuli spisek i zamordowali Burebistę^[9]. Po jego śmierci państwo Daków rozpada się najpierw na cztery, a potem na pięć części^[9].

Gospodarczo, państwo Burebisty opierało się na siedmiogrodzkich złożach naturalnych (żelazo, złoto, srebro) i na pozakarpackim rolnictwie^[10]. Pod względem społecznym państwo to było państwem o zaczątkach ustroju niewolniczego^[11]. Ziemie były uprawiane przez chłopów (de iure "wolnych", lecz podporządkowanych arystokracji), zaś niewolnictwo stricte odgrywało drugorzędną rolę w gospodarce kraju^[11].

Zobacz hasło Dak w Wikisłowniku

• Hadrian Daicoviciu: Dakowie. Warszawa: PIW, 1969.