Działko R-23 – Wikipedia, wolna encyklopedia

R-23 (ros. Р–23, od Richter-23) — radzieckie automatyczne rewolwerowe działko lotnicze kalibru 23 mm, wyprodukowane w małej serii w latach 60. XX wieku, konstrukcji A. Richtera. Używane tylko w bombowcu Tu-22.

Działko R-23 i jego nabój zostały opracowane pod koniec lat 50. w biurze OKB-16 przez A. Richtera na zamówienie lotnictwa ZSRR, które potrzebowało działka o dużej szybkostrzelności dla uzbrojenia obronnego nowych bombowców. Kluczową sprawą była szybkostrzelność z uwagi na duże prędkości nowoczesnych samolotów i związany z tym krótki czas celnego ostrzału^[1]. Działko skonstruowano w będącym nowością układzie rewolwerowym, z czterema komorami nabojowymi. Odmiennością jego konstrukcji było to, że naboje były dosyłane do komór od przodu, co pozwoliło na skrócenie broni, lecz wymogło stosowanie specjalnie zaprojektowanej amunicji bez kryzy^[1]. Automatyka działała na zasadzie wykorzystania energii gazów prochowych. Dla armaty opracowano w 1959 roku zdalnie kierowane ogonowe stanowisko DK-20, zastosowane na bombowcach naddźwiękowych Tu-22^[2].

Sama armata była z konstrukcyjnego i balistycznego punktu widzenia udana, dysponując dużą szybkostrzelnością przy umiarkowanej masie 58 kg, lecz była skomplikowana i niedopracowana, co powodowało usterki i przypadki rozerwania broni^[3]. Główną ujemną cechą była jednak konieczność stosowania specjalnej amunicji, znacznie droższej w produkcji i nie zunifikowanej z innymi działkami tego kalibru^[4]. Łuska obejmowała pocisk i była dwukrotnie cięższa od łusek normalnych nabojów tego kalibru (255 wobec 114 g)^[2]. Silniejszy był także ładunek prochowy^[4]. Cały nabój ważył 513 g i miał długość 260 mm^[2]. W efekcie samo działko było lżejsze, lecz zapas amunicji do niego ważył więcej o ok. 100 kg^[2].

Z uwagi na nieusunięcie usterek i rezygnację z dalszych prac rozwojowych, działko formalnie nie zostało przyjęte na uzbrojenie Sił Powietrznych ZSRR, lecz mimo to w 1963 roku zdecydowano eksploatować wyprodukowane i zamontowane działka^[2]. Jedyną platformą pozostały bombowce Tu-22^[2].

• Wiktor Markowski. Orużyje bliżniego boja. „Tiechnika i Woorużenije”. Nr 11/2009, listopad 2009. (ros.).