Emil Gołogórski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Emil Gołogórski

generał porucznik
Data i miejsce urodzenia	27 lutego 1862 Wiedeń
Data i miejsce śmierci	7 lutego 1921 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1881–1921
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Ministerstwo Spraw Wojskowych
Stanowiska	szef departamentu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Emil Gołogórski (ur. 27 lutego 1862 w Wiedniu, zm. 7 lutego 1921 w Warszawie) – generał porucznik inżynier Wojska Polskiego.

Urodził się 27 lutego 1862 w Wiedniu^[1]. Był narodowości polskiej i wyznania rzymskokatolickiego^[1]. Ukończył siedem klas szkoły realnej z maturą we Lwowie i w 1879 dwa semestry w Wyższej Szkole Technicznej w Wiedniu^[2]. W 1880 wstąpił do Technicznej Akademii Wojskowej w Wiedniu^[1]. 18 sierpnia 1883 ukończył studia z wynikiem bardzo dobrym i rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii, w stopniu podporucznika. Pierwszy przydział służbowy otrzymał do 1 pułku inżynieryjnego.

W 1893 był przydzielony do Dyrekcji Inżynierii w Trydencie (niem. Trient)^[3]. 1 maja 1893 został przeniesiony do nowo powstałego 12 Batalionu Pionierów w Krakowie z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku w Dyrekcji Inżynierii w Trydencie^[4]. W 1894 został awansowany na kapitana 2. klasy, powołany do służby w Sztabie Inżynierii i przydzielony do Dyrekcji Inżynierii w Krakowie^[5]. Prowadził prace projektowe i nadzorcze przy budowie obiektów fortecznych Twierdzy Kraków. Jego dziełem są forty pancerne: 44a „Pękowice”, 45a „Bibice”, 48a „Mistrzejowice”, 50 ½ OST „Barycz” / „Kosocice”, 50 ½ WEST „Kosocice” i fort pomocniczy piechoty 50a „Lasówka”. Do 1889 był referentem do spraw telefonów fortecznych, obiektów mostowych i min demolujących.

16 listopada 1918 został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego „Kraków”^[6]. Od marca do czerwca 1919 w czasie wojny z Ukraińcami obowiązki dowódcy okręgu generalnego łączył z funkcją zastępcy dowódcy Grupy Operacyjnej generała Iwaszkiewicza. 7 maja 1919 został przyjęty został do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała porucznika^[7]. 30 maja 1919 został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego „Lwów” we Lwowie^[8]. W tym czasie Komisja Weryfikacyjna dla oficerów byłej armii austriackiej proponowała jego awansowanie na generała broni. 23 lutego 1920 zakończył służbę we Lwowie i został przeniesiony do stolicy. 10 marca tego roku wyznaczony został na stanowisko szefa Departamentu II Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie^[9]. Na tym stanowisku odpowiadał za organizację wojsk inżynieryjnych i saperów, wojsk łączności, wojsk kolejowych i wojsk samochodowych. We wrześniu powierzono mu szefostwo Grupy Technicznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. 21 kwietnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała porucznika, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej^[10]. Zmarł 7 lutego 1921 w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 1893 ożenił się, miał córkę Marię (1900-1968) i dwóch synów: Leona (1894–1956), rotmistrza Wojska Polskiego, kawalera Virtuti Militari, i Jerzego Mieczysława (1896–1939), kapitana artylerii Wojska Polskiego^[1].

• porucznik (niem. Leutnant) – 1883
• nadporucznik (niem. Oberleutnant) – 1 maja 1888
• kapitan II klasy (niem. Hauptmann 2. Klasse) – 1 maja 1894^[5]
• kapitan II klasy (niem. Hauptmann 1. Klasse) – 1895
• major (niem. Major) – 1900
• podpułkownik (niem. Oberstleutnant) – 1904
• pułkownik (niem. Oberst) – 1 listopada 1907
• generał major (nien. Generalmajor) – 31 października 1912 ze starszeństwem z 25 listopada 1912
• marszałek polny porucznik (niem. Feldmarschalleutnant) – 1 września 1915 ze starszeństwem z 2 września 1915

• Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego I klasy^[11]
• Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego^[11]
• Dekret pochwalny Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego^[11]

Austro-Węgry

• Krzyż Komandorski Orderu Leopolda z dekoracją wojenną i mieczami – 6 sierpnia 1918^[12]
• Krzyż Zasługi Wojskowej 2 klasy z dekoracją wojenną i mieczami – 27 lutego 1918^[12]
• Order Korony Żelaznej 2 klasy z dekoracją wojenną i mieczami – 14 lipca 1917^[12]
• Krzyż Rycerski Orderu Leopolda z dekoracją wojenną i mieczami – 7 grudnia 1914^[12]
• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy – 1899^[1]
• Order Korony Żelaznej 3 klasy – 1911^[1]
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstędze dwukrotnie – 1904^[1]
• Oficerska Odznaka Honorowa Czerwonego Krzyża^[1]
• Krzyż za 35-letnią służbę wojskową dla oficerów^[1]
• Krzyż za 25-letnią służbę wojskową dla oficerów^[1]
• Krzyż Jubileuszowy Wojskowy

• Generałowie Wojska Polskiego
• Generałowie i admirałowie II Rzeczypospolitej

• Emil Gołogórski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.168 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-25].
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1893. (niem.).
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
• JanJ. Rydel JanJ., W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001, s. 201-202, ISBN 83-7188-235-1, OCLC 830250410 .
• Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 37,
• Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 123,