Estoński Apostolski Kościół Prawosławny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Estoński Apostolski Kościół Prawosławny

Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik

Sobór Świętych Symeona i Anny w Tallinnie – główna świątynia Kościoła
Państwo	Estonia
Siedziba	Tallinn Wismari tänav 32 10136 Tallinn
Data powołania	1923; 1996 (autonomia od Patriarchy Konstantynopola)
Wyznanie	prawosławne
Patriarchat	Konstantynopolitański
Sobór	Świętych Symeona i Anny w Tallinnie
Metropolita	metropolita Tallinna i całej Estonii Stefan
Dane statystyczne (2015)
Liczba wiernych	7000[potrzebny przypis]
Liczba diecezji	3
Liczba dekanatów	11
Liczba parafii	65
Liczba klasztorów	1 (skit)
Powierzchnia	45 226 km²
Położenie na mapie Tallinna Tallinn
Położenie na mapie Estonii Tallinn
59°25′54,7017″N 24°43′34,6386″E/59,431862 24,726289
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Estoński Apostolski Kościół Prawosławny (est. Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik) – autonomiczny Kościół prawosławny podlegający jurysdykcji patriarchy Konstantynopola.

W 1923 przedstawiciele Estońskiego Samorządnego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego wystąpili, nie bez nacisku ze strony władz państwowych, o przejście pod jurysdykcję patriarchy Konstantynopola i o przyznanie autokefalii. Tomos patriarchy z 7 lipca 1923 przyznawał jedynie autonomię, kroku tego nie uznał Rosyjski Kościół Prawosławny. Nowa struktura kościelna otrzymała nazwę Prawosławnej Metropolii Estońskiej, podzielonej na eparchie tallińską i narewską. Od 1935 w użyciu jest nazwa Estoński Apostolski Kościół Prawosławny. W 1939 prawosławni stanowili 17,5% ogółu społeczeństwa, posiadali 156 parafii, 2 czynne klasztory, a łączna liczba wiernych kształtowała się w granicach 210 tys.

Po przyłączeniu Estonii do ZSRR podjęty został szereg kroków wymierzonych w Estoński Apostolski Kościół Prawosławny: zamknięty został wydział teologiczny uniwersytetu tallińskiego oraz jedyne seminarium duchowne. 23 września 1940 synod Kościoła został zmuszony do zwrócenia się do Patriarchatu Moskiewskiego o ponowne przyjęcie, z zachowaniem statusu cerkwi samorządnej i bez zmian wśród hierarchii. 31 maja 1941 patriarcha Moskwy ogłosił powrót Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Decyzja ta, potwierdzona w 1945, spotkała się ze sprzeciwem części wiernych oraz metropolity Aleksandra, którzy emigrowali z kraju.

Po upadku ZSRR 54 parafie należące do tej pory do Estońskiego Kościoła Prawosławnego wyraziły wolę przyłączenia się do emigracyjnych struktur podległych patriarsze Konstantynopola. 22 lutego 1996 patriarszy tomos podtrzymał decyzję z 1923 o przyjęciu prawosławnych Estonii pod swoją jurysdykcję. Tymczasowym zwierzchnikiem Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego został metropolita Finlandii. Decyzja ta spotkała się ze zdecydowanym sprzeciwem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 2010 obydwa Kościoły zadeklarowały jednak chęć wznowienia kontaktów^[1].

Na terenie Estonii Estoński Apostolski Kościół Prawosławny działa równolegle z Estońskim Kościołem Prawosławnym Patriarchatu Moskiewskiego. Grupuje on przede wszystkim przedstawicieli mniejszości rosyjskiej, podczas gdy Estoński Apostolski Kościół Prawosławny zrzesza niewielką grupę prawosławnych Estończyków^[2]. Historycznie wyznaniem dominującym w Estonii był protestantyzm (luteranizm).

 Osobne artykuły: Religia w Estonii i Prawosławie w Estonii.

Od 1999 na czele Kościoła stoi metropolita Tallinna i całej Estonii Stefan (Charalambides), pochodzący z Cypru^[3]. Oprócz niego w skład soboru biskupów Kościoła wchodzą również: biskup Tartu Eliasz oraz biskup parnawski i saremski Aleksander^[4].

Liczbę wiernych kościoła szacuje się na 7 tys.^{[potrzebny przypis]}

W skład Kościoła wchodzą trzy eparchie:

• archieparchia tallińska^[5]
• eparchia parnawska i saremska^[6]
• eparchia Tartu^[7].

W jurysdykcji Kościoła działa też żeński skit św. Jana Chrzciciela w Reo^[8].

• Historia Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego na jego oficjalnej stronie est.