Franciszek Fenikowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Franciszek Fenikowski

Imię i nazwisko	Franciszek Jan Fenikowski
Data i miejsce urodzenia	15 maja 1922 Poznań, II RP
Data i miejsce śmierci	15 listopada 1982 Warszawa
Narodowość	polska
Język	polski
Alma Mater	Uniwersytet Poznański
Dziedzina sztuki	literatura
Cytaty w Wikicytatach

Franciszek Jan Fenikowski (ur. 15 maja 1922 w Poznaniu^[1], zm. 15 listopada 1982 w Warszawie) – polski poeta, prozaik, reportażysta, autor popularnych powieści historycznych, legend i baśni regionalnych^[2].

Urodził się 15 maja 1922 roku w Poznaniu w rodzinie profesora gimnazjum, doktora filologii klasycznej^[3] Kazimierza Mariana Fenikowskiego (ur. 1896) i nauczycielki Zofii z domu Buczyńskiej primo voto Malkowskiej (ur. 1901)^[1]. W czasie II wojny światowej pracował m.in. jako robotnik, kreślarz, mierniczy i biuralista^[4]. Po zakończeniu wojny zdał maturę i podjął studia. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Poznańskim. Debiutował w 1945 roku na łamach dwutygodnika "Życie Literackie"^[4] (w Poznaniu) jako poeta. 1956–1957 publikował w tygodniku "Ziemia i Morze". W latach 1948–1980 mieszkał na Wybrzeżu Gdańskim i praktycznie cała jego twórczość literacka pochodzi z tego okresu. W latach 1948–1955 zatrudniony był jako dziennikarz w "Dzienniku Bałtyckim", ale już od 1955 r. z powodu stanu zdrowia (choroba serca) był na rencie. W tym właśnie okresie zintensyfikował działalność twórczą^[5].

W latach 1953–1957 był prezesem gdańskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Był też w tym okresie radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku.

Po początkowym, krótkim okresie poddania się socrealizmowi (Zakręt Pięciu Gwizdków) twórczość prozatorską związał z morzem, większość jego powieści ma tematykę historyczno-marynistyczną. Popularność zdobyła wznawiana trylogia Kaper z "Morskiego Psa", Baszta Trzech Koron, Smok króla Augusta. Tworzył zbiory bajek i legend, zazwyczaj związanych z Kaszubami i morzem, Gdańskiem (Okręt w herbie, Gdańska szkatułka) czy Toruniem (Piernikowe miasto). Regularnie publikował też tomiki wierszy^[5].

Poza tworzeniem własnych dzieł wspomagał kaszubskiego pisarza Augustyna Necla, który zaczął tworzyć jako amator bez wykształcenia w wieku około 50 lat. Fenikowski propagował jego twórczość oraz pomagał Neclowi, poprawiając redakcyjnie jego teksty.

Ostatnie lata życia Fenikowski spędził w Warszawie, gdzie zmarł 15 listopada 1982 roku. Został pochowany na cmentarzu parafii św. Katarzyny na Służewcu w Warszawie^[3].

Jego spuścizna literacka trafiła do Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie^[6].

• 1950 – nagroda miasta Gdyni
• 1959 – nagroda miasta Gdańska
• 1959 – nagroda Trójmiasta
• Nagroda im. Mariusza Zaruskiego.
• 1971 – Medal Stolema^[7]

• Zakręt Pięciu Gwizdków (1951)
• Pierścień z łabędziem (1952)
• Długie morze (1956)
• Rękopis z „Gospody pod Łososiem” (1957)
• Zapadły zamek (1958)
• Trójkąt diabła (1981)
• Trylogia
  • Kaper z „Morskiego Psa” (1959)
  • Baszta Trzech Koron (1960)
  • Smok króla Augusta (1961)
• Dylogia
  • Czerwona ręka (1974)
  • Sea-gull (1976)

• Odra szumi po polsku (1946) – wspólnie z Leszkiem Golińskim
• Lewy brzeg (1951)
• Oddycham morzem (1952)
• Ziemia – gwiazda zielona (1956)
• Gburzy z Gnieżdżewa (1958)
• Statek błaznów (1959)
• Wlazł kotek na płotek, czyli Poezja polska w przekroju (1960)
• Gramatyka morza (1972)
• Msza żałobna (1972)
• Kamienne kręgi (1974)
• Na początku było Oksywie (1978)
• Zamki z piasku (1979)
• Ręka i miecz (1980)
• Noc nie trwa wiecznie (1990, pośmiertnie)

• Józek Zwycięzca (1954)
• Przytułek Świętego Jakuba (1960)
• Złoty strąd (1964)
• Kamienny uśmiech (1982)
• Oddech wieków: Sagi srebrzystej Gdyni (1986, pośmiertnie)

• Okręt w herbie (1955)
• Bursztynowe serce (1957)
• Gdańska szkatułka (1960)
• Piernikowe miasto (1972)
• O rudym jastrzębiu i gdańskiej jaskółce (1988, pośmiertnie)
• O słupskich kraśniętach i rowokolskiej księżniczce (1990, pośmiertnie)

• Matematyk Szymon Patyk (1957)
• Dziwne dzieje Tadeuszka, który miał dwa czarne uszka (1957)
• Rybia wywiadówka (1958)
• Wesoły zwierzyniec (1961)
• Zielony kałamarz (1963)

• Przymorze (1953)
• Kaloszem do Skandynawii (1966)
• Bal kapitański (1967)
• Zakochani w Rozewiu (1977)
• Czwarty wymiar południa (1979)
• U studni czasu (1984, pośmiertnie)

Był dwukrotnie żonaty, po raz pierwszy w latach 1949-1953 z Teresą Zagórowską (małżeństwo zakończone rozwodem). Później związany był przez pewien czas z pisarką Różą Ostrowską (dedykował jej swoje wiersze), po niej z historyczką sztuki Teresą Sierant, ale ostatecznie dopiero w 1976 roku ożenił się z Ireną z Hozakowskich Orzechowską, którą poznał przez telefon^[3]. Po ślubie z nią przeprowadził się do Warszawy. Po śmierci pisarza wdowa po nim doprowadziła do wydania niektórych nieznanych jego utworów^[4][5].

• Lesław M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11593-9. Brak numerów stron w książce