Gandhi (film) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gandhi
Gatunek	dramat biograficzny
Rok produkcji	1982
Data premiery	30 listopada 1982
Kraj produkcji	Wielka Brytania; Indie
Język	angielski; hindi
Czas trwania	191 minut
Reżyseria	Richard Attenborough
Scenariusz	Richard Attenborough; Alyque Padamsee; Candice Bergen
Główne role	Ben Kingsley; Candice Bergen; Martin Sheen; John Gielgud
Muzyka	Ravi Shankar; George Fenton
Zdjęcia	Billy Williams; Ronnie Taylor
Scenografia	Stuart Craig
Kostiumy	Bhanu Athaiya; John Mollo
Montaż	John Bloom
Produkcja	Richard Attenborough
Wytwórnia	Goldcrest Films; International Film Investors; National Film Development Corporation of India; Indo-British Films
Dystrybucja	Columbia Pictures
Budżet	22,000,000 $

Gandhi – film fabularny z 1982 w reżyserii Richarda Attenborough z Benem Kingsleyem w roli tytułowej^[1]. Zdobywca Oscara.

Film jest fabularyzowaną biografią zrealizowaną w koprodukcji brytyjsko-indyjsko-amerykańskiej. Bohaterem dzieła jest Mahatma Gandhi, indyjski bojownik o niepodległość z pierwszej połowy XX wieku.

W roku 1995, z okazji stulecia narodzin kina, film znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne^[2].

Fabuła

Film otwiera scena zabójstwa Gandhiego przez Nathurama Godse 30 stycznia 1948. Następnie akcja cofa się o ponad 50 lat – do 1893 roku. Gandhi jest młodym, wykształconym na angielskiej uczelni, prawnikiem rozpoczynającym karierę w Afryce Południowej. Zafascynowany brytyjską kulturą młody intelektualista osobiście styka się z nietolerancją rasową i zaczyna walczyć o obalenie obowiązującego prawa segregacji rasowej. Powstaje koncepcja biernego oporu.

Do Indii wraca wkrótce po wybuchu I wojny światowej. W ojczyźnie zmienia swe zwyczaje (np. ubranie) na bliższe hinduskiej tradycji i włącza się w walkę o niepodległość Indii – występuje publicznie, redaguje gazety, koresponduje z wieloma ludźmi. Wraz z najbliższymi zamieszkuje w aśramie, podróżuje po kraju. Stopniowo staje się symbolem całego ruchu, szczególnie wielkie poruszenie w kraju wywołują jego kolejne głodówki. W 1947 Brytyjczycy opuszczają kolonię, zostaje ona podzielona – wbrew oczekiwaniom Gandhiego, marzącego o wieloetnicznym państwie – między hindusów i muzułmanów^[3].

Obsada

Ben Kingsley jako Mahatma Gandhi
Candice Bergen jako Margaret Bourke-White
Edward Fox jako generał Reginald Dyer
John Gielgud jako baron Irwin
Trevor Howard jako sędzia R. S. Broomfield
John Mills jako lord Chelmsford
Martin Sheen jako Vince Walker
Ian Charleson jako Charles Freer Andrews
Athol Fugard jako generał Jan Smuts
Günther Maria Halmer jako dr Herman Kallenbach
Saeed Jaffrey jako Sardar Vallabhbhai Patel
Geraldine James jako Mirabehn (Madeleine Slade)
Alyque Padamsee jako Muhammad Ali Jinnah
Amrish Puri jako Khan Abdul Ghaffar Khan
Roshan Seth jako Pandit Jawaharlal Nehru
Rohini Hattangadi jako Kasturba Gandhi
Ian Bannen jako Senior Officer Fields
Richard Griffiths jako Collins
Nigel Hawthorne jako Kinnoch
Om Puri jako Nahari
Daniel Day-Lewis jako Colin

i inni

Nagrody

Oskary (1983)
- dla najlepszego filmu
- dla najlepszego reżysera
- dla aktora w roli pierwszoplanowej
Złoty Glob dla Najlepszego filmu zagranicznego (1983)
BAFTA dla Najlepszego filmu (1983)

Przypisy

↑ The best of video – poradnik: kino, tv, sat., video. Warszawa: Oficyna Wydawnicza COMFORT, 1994.
↑ Niektóre ważne filmy, czyli tzw. lista watykańska. kultura.wiara.pl. [dostęp 2010-04-14].
↑ Światowa encyklopedia filmu religijnego. Marek Lis i Adam Garbicz (red.). Kraków: Biały Kruk, 2007, s. 166. ISBN 978-83-60292-30-3.

Linki zewnętrzne

Gandhi w bazie IMDb (ang.)
Gandhi w bazie Filmweb

[1] The best of video – poradnik: kino, tv, sat., video. Warszawa: Oficyna Wydawnicza COMFORT, 1994.

[2] Niektóre ważne filmy, czyli tzw. lista watykańska. kultura.wiara.pl. [dostęp 2010-04-14].

[3] Światowa encyklopedia filmu religijnego. Marek Lis i Adam Garbicz (red.). Kraków: Biały Kruk, 2007, s. 166. ISBN 978-83-60292-30-3.

[1]

[2]

[3]

1960-69	Och! Co za urocza wojenka (1969)
1970-79	Młody Winston (1972) O jeden most za daleko (1977) Magia (1978)
1980-89	Gandhi (1982) Chór (1985) Krzyk wolności (1987)
1990-99	Chaplin (1992) Cienista dolina (1993) Miłość i wojna (1996) Szara Sowa (1999)
2000-09	Znak miłości (2007)

1920–1939	Skrzydła / Wschód słońca (1928) Melodia Broadwayu (1929) Na Zachodzie bez zmian (1930) Cimarron (1931) Ludzie w hotelu (1932) Kawalkada (1933) Ich noce (1934) Bunt na Bounty (1935) Wielki Ziegfeld (1936) Życie Emila Zoli (1937) Cieszmy się życiem (1938) Przeminęło z wiatrem (1939)
1940–1959	Rebeka (1940) Zielona dolina (1941) Pani Miniver (1942) Casablanca (1943) Idąc moją drogą (1944) Stracony weekend (1945) Najlepsze lata naszego życia (1946) Dżentelmeńska umowa (1947) Hamlet (1948) Gubernator (1949) Wszystko o Ewie (1950) Amerykanin w Paryżu (1951) Największe widowisko świata (1952) Stąd do wieczności (1953) Na nabrzeżach (1954) Marty (1955) W 80 dni dookoła świata (1956) Most na rzece Kwai (1957) Gigi (1958) Ben-Hur (1959)
1960–1979	Garsoniera (1960) West Side Story (1961) Lawrence z Arabii (1962) Przygody Toma Jonesa (1963) My Fair Lady (1964) Dźwięki muzyki (1965) Oto jest głowa zdrajcy (1966) W upalną noc (1967) Oliver! (1968) Nocny kowboj (1969) Patton (1970) Francuski łącznik (1971) Ojciec chrzestny (1972) Żądło (1973) Ojciec chrzestny II (1974) Lot nad kukułczym gniazdem (1975) Rocky (1976) Annie Hall (1977) Łowca jeleni (1978) Sprawa Kramerów (1979)
1980–1999	Zwyczajni ludzie (1980) Rydwany ognia (1981) Gandhi (1982) Czułe słówka (1983) Amadeusz (1984) Pożegnanie z Afryką (1985) Pluton (1986) Ostatni cesarz (1987) Rain Man (1988) Wożąc panią Daisy (1989) Tańczący z wilkami (1990) Milczenie owiec (1991) Bez przebaczenia (1992) Lista Schindlera (1993) Forrest Gump (1994) Braveheart. Waleczne serce (1995) Angielski pacjent (1996) Titanic (1997) Zakochany Szekspir (1998) American Beauty (1999)
2000–2019	Gladiator (2000) Piękny umysł (2001) Chicago (2002) Władca Pierścieni: Powrót króla (2003) Za wszelką cenę (2004) Miasto gniewu (2005) Infiltracja (2006) To nie jest kraj dla starych ludzi (2007) Slumdog. Milioner z ulicy (2008) The Hurt Locker. W pułapce wojny (2009) Jak zostać królem (2010) Artysta (2011) Operacja Argo (2012) Zniewolony (2013) Birdman (2014) Spotlight (2015) Moonlight (2016) Kształt wody (2017) Green Book (2018) Parasite (2019)
2020–2039	Nomadland (2020) CODA (2021) Wszystko wszędzie naraz (2022) Oppenheimer (2023)

1965–1989	Giulietta i duchy (1965) Kobieta i mężczyzna (1966) Żyć, aby żyć (1967) Wojna i pokój (1968) Z (1969) Pasażer w deszczu (1970) Policjant (1971) Emigranci (1972) Przechodzień (1973) Sceny z życia małżeńskiego (1974) Kłamstwa mojego taty (1975) Twarzą w twarz (1976) Szczególny dzień (1977) Jesienna sonata (1978) Klatka szaleńców (1979) Tess (1980) Rydwany ognia (1981) Gandhi (1982) Fanny i Aleksander (1983) Podróż do Indii (1984) Wersja oficjalna (1985) Zamach (1986) Moje pieskie życie (1987) Pelle zwycięzca (1988) Cinema Paradiso (1989)
1990–2009	Cyrano de Bergerac (1990) Europa, Europa (1991) Indochiny (1992) Żegnaj, moja konkubino (1993) Farinelli: ostatni kastrat (1994) Nędznicy (1995) Kola (1996) Różowe lata (1997) Dworzec nadziei (1998) Wszystko o mojej matce (1999) Przyczajony tygrys, ukryty smok (2000) Ziemia niczyja (2001) Porozmawiaj z nią (2002) Osama (2003) W stronę morza (2004) Przystanek Raj (2005) Listy z Iwo Jimy (2006) Motyl i skafander (2007) Walc z Baszirem (2008) Biała wstążka (2009)
2010–2029	W lepszym świecie (2010) Rozstanie (2011) Miłość (2012) Wielkie piękno (2013) Lewiatan (2014) Syn Szawła (2015) Elle (2016) W ułamku sekundy (2017) Roma (2018) Parasite (2019) Minari (2020) Drive My Car (2021) Argentyna, 1985 (2022) Anatomia upadku (2023)