Helena Zarachowicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Helena Zarachowicz

Data i miejsce urodzenia	19 września 1926 Grodziszczany
Data i miejsce śmierci	11 lipca 2012 Warszawa
Zawód, zajęcie	historyk, bibliotekarz
Narodowość	polska
Alma Mater	Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
Pracodawca	Biblioteka Narodowa, Wojskowa Akademia Polityczna im. Feliksa Dzierżyńskiego Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy
Odznaczenia

Helena Zarachowicz z d. Budnik (ur. 19 września 1926 w Grodziszczanach, zm. 11 lipca 2012 w Warszawie^[1]) – polska historyk i bibliotekarka^[2].

W 1948 ukończyła Gimnazjum oraz Liceum Ogólnokształcące w Różanymstoku i rozpoczęła studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Magisterium uzyskała w 1953^[2]. Wykształcenie bibliotekarskie uzyskała kończąc w latach 50 korespondencyjny kurs dla pracowników bibliotek^[2]. W 1969 otrzymała tytuł starszego kustosza dyplomowanego^[2].

W czasie studiów przez rok pracowała w Bibliotece Narodowej po czym przeniosła się do Akademii Wojskowo-Politycznej, gdzie współorganizowała bibliotekę tej uczelni.

Po uzyskaniu magisterium w 1953 rozpoczęła pracę w Wydziale Organizacyjnym Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy. Po kilku miesiącach została przeniesiona do Wydziału Kultury, gdzie była odpowiedzialna za wizytacje bibliotek. W 1957 została kierownikiem Oddziału Bibliotek^[2].

Od 1 października 1960 została wicedyrektorem ds. miejskiej sieci bibliotecznej w Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy. Pod jej kierunkiem sieć rozrosła się, poprawiły się warunki lokalowe.Zabiegała w Stołecznej Komisji Planowania o wprowadzanie w planach nowych osiedli mieszkaniowych o miejsca na biblioteki^[2].

Od 1975 objęła nadzorem merytorycznym wszystkie biblioteki publiczne i związkowe na terenie województwa warszawskiego^[2]. W roku 1977 została laureatem Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy^[3].

1 stycznia 1981 objęła stanowisko dyrektora Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy, które sprawowała do 1991. Jej głównym zadaniem było przeprowadzenie remontu zabytkowego gmachu im. Kierbedziów zamkniętego w 1977 przez inspekcję pracy ze względu bezpieczeństwa. Remont ukończono w 1990^[2].

Na prośbę varsawianistów skupionych przy bibliotece przekształciła Ośrodek Wiedzy o Warszawie w odrębny Dział Varsavianów (posiadał własną czytelnię, dobre warunki do pracy oraz gromadził wyspecjalizowany księgozbiór dotyczący Warszawy)^[4].

W 1983 r. utworzyła Pracownię Bibliografii Czasopism Warszawskich (przekształconą w 1989 r. w Dział Bibliografii Czasopism Warszawskich), która pod kierownictwem prof. Konrada Zawadzkiego podjęła opracowywanie retrospektywnej Bibliografii czasopism warszawskich za lata 1579-1981. T. 1-3 wydanej w l. 1994-2001.

W 1991 zainicjowała sesje varsavianistyczne odbywające się w bibliotece^[4]. 23 października 2013 odbyła się 23 edycja. Udzielała licznych wywiadów na temat stanu bibliotek w Warszawie i województwie.

Zmarła w Warszawie. Pochowana na Cmentarzu Komunalnym Północnym (kwatera D-I-8-1-12)^[5].

• Rozwój czytelnictwa w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy w latach 1945-1961. "Rocznik Warszawski". Warszawa, R. 4: 1963, s.277-287.

• Biblioteka Kolejowa przy Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. „Bibliotekarz” 1967 nr 2, s. 38-44.

• Organizacja i rozwój sieci bibliotek publicznych w Warszawie w latach 1945-1967. „Rocznik Warszawski” 1971, s. 315-338.

• Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy. Dzieje, stan obecny, perspektywy rozwoju. „Rocznik Warszawski” 1975, s. 213-247.

• Warszawskie biblioteki publiczne W: Kultura Warszawy. [kom. Red. Józef Kazimierski i in.]. Warszawa: PWN, 1979, s. 443-462.

• Redaktor publikacji Katalog rękopisów Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Oprac. K. Sokołowska-Grzeszczyk (Prace Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy; T.2) PWN 1985, s. 214.

• Medal 10-Lecia Polski Ludowej^[6] (1956),
• Złoty Krzyż Zasługi (1966),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1968),
• Odznaka Przyjaciela Dziecka (1973),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1973).

• Jagielska Janina: Helena Zarachowicz (1926-2012), „Bibliotekarz” 2012, nr 10, s. 47-48.

• Jagielska Janina: Helena Zarachowicz (1926-2012). W: Organizatorzy, bibliografowie, dydaktycy. Warszawa: Wydawnictwo SBP 2015, s. 226-238 (”Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych”; T.14).

• Jagielska Janina: Zarachowicz Helena. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement IV. Warszawa: Wydawnictwo SBP 2016, s. 320-321.

• Jagielska Janina: Helena Zarachowicz (1926-2012) W: Żyją w naszej pamięci. Wspomnienia o pracownikach Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Warszawa : Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy –Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego 2017, s. 434-440.