I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji w Warszawie – Wikipedia, wolna encyklopedia

I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji

liceum ogólnokształcące
Szkoła od strony parkingu i boiska
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	Ul. Zawiszy 13 01-167 Warszawa
Data założenia	1989
Patron	Jam Saheb Digvijay Sinhji „Dobry Maharadża”
Dyrektor	Wanda Łuczak Bartłomiej Pielak Aleksandra Rutkowska Marta Miszkurka[1]
brak współrzędnych
Strona internetowa

I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji w Warszawie, zwyczajowo nazywane „Bednarską” (od ulicy Bednarskiej, przy której do 2012 mieściła się siedziba szkoły) – liceum ogólnokształcące w Warszawie.

W 1987 (według Łukasza Ługowskiego wcześniej) w Zespole Oświaty Niezależnej dyskutowano na temat kształtu demokratycznej niezależnej szkoły. Zespół negocjacyjny ds. edukacji działający z ramienia „Solidarności” uzyskał od władz obietnicę możliwości tworzenia autorskich klas^[2].

Szkoła powstała z inicjatywy Krystyny Starczewskiej^[3]. „Bednarska” była pierwszą szkołą społeczną, która powstała w Polsce po II wojnie światowej jako zdobycz ustaleń stolika oświatowego Okrągłego Stołu. Utworzono ją w kilka miesięcy po zamknięciu obrad, w 1989. W 1988 Maria Krzysztof Byrski, dziekan Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego, wsparł grupę chcącą stworzyć niezależną szkołę i udostępnił salę na miejsce spotkań dla rodziców, uczniów i uczennic oraz kadry nauczycielskiej. Planowano program dydaktyczny i wychowawczy nowej demokratycznej szkoły^[3][4][5]. Szkołę współzałożyli: Irena Dzierzgowska, Antoni Hoffman, Nina Hoffman, Marzena Okońska i Włodzimierz Paszyński^[6] oraz Jan Wróbel^[2].

Szkołę we wrześniu 1989 otwierał m.in. prof. Bronisław Geremek^[7]. Naukę rozpoczęły 4 klasy. Zajęcia odbywały się w świetlicach domów akademickich Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na Ursynowie (akademiki o nazwach Adara, Cezar, Dendryt, Feniks – w nim uczyła się klasa Hilton). Kiedy rozwiązano PZPR, siedzibą szkoły stał się budynek łazienek Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4 przejęty przez Uniwersytet Warszawski po szkole partyjnej^[3][4]. Przeprowadzkę zrealizowano w lutym 1990^[5][6]. Do 2013 szkoła wynajmowała sale gimnastyczne i baseny w Warszawie, by prowadzić zajęcia wychowania fizycznego^[8].

Od 2012 szkoła mieści się przy ul. Zawiszy 13 na warszawskiej Woli^[5][9][10].

Organem prowadzącym szkołę jest Towarzystwo Przyjaciół I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego^[11]. Zostało zarejestrowane 6 kwietnia 1989^[5]. Szkoła ma uprawnienia szkoły publicznej^[11].

Pierwszą dyrektorką szkoły (do roku szkolnego 2002/2003) była Krystyna Starczewska^[12]. Od 2004 funkcję przejął Jan Wróbel^{[5][7][13][14]}, następnie Wanda Łuczak^[15][16].

W logo szkoły umieszczono pierwsze litery nazw akademików, w których rozpoczynała działanie^[17]. W placówce funkcjonowały bednary, wewnętrzna waluta, w której wypłacano wynagrodzenie za prace na rzecz szkoły^[5][18].

Część grona pedagogicznego to absolwenci i absolwentki szkoły^{[19][20][21][22]}. Społeczność absolwencka włącza się w działanie szkoły m.in. przez udział w demokracji szkolnej, wyjazdy pozaszkolne i działania społeczne^[7][23][24].

Od 2000 patronem szkoły, a jednocześnie zespołu szkół, jest Jam Saheb Digvijay Sinhji^[9][25][26]. Temat pojawił się w szkole w roku szkolnym 1998/1999 dzięki orientaliście Marii Krzysztofowi Byrskiemu, który na spotkaniu z młodzieżą opowiedział o Dobrym Maharadży. W czerwcu 1999 zorganizowano referendum ws. nadania szkole imienia Dobrego Maharadży^[27][28]. Uroczystość nadania szkole imienia zorganizowano 20 czerwca 2000^[6].

Postawa patrona wpłynęła na przyjmowanie do szkoły szkół dzieci uchodźcze potrzebujące wsparcia w czasie edukacji w Polsce^[27].

„Bednarska” jest szkołą, w której wprowadzono system demokratyczny z klasycznym trójpodziałem władzy: funkcję ustawodawczą pełni Sejm, sądowniczą Sąd Szkolny, wykonawczą zaś Rada Szkoły. W każdej z tych instytucji, obieranej co roku w wyborach powszechnych, zasiadali uczniowie i uczennice, nauczyciele i nauczycielki, rodzice oraz absolwentki i absolwenci, będący obywatelami i obywatelkami Rzeczypospolitej Szkolnej^[21][29][30]. W 1990 w szkole zorganizowano pierwsze demokratyczne wybory, a sejm uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Szkolnej^[6]. Szkoła jest drugą w Europie, która przyjęła własną konstytucję^[17][31].

W 2018 zmieniono ustrój szkoły na demokrację bezpośrednią, której organem jest Wiec Szkolny. Może wprowadzić decyzje nawet wbrew woli dyrekcji, dopóki respektują one konstytucję zespołu szkół^[29][30]. Nadal funkcjonuje Sąd Szkolny^[29].

Za sprawą twórczyni szkoły, Krystyny Starczewskiej, w nawiązaniu do ideałów bliskich Januszowi Korczakowi^[4][22], w szkole kładzie się duży nacisk na indywidualne podejście do ucznia i uczennicy oraz tolerancję^[32][33], a także rozwój zainteresowań, nie osiąganie najwyższych wyników^[34].

W prawie każdej klasie uczą się uczennice i uczniowie z zagranicy, najczęściej dzieci uchodźców i młodzież z doświadczeniem migracji^[35][36]. Od 2010 jest prowadzony Program Sprężyna wspierający je w procesie edukacji^[37][38]. Choć w szkole obowiązuje czesne^[39], takim osobom zapewnia się bezpłatne miejsca^[40]. Przyjmowane są osoby z niepełnosprawnościami^[41][42].

W 2022 po ataku Rosji na Ukrainę szkoła wraz z placówkami zespołu zorganizowała pomoc dla obywateli i obywatelek Ukrainy^[43]. W semestrze letnim roku szkolnego 2021/2022 w budynku szkoły popołudniami funkcjonowała szkoła nr 66 z Mariupola^[44][45].

Szkoła znana jest jako ośrodek promujący edukację wolnościową^[3][32], co wynika z korczakowskiego modelu wychowania^[46]. Bierze udział m.in. w Tęczowym Piątku^[47][48][49] i projekcie Erasmus+ ALL INC!^[50]. Znajduje się w czołówce warszawskich i polskich szkół ujętych w rankingu szkół przyjaznych uczniom LGBTQ+ prowadzonym od 2018^[15][51]. Na studniowce 2019 maturzyści i maturzystki, zgodnie z tradycją szkoły, odtańczyli poloneza w dowolnych parach. Akcja została zorganizowana we współpracy z Ben & Jerry's, Miłość Nie Wyklucza i Paradą Równości jako Polonez Równości^{[52][53][54][55]}. Realizowane są projekty oparte o herstorię i Wikipedię^[56][57].

W szkole funkcjonuje odrębny kolegialny organ sądowniczy ORPU (Osoby Rzecznicze Praw Uczniowskich) składający się z wybranych w ogólnoszkolnych wyborach osób ze stanu uczniowskiego i nauczycielskiego. Kadencja jest jednoroczna. Organ zajmuje się m.in. naruszaniem praw osoby uczniowskiej, granic cielesnych, poczucia bezpieczeństwa i komfortu, jak również dyskryminacji na różnym tle, przemocy słownej i fizycznej^[58]. W szkole zatrudniony jest zespół 3 osób z przygotowaniem psychologicznym^[59].

Realizowane są oddolne inicjatywy. W szkole w latach 2016–2019 ukazywało się czasopismo „Udław się!”^[60][61]. Odbyły się Fakultety 2.0, czyli zajęcia odkrywające ukryte talenty osób uczących się w szkole i kadry nauczycielskiej^[36]. W latach 2020–2022 realizowany był Bednarski Podcast^[62][63]. Działa spółdzielnia rodziców^[24].

Co roku w Święto Niepodległości organizowany jest Piknik Niepodległościowy^{[5][64][65][66]}.

Lekcje mają formę zajęć w szkole i zajęć pozaszkolnych. Odbywają się w oparciu o małe grupy, informacje zwrotne, pracę grupową i indywidualne plany zależne od rozszerzeń wybranych przez ucznia lub uczennicę. W ramach liceum czteroletniego prowadzone są moduły, czyli interdyscyplinarne zajęcia^[67][68]. Cyklicznie odbywają się wyjazdy do Puszczy Knyszyńskiej^{[69][70][71][72]}.

Każda osoba ucząca się w szkole obowiązkowo działa społecznie w ramach przedmiotu Inicjatywa społeczna^[73]. Jedną z inicjatyw jest Ekipa św. Mikołaja, coroczne świąteczne wsparcie dzieci z potrzebujących rodzin prowadzone we współpracy m.in. z Urzędem m.st. Warszawy dzielnicy Wola^[74][75].

Możliwe jest rozszerzanie łaciny^[76], Kultury 2.0 (zajęcia multimedialne, filmowe), historii sztuki i plastyki^[77]. Prowadzone są zajęcia z języków obcych na poziomie podstawowym^[78] oraz na poziomie rozszerzonym (niemiecki, hiszpański, francuski, włoski)^[79]. Częścią programu języków obcych są wyjazdy międzynarodowe^[80][81]. Każda osoba uczy się języka angielskiego na poziomie rozszerzonym^[82].

W szkole odbywają się zajęcia teatralne^[83]. Działają koła zainteresowań i zajęcia fakultatywne^[17]. Funkcjonuje Liga Debatancka^[84][85]. Placówka dysponuje ogrodem, salą gimnastyczną, ścianką wspinaczkową i siłownią^[8][24].

W szkole prowadzone są projekty międzynarodowe (np. Shalom Polin^[86], Erasmus+^[87], ESN^[88]). Liceum utrzymuje kontakty z ambasadą Indii w Polsce, ambasadą Polski w Indiach oraz rodziną Dobrego Maharadży i jego wychowankami^[89]. W szkole realizowane są projekty w ramach olimpiady Zwolnieni z Teorii^[90][91][92].

Szkoła jest znana z nazewnictwa klas^[21][93]. Pierwsze klasy przyjęły nazwy od akademików, w których miały zajęcia: Adara, Cezar, Dendryt, Hilton (klasa miała zajęcia w budynku Feniks, ale pozostała przy początkowo wybranej nazwie pochodzącej od sąsiedniego akademika)^[5].

W pierwszym roku nauki każda klasa wybiera swoją nazwę, która często jest związana z bieżącymi wydarzeniami^[4] albo historią szkoły^[5][21]. Jedna z klas z przyjętych do szkoły w roku szkolnym 1998/1999 nazywała się Pierestroyka, jedna z klas z roku szkolnego 2003/2004 Lub czasopisma (inspirowana Aferą Rywina)^[5][94]. Tak jak klasy, tak i roczniki mają swoje nazwy. Pierwotniaki to pierwszy rocznik, który ukończył szkołę^[5][9]. Nazwa rocznika Everything is the SEJM związana była ze zmianą systemu demokracji szkolnej z pośredniej na bezpośrednią. Rocznik, który rozpoczął naukę w roku szkolnym 2017/2018, został nazwany 500+ w nawiązaniu do wprowadzanego wtedy programu rządowego Rodzina 500 plus^[94].

• Marta Ługowska
• Maria Weronika Kmoch
• Jan Wróbel^[95]

• Maria Bikont – śpiewaczka, instrumentalistka, antropolożka kultury^[96][97]
• Paula Bruszewska – współzałożycielka i prezeska fundacji Zwolnieni z Teorii^[98]
• Marcin Bruszewski – współzałożyciel i wiceprezes fundacji Zwolnieni z Teorii^[99]
• Adam Burakowski^[100][101]
• Anna Czartoryska-Niemczycka^[102]
• Helena Anna Jędrzejczak – socjolożka i historyczka idei^[103][104]
• Jan Kapela
• Małgorzata Nowosad – prezeska Fundacji Kobiety w Chirurgii^[105][106]

• Oficjalna strona szkoły
• Kanał na YouTube
• Kanał na Vimeo