French
DeutschJan Grek (lekarz) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 stycznia 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 3/4 lipca 1941 |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: Histologia, patologia i terapia chorób wewnętrznych | |
| Alma Mater | Uniwersytet Lwowski |
| Uczelnia | Uniwersytet Lwowski |
Jan Grek (ur. 10 stycznia 1875, zm. z 3/4 lipca 1941 we Lwowie) – polski lekarz internista, specjalista w zakresie histologii, patologii i terapii chorób wewnętrznych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego, w 1901 uzyskał tytuł doktora wszech nauk lekarskich[1]. Od 1901 był asystentem w Zakładzie Histologii, od 1912 Zakładu Farmakologii i Farmakognozji. W trakcie I wojny światowej powołany do armii austriackiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przyjęty do Wojska Polskiego. Od 1918 do 1921 w stopniu podpułkownika kierował szpitalem epidemicznym. Po wojnie został zweryfikowany w stopniu pułkownika rezerwy lekarza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[2][3]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 6 batalionu sanitarnego we Lwowie[4][5]. W 1934 jako pułkownik rezerwy był przydzielony do Kadry Zapasowej 6 Szpitala Okręgowego w grupie oficerów pospolitego ruszenia, grupie lekarzy i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[6].
W 1921 otrzymał habilitację, a w 1923 został profesorem na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Był profesorem w Klinice Chorób Wewnętrznych UJK. W 1926 został kierownikiem Kliniki Propedeutycznej, w 1938 szefem II Kliniki Terapeutycznej UJK. Był prezesem Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego (1926), później sekretarzem LTL (1927-1939).
Po agresji ZSRR na Polskę, w okresie pierwszej sowieckiej okupacji Lwowa nadal prowadził działalność naukową. W sierpniu 1940 był gościem Wszechzwiązkowego Komitetu ds. Nauki ZSRR w Moskwie[7]. Członek rady miejskiej sowieckiego Lwowa[8].
W życiu prywatnym był młodszym bratem adwokata i działacza politycznego Michała Greka[9] oraz szwagrem Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Jego żoną została Maria z domu Pareńska (wdowa po lekarzu pediatrze prof. Janie Raczyńskim)[10]. Wszyscy troje zginęli w grupie profesorów lwowskich, zamordowani przez Einsatzkommando zur besonderen Verwendung pod dowództwem Brigadeführera dr Karla Eberharda Schöngartha w nocy z 3 na 4 lipca 1941.
Profesor Grek słynął ze swojego umiłowania do kolekcjonowania dzieł sztuki. To bezpośrednio przyczyniło się prawdopodobnie do tego, że wraz z nim zostali aresztowani wszyscy domownicy. Pozwoliło to Niemcom na dokonanie całkowitego rabunku zgromadzonych przez profesora cennych eksponatów. Akcją grabieży miał kierować holenderski aferzysta Pieter Menten, któremu też jako obeznanemu w okresie międzywojennym z prywatnymi kolekcjami we Lwowie przypisuje się sprawstwo na tle rabunkowym pośpiesznego nocnego mordu profesorów[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Z uniwersytetu. „Kurjer Lwowski”. 48, s. 4, 17 lutego 1901.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1212.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1095.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1159.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1052.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 301, 775.
- ↑ [Dzieje najnowsze: Tom 14, PAN, 1983]
- ↑ "W grudniowych (15 grudnia 1940) wyborach do rad obwodowych i miejskich ich członkami zostało sporo znanych Polaków. [...] Profesorowie Jakub Parnas, prof. Jan Lenartowicz, prof. Jan Grek, Włodzimierz Krukowski, prof. Stefan Banach, prof. Stefan Rudniański, prof. Stanisław Mazur, prof. Roman Witkiewicz, prof. Stanisław Pilat, prof. Kasper Weigel, Alfred Trawiński, [w:] Eugeniusz Duraczyński, Polska 1939-1945: dzieje polityczne, 1999].
- ↑ Michał Grek 1863 - 1929-10-25 [online], Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2019-10-09] (pol.).
- ↑ Jan Rudolf Raczyński. W: Stanisław Marian Brzozowski: Polski Słownik Biograficzny. T. XXIX. 1996, s. 639.
- ↑ Wiesław Budzyński: Miasto Lwów. Warszawa: Świat Książki, 2014, s. 169-171, 328. ISBN 978-83-7943-727-6. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Zygmunt Albert Kaźń profesorów lwowskich – lipiec 1941 / studia oraz relacje i dokumenty zebrane i oprac. przez Zygmunta Alberta Wrocław 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, ISBN 83-229-0351-0 wersja elektroniczna
- Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 111. ISBN 978-83-7188-964-6.