Jan Krenz-Mikołajczak – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 30 marca 1907 | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 15 grudnia 2002 | |||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | ||||||||||||||||||||||
Jan Stanisław Krenz-Mikołajczak, właśc. Jan Krenz (ur. 30 marca 1907 w Poznaniu, zm. 15 grudnia 2002 tamże) – polski sportowiec, odnoszący największe sukcesy w wioślarstwie. Zajmował się także narciarstwem, łyżwiarstwem, sportami motocyklowymi, tenisem oraz żeglarstwem.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Macieja Stefana i Marianny Lewek[1], ojciec dwójki dzieci (syn Paweł i córka Ewa), które także z sukcesami uprawiali wioślarstwo. Ukończył w Poznaniu Wyższą Szkołę Inżynierską (inżynier budownictwa)[1]. Jan Krenz-Mikołajczak mierzył 172 cm i ważył 68 kg. Tak niski wzrost i waga wyczynowego wioślarza była w czasach przed wprowadzeniem wagi lekkiej zjawiskiem niespotykanym (w sporcie tym wzrost i zasięg ramion dają ogromną przewagę, a i waga jest bardzo istotna)[2][3]. Reprezentował kilka klubów poznańskich – AZS, Surmę, Jachtklub Wielkopolski i Klub Wioślarski z roku 1904. W wioślarstwie zdobył brązowy medal w konkurencji dwójek bez sternika na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles w 1932 roku (wspólnie z Henrykiem Budzińskim)[1]. Wywalczył także trzy medale mistrzostw Europy: złoty w dwójkach bez sternika na ME w Liège (1930) oraz srebrny w dwójkach bez sternika na ME w Bydgoszczy (1929) i czwórkach bez sternika na ME w Paryżu (1931)[4][5]. Zdobył 9 tytułów mistrza Polski (w dwójkach i czwórkach bez sternika).
W 1943 został wywieziony na budowę niemieckiej linii obrony (Witebsk, Orsza, Smoleńsk), na drodze odwrotu (Prusy Wschodnie) został „przejęty” przez Armię Czerwoną i wywieziony do obozu pracy pod Leningradem[6]. Wolność odzyskał (1946) salwując się ucieczką z jenieckiego transportu. Po wojnie zamieszkał w rodzinnym Poznaniu, odbudował dom, skończył studia. Pracował przy odbudowie i rozbudowie Poznania, Leszna, Jarocina i Katowic.
Laureat Wielkiej Honorowej Nagrody Sportowej (1930)[7]. Po zakończeniu kariery sportowej pracował jako trener, działacz sportowy, sędzia, animator ruchu sportowego (jeszcze po siedemdziesiątce – pomimo kłopotów ze wzrokiem i słuchem – uczył wnuczki jazdy na łyżwach); pozostawał aktywny w polskim ruchu olimpijskim, pod koniec życia będąc najstarszym polskim olimpijczykiem. Został mu nadany tytuł honorowego członka Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich (1999). Niezależnie od aktywności zawodniczej i trenerskiej pracował także w zawodzie inżyniera budowlanego.
Jan Krenz-Mikołajczak został pochowany na Poznańskim cmentarzu na Bluszczowej[6].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (22 grudnia 1998)[8]
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Wryk 2015 ↓, s. 329.
- ↑ Poznańskie wiosła. poznanskiehistorie.blogspot.com (pol.) [dostęp 2018-11-19]
- ↑ times.pl (pol.) [dostęp 2018-11-19]
- ↑ Rudern - Europameisterschaften (Herren - Vierer o.Stm.). sport-komplett.de. [dostęp 2024-11-10]. (niem.).
- ↑ Rudern - Europameisterschaften (Herren - Zweier ohne Steuermann). sport-komplett.de. [dostęp 2024-11-10]. (niem.).
- ↑ a b Wryk 2015 ↓, s. 330.
- ↑ Mała encyklopedia sport. T. 2. Warszawa: Sport i Turystyka, 1987, s. 604. ISBN 83-217-2564-3.
- ↑ M.P. z 1999 r. nr 6, poz. 68 „za wybitne zasługi dla ruchu olimpijskiego, za działalność na rzecz rozwoju i propagowania kultury fizycznej, za osiągnięcia sportowe”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zygmunt Głuszek, Polscy olimpijczycy 1924–1984, Warszawa 1988.
- Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 329–330. ISBN 978-83-64864-22-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Polski Komitet Olimpijski: Jan Krenz-Mikołajczak – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2016)]. (pol.).
- Jan Krenz-Mikołajczak [online], olympedia.org [dostęp 2023-03-09] (ang.).