Jan Ostrowski (historyk) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Ostrowski

Jan Ostrowski (pierwszy z prawej) w 2011
Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1947 Kraków
Prezes Polskiej Akademii Umiejętności
Okres	od 1 września 2018
Poprzednik	Andrzej Białas
Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki
Okres	od grudnia 1989 do stycznia 2020
Poprzednik	Jerzy Szablowski
Następca	Andrzej Betlej
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Juliusz Ostrowski^[1][2] (ur. 12 czerwca 1947 w Krakowie) – polski historyk sztuki i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki (1989–2020), prezes Polskiej Akademii Umiejętności (od 2018).

Pochodzi z rodziny Ostrowskich pieczętującej się herbem Rawicz^[3][4].

Ukończył II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie^[5]. W 1970 ukończył się historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim^[6]. W 1972 doktoryzował się na uniwersytecie w Nancy^[7], w 1974 nostryfikowany jako doktorat nauk humanistycznych na UJ. W 1982 habilitował się na macierzystej uczelni, tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał w 1992^[8]. Odbył liczne staże w instytucjach badawczych i naukowych, m.in. w Londyn, Monachium, Princeton, Berkeley i Cambridge^[9].

W latach 1973–2018 prowadził pracę dydaktyczną w Instytucie Historii Sztuki UJ. W latach 1999–2000 wykładał jako profesor wizytujący na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim. W latach 1989–2020 był dyrektorem Zamku Królewskiego na Wawelu^[10]. W ciągu 30 lat kierowania tą instytucją doprowadził do kompleksowej konserwacji jego substancji zabytkowej i unowocześnienia działalności instytucji zgodnie ze standardami światowymi. Współorganizował liczne wystawy na Wawelu i za granicą (USA, Kanada, Japonia, Włochy).

W 1990 został wiceprzewodniczącym Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Był członkiem Rady do Spraw Muzeów, Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, Komitetu Nauk o Sztuce PAN. W latach 1998–2002 z ramienia Unii Wolności był radnym i wiceprzewodniczącym Sejmiku Województwa Małopolskiego I kadencji^[11]. W 2010 został członkiem korespondentem, a w 2015 członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności^[12]. W 2018 został wybrany na jej prezesa (uzyskał następnie reelekcję na tę funkcję)^[12].

Jego badania obejmują sztukę wieków XIV–XX ze szczególnym naciskiem na okres baroku i romantyzmu. Jest autorem ponad 300 publikacji naukowych, popularnonaukowych i eseistycznych, w tym kilkunastu książek^[13]. Zainicjował i prowadził program inwentaryzacji zabytków sztuki sakralnej na Kresach Wschodnich. W latach 1993–2015 pod jego redakcją i ze znacznym udziałem autorskim ukazały się 23 tomy inwentarza pt. Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej^[14] (program jest kontynuowany według ustalonej przez niego metody i pod jego ogólnym kierownictwem).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2010, w uznaniu wybitnych zasług dla kultury narodowej, za osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju muzealnictwa oraz krzewienia tradycji polskich)^[15]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2000)^[16]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1994)^[17]
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)^[18]
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (2012)
• Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2012)
• Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę I klasy (Austria, 2003)^[19]
• Order Narodowy Zasługi V Klasy (Francja, 2004)
• Krzyż Oficerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy” (Litwa, 2006)^[20]
• Order Gwiazdy Włoch III klasy (Włochy, 2006)^[21]
• Legia Honorowa V klasy (Francja, 2011)^[22]
• Krzyż Oficerski Orderu Świętego Karola (Monako, 2012)^[23]
• Złota Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski (2017)^[24]
• Brązowy Medal Cracoviae Merenti (2021)^[25]

Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda Krakowska Książka Miesiąca za publikację Mistrzowie malarstwa polskiego (grudzień 1996)^[26]
• Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora (2008)
• Nagroda Miasta Krakowa (2010)^[27]
• Złoty Medal „Plus ratio quam vis” (2018)^[28]

• Anton van Dyck, Warszawa 1980.
• Van Dyck et la peinture génoise du XVII e siècle, Kraków 1981.
• Piotr Michałowski, Warszawa 1985.
• Pięć studiów o Piotrze Michałowskim, Kraków 1988, ISBN 83-08-1-2763-0.
• Die polnische Malerei vom Ende des 18. Jahrhunderts bis zum Beginn der Moderne, Monachium 1989, ISBN 978-3-422-06035-7.
• Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, cz. I. Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, t. 1–23 (red., współautor, wstępy), Kraków 1993–2015.
• Mistrzowie malarstwa polskiego, Kraków 1996, ISBN 978-83-86328-61-1.
• Lwów. Dzieje i sztuka, Kraków 1997, ISBN 978-83-7052-704-4.
• Podhorce. Dzieje wnętrz pałacowych i galerii obrazów (współautor z Jerzym Petrusem), Kraków 2001, ISBN 83-908-491-5-1.
• Barok – romantyzm – kresy, Warszawa-Bellerive-sur-Allier 2017, ISBN 978-83-286-0015-7; ISBN 979-10-95627-30-2.
• Pomiędzy powstaniem a emigracją. Podgórski szkicownik Piotra Michałowskiego z r. 1832 (współautor z Elżbietą Wichrowską), Kraków 2019, ISBN 978-83-08-06860-1.
• Portret w dawnej Polsce, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66104-19-8.
• Mit Kenii, czyli swawola Białych, Kraków-Odonów 2020, ISBN 978-83-7730-427-3.

• Prof. dr hab. Jan Ostrowski [online], uj.edu.pl [dostęp 2022-02-20] .
• Jan Ostrowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-02-20] .
• J.J. Kapuścik J.J. (red.), Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, t. III: M–R, Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2000, s. 388 .

• Jan K. Ostrowski: publikacje w cyfrowych zasobach Biblioteki Uniwersyteckiej w Heidelbergu [online], uni-heidelberg.de [dostęp 2022-02-17]  (ang.).
• Jan K. Ostrowski [online], ihs.uj.edu.pl [dostęp 2022-02-17] .