French
DeutschJerzy Staniszkis – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Data i miejsce urodzenia | 23 listopada 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 17 marca 2009 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | architekt |
| Narodowość | polska |
| Rodzice | |
| Krewni i powinowaci | Witold Wincenty, Olgierd (bracia) |
| Odznaczenia | |
    | |
Jerzy Staniszkis (ur. 23 listopada 1914 w Kutnie, zm. 17 marca 2009 w Warszawie) – polski inżynier architekt, grafik.
Dzieciństwo i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Był synem Witolda Teofila Staniszkisa (1880–1941) i Wandy Korwin-Piotrowskich (1887–1977), bratem Witolda Wincentego (1908-2008) i Olgierda Justyna (1910-2006)[1].
Ukończył Gimnazjum imienia Stefana Batorego w Warszawie[2] (1933) i Politechnikę Warszawską (1945 – po przerwie wojennej), gdzie był uczniem Bohdana Pniewskiego[2].
Harcerz 23 WDHiZ „Pomarańczarnia”. Należał do Korporacji Akademickiej Sarmatia[3] oraz Stowarzyszenia Filistrów Polskich Korporacji Akademickich.
II wojna światowa
[edytuj | edytuj kod]W kampanii wrześniowej podporucznik 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich, brał udział w obronie Modlina i bitwie pod Kockiem[3]. W październiku 1939 r. dostał się do niewoli i pozostałe lata wojny spędził w obozach jenieckich w Weilburgu, Ostenrode oraz Woldenbergu. Jeden z organizatorów i uczestnik „Olimpiady za drutami” zorganizowanej w 1944 r. w Woldenbergu[2].
Praca naukowa
[edytuj | edytuj kod]W lutym 1945 powrócił do Warszawy i przez kilka lat pracował w Biurze Odbudowy Stolicy, Biurze Urbanistycznym Warszawy oraz Pracowniach Budownictwa Przemysłowego i w Miastoprojekcie Stolica. W tym okresie współtworzył scenografię wystawy „Warszawa oskarża”, a także plakat do niej oraz kolejne, m.in. dla Muzeum Narodowego[2]. Asystent (1946–1950) na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1950 r. został profesorem Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Poznaniu[3]. W okres socrealizmu zajmował się architekturą wystawienniczą, tworząc m.in. nowatorskie systemy do konstrukcji stelaży i mebli wystawowych. I jako ekspert w tej dziedzinie w 1960 roku wyjechał do Iraku, gdzie podjął pracę na Uniwersytecie Bagdadzkim[2], a w latach 1962–1987 był profesorem na Wydziale Architektury Uniwersytetu Detroit[3]. Do Polski wrócił w roku 1993[2] i zamieszkał z żoną Marią Elżbietą na warszawskim Ursynowie w sąsiedztwie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Mając 83 lata wygrał konkurs i zaprojektował Pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego w Warszawie[2].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Jego żoną była Maria Elżbieta z Szyllerów (1920–1999, córka Hanny, wnuczka Heleny Skłodowskiej-Szalay 1866–1961)[1].
Zmarł w Warszawie 17 marca 2009 i został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu ewangelicko-reformowanym przy ul. Żytniej w Warszawie (W-II-11)[4].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1951)[5],
- Złotym Złoty Krzyż Zasługi (1954)[6],
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 września 2009), odznaczony pośmiertnie za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia w pracy zawodowej na rzecz przestrzennego kształtowania środowiska[7],
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[2],
- Złoty Krzyż Węgierski[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jerzy Staniszkis. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-06-24].
- ↑ a b c d e f g h Muzeum Plakatu poleca: Jerzy Staniszkis. Architekt. postermuseum.pl. [dostęp 2018-06-24].
- ↑ a b c d e Jerzy Staniszkis. sarmatia.pl. [dostęp 2018-06-24].
- ↑ Jerzy Staniszkis. polski-cmentarz.pl. [dostęp 2018-06-24].
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 33, poz. 402.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 105, poz. 1376.
- ↑ Odznaczenia w 70. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego. prezydent.pl, 2009-09-27. [dostęp 2018-06-24].