Jodek litu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jodek litu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	jodek litu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	LiI
Masa molowa	133,85 g/mol
Wygląd	biały do beżowego, bezwonny proszek lub białe, sześcienne kryształy; higroskopijny
	Identyfikacja
Numer CAS	10377-51-2; 17023-24-4 (monohydrat); 17023-25-5 (dihydrat); 7790-22-9 (trihydrat)
PubChem	66321
InChI
	InChI=1S/HI.Li/h1H;/q;+1/p-1
	InChIKey
	HSZCZNFXUDYRKD-UHFFFAOYSA-M
Właściwości
	Gęstość
	4,06–4,076 g/cm³; ciało stałe; 2,38–3,48 g/cm³ (trihydrat); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	1,65 kg/l (20 °C); 4,33 kg/l (80 °C); 1,65 kg/l (trihydrat)
	w innych rozpuszczalnikach
	metanol: 3,43 kg/l (20 °C)); aceton: 426 g/l (18 °C)); amoniak: dobrze rozpuszczalny
Temperatura topnienia	446–469 °C
Temperatura wrzenia	1171–1180 °C
Budowa
Układ krystalograficzny	regularny
Moment dipolowy	4,06 D
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Uwaga
Zwroty H	H315, H319
Zwroty P	P305+P351+P338
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Drażniący; (Xi)
Zwroty R	R36/38
Zwroty S	S26
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 2 0
Temperatura zapłonu	nie dotyczy °C
	Podobne związki
Inne aniony	LiF, LiCl, LiBr
Inne kationy	NaI, KI, RbI, CsI
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jodek litu, LiI – nieorganiczny związek chemiczny, sól litowa kwasu jodowodorowego.

Otrzymywanie

Jodek litu może być otrzymywany poprzez reakcję kwasu jodowodorowego z wodorotlenkiem litu^[1]^[6]:

LiOH + HI → LiI + H₂O

lub roztworem węglanu litu^[1]^[6]:

Li₂CO₃ + 2HI → 2LiI + H₂O + CO₂

Otrzymaną sól poddaje się następnie rekrystalizacji^[6].

Inną metodą otrzymywania, choć rzadziej stosowaną ze względu na wyższe koszty, jest reakcja litu z jodem^[6]:

2Li + I₂ → 2 LiI

Właściwości

Jodek litu tworzy białe sześcienne kryształy. Rozpuszczalność w wodzie znacząco wzrasta w gorącej wodzie.

współczynnik załamania – 1,955

Trihydrat jodku litu jest żółtym (z powodu uwalniania jodu w kontakcie z powietrzem), higroskopijnym ciałem stałym tworzącym heksagonalne kryształy. W 73 °C traci jedną cząsteczkę wody z sieci krystalicznej stając się dihydratem, który następnie w 80 °C traci kolejną cząsteczkę wody, a w 130 °C staje się bezwodny.

Właściwości termochemiczne

^[1]	LiI	LiI_(aq)	LiI·H₂O	LiI·2H₂O	LiI·3H₂O	jednostka
ΔHof	-64,63	-79,75	-141,09	-212,81	-284,93	kcal/mol
ΔGof	-64,60	-82,40	-127,00	-186,50		kcal/mol
So	20,74	29,80	29,40	44,0		cal/mol·K
C_p	-12,20	-17,60				cal/mol·K

Zastosowanie

Jodek litu jest używany w fotografice, a jego roztwór wodny jako absorbent w chłodzeniu^[1]. Stosowany jest także jako elektrolit w bateriach, które ze względu na długą żywotność i niezawodność mają zastosowanie medyczne, m.in. w rozrusznikach serca^[7].

Zagrożenia

Jodek litu ma działanie neurotoksyczne i nefrotoksyczne^[8].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003, s. 503–505. ISBN 0-07-049439-8.
↑ Lithium iodide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 494913 [dostęp 2010-07-30] (niem. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ ^a ^b ^c Jodek litu. ^{[martwy link]} The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2013-03-24]. (ang.).^{[niewiarygodne źródło?]}
↑ ^a ^b Lithium iodide (nr 450952) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ ^a ^b ^c ^d Lithium compounds: lithium iodide. WebElements. [dostęp 2010-07-30]. (ang.).
↑ R.J.D. Tilley: Principles and Applications of Chemical Defects. 1998, s. 110. ISBN 0-7487-3978-5.
↑ Lithium iodide. Haz-Map. [dostęp 2010-08-20]. (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Patnaik-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003, s. 503–505. ISBN 0-07-049439-8.

[GESTIS-2] Lithium iodide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 494913 [dostęp 2010-07-30] (niem. • ang.).

[Lide-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[AKRON-4] Jodek litu. ^{[martwy link]} The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2013-03-24]. (ang.).^{[niewiarygodne źródło?]}

[SA-5] Lithium iodide (nr 450952) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[WebElements-6] Lithium compounds: lithium iodide. WebElements. [dostęp 2010-07-30]. (ang.).

[Tilley-7] R.J.D. Tilley: Principles and Applications of Chemical Defects. 1998, s. 110. ISBN 0-7487-3978-5.

[Haz-Map-8] Lithium iodide. Haz-Map. [dostęp 2010-08-20]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

1. Litowców	LiI NaI KI RbI CsI
2. Berylowców	BeI 2 MgI 2 CaI 2 SrI 2 BaI 2 RaI 2
3. Skandowców	ScI 3 YI 3 LaI 3 AcI 3
4. Tytanowców	TiI 2 TiI 3 TiI 4 ZrI 2 ZrI 3 ZrI 4 ZrOI 2 HfI 4 HfOI 2
5. Wanadowców	VI 2 VI 3 VI 4 VOI VOI 2 VOI 3 NbI 3 NbI 5 NbOI 3 TaI 5
6. Chromowców	CrI 2 CrI 3 MoI 2 (Mo 3I 6) MoI 3 MoI 4 MoI 5 WI 2 WI 4 WI 5 WI 6
7. Manganowców	MnI 2 MnI 3 TcI ReI 3 ReI 5
8. Żelazowców	FeI 2 FeI 3 (Fe 2I 6) Fe 2I 5 RuI 3 RuI 4 OsI 2 OsI 3 OsI 4
9. Kobaltowców	CoI 2 CoI 3 RhI 3 IrI 2 IrI 3 IrI 4
10. Niklowców	NiI 2 PdI 2 PtI 2 PtI 3 PtI 4
11. Miedziowców	CuI (Cu 2I 2) CuI 2 Cu(OH)I AgI AuI AuI 3 (Au 2I 6)
12. Cynkowców	ZnI 2 Zn(OH)I 2 CdI 2 Cd(OH)I 2 Hg 2I 2 HgI 2
13. Borowców	BI 3 AlI 3 GaI 2 GaI 3 InI InI 2 InI 3 TlI TlI 3
14. Węglowców	CI 4 SiI 4 GeI 2 GeI 4 GeOI 2 SnI 2 SnI 4 Sn 2OI 2 SnOI 2 PbI 2 Pb(OH)I PbI 4
15. Azotowców	NI 3 NH 4I NOI PI 2 PI 3 POI 3 PI 5 AsI 2 (As 2I 4) AsI 3 AsI 5 SbI 3 SbI 5 BiI 3 BiI 2 BrOI
16. Tlenowców	S 2I 2 SI 2 SI 4 SOI 2 SO 2I 2 Se 2I 2 SeI 4 SeO 2I 2 TeI 2 TeI 4 PoI 2 PoI 4
17. Fluorowców	BrI