French
DeutschJulian Aleksandrowicz – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 20 sierpnia 1908 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 18 października 1988 |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | lekarz |
| Tytuł naukowy | profesor n. med. |
| Alma Mater | |
| Stanowisko | kierownik Kliniki Hematologii AM |
| Odznaczenia | |
    | |
Julian Aleksandrowicz, ps. „Doktor Twardy” (ur. 20 sierpnia 1908 w Krakowie, zm. 18 października 1988 tamże)[1] – polski lekarz internista, profesor nauk medycznych, filozof medycyny i hematolog.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]a.jpg)
Pochodził z żydowskiej rodziny Józefa (kupca) i Zofii ze Schneidów. Ukończył w 1926 VI Gimnazjum im. T. Kościuszki, w 1933 studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1934 ukończył również Studium Wychowania Fizycznego UJ i obronił pracę doktorską dotyczącą badań szpiku kostnego. W latach 1933–1939 był wolontariuszem i asystentem w Szpitalu św. Łazarza w Krakowie, w I Oddziale u prof. Tadeusza Tempki. W 1937 opracował przyrząd do pobierania i konserwowania krwi[2].
Zmobilizowany jako ppor. lekarz i przydzielony do 72 pułku piechoty walczył w kampanii wrześniowej. Po ucieczce z obozu jenieckiego, w styczniu 1940 wrócił do Krakowa[2]. Był więziony w getcie krakowskim, z którego uciekł i został aktywnym członkiem Armii Krajowej, odznaczony później orderem Virtuti Militari i innymi medalami. W ucieczce z getta pomógł mu dr Jan Gołąb, a także dr Ludwik Żurowski, który znalazł mu schronienie z najbliższą rodziną w mieszkaniu profesora Andrzeja Stopki.
W 1945 założył w Krakowie ośrodek leczniczy dla powracających z obozów, w 1947 habilitował się na Wydziale Lekarskim UJ[2]. W latach 1947–1949 był lekarzem uzdrowiskowym w Kudowie-Zdroju[potrzebny przypis]. W 1951 otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, w 1956 tytuł profesora zwyczajnego[2]. Wieloletni kierownik Kliniki Hematologicznej Akademii Medycznej w Krakowie. W swoim mieszkaniu przy ul. Marii Curie-Skłodowskiej prowadził też praktykę prywatną.
Autor wielu książek, m.in.: Nie ma nieuleczalnie chorych, Sumienie ekologiczne, Wszechstronna nadzieja, Kuchnia i medycyna (wspólnie z Ireną Gumowską), Wiedza stwarza nadzieję (1975, tom 278 serii wydawniczej Omega) oraz ostatniej, którą napisał: U progu medycyny jutra (wspólnie z Harrym Dudą). Wspomnienia z okresu okupacji zawarł w wydanej w 1962 roku książce Kartki z dziennika doktora Twardego[3]. Pisał także artykuły medyczne w „Przekroju”.
Był przyjacielem i lekarzem poetki Haliny Poświatowskiej. Pomógł jej w organizacji wyjazdu na operację serca do Ameryki[4]. Bezinteresownie pomagał jej i wspierał w zmaganiach z chorobą.
Był mężem, Marii (1912–1991), ojcem Jerzego Aleksandrowicza[5][6].
Zmarł w Krakowie w 1988, po długich zmaganiach z chorobą nowotworową. Został pochowany na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty (PAS D-wsch-2)[6].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13019[7]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”
- Odznaka „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”
Źródło:[2].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Państwowa Nagroda Naukowa III stopnia w dziedzinie nauk lekarskich za pierwsze polskie monograficzne opracowanie zagadnień z zakresu hematologii oraz wkład naukowy do walki z gruźlicą (29 lipca 1950)[8]
- Nagroda im. Księdza Idziego Radziszewskiego za rok 1985 przyznaną przez Towarzystwo Naukowe KUL (1986)[9]
- Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego[2]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Został uhonorowany przez miasto Kraków ulicą „Doktora Twardego”.
- Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 158 w Krakowie nosi imię: „Profesora Juliana Aleksandrowicza”.
- Polskie Towarzystwo Magnezologiczne (PTMag) im. prof. Juliana Aleksandrowicza z siedzibą w Warszawie[10].
- Pod koniec lat 80. został wybity medal upamiętniający Juliana Aleksandrowicza o treści Nie odbieraj nadziei bliźniemu swemu umieszczonej na rewersie, zaprojektowany przez W. Kota[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ekologia.pl – Julian Aleksandrowicz (pol.) [dostęp 2011-11-04].
- ↑ a b c d e f Aleksandrowicz Julian [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2024-08-26].
- ↑ Kartki z dziennika doktora Twardego - Wydawnictwo Literackie [online], wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2023-01-29] (pol.).
- ↑ Anna Grużewska: Ja już nie wrócę (Halina Poświatowska). [dostęp 2010-02-16].
- ↑ Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Hübners blaues Who is Who, Zug 2007 (dodatek CD) – biogram Jerzego Aleksandrowicza.
- ↑ a b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2024-08-26].
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 374.
- ↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-26].
- ↑ KUL – Uniwersytet – Nagroda im. Księdza Idziego Radziszewskiego [online], www.kul.pl [dostęp 2020-02-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-07].
- ↑ Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. prof. Juliana Aleksandrowicza. [dostęp 2016-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-31)].
- ↑ Andrzej Romaniak: Medale, medaliony, plakiety. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2005, s. 102. ISBN 83-919305-8-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biogram Juliana Aleksandrowicza w miesięczniku Lubelskiej Izby Lekarskiej Medicus
- Ignacy Stanisław Fiut, Julian Aleksandrowicz i jego etyka „sumienia ekologicznego”