Kalendarium powstania warszawskiego – 20 sierpnia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kalendarium
powstania warszawskiego
lipiec
  30
31  
sierpień
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31  
wrzesień
  1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30  
październik
  1
2 3 4 5 6 7 8
Powstańcy z batalionu „Kiliński” po zdobyciu PAST-y przy ulicy Zielnej 20 sierpnia 1944: z rmk-em stoi kpr. podchor. Edward Mortko (ps. „Tumry”), obok niego po prawej - kpr. podchor. Bernard Zieliński (ps. „Połabski”), w tle za nimi - po lewej Zbigniew Maliński (ps. „Sławicz”), po prawej - st. strz. Kazimierz Zagórski (ps. „Barbara”)
Powstańcy z batalionu „Kiliński” na barykadzie na ul. Zielnej obserwujący płonący gmach PAST-y

Kontynuacja niemieckiego natarcia na wszystkich odcinkach Starego Miasta i dalsza jego obrona. Każdy atak poprzedzany jest bombardowaniem i ostrzałem artyleryjskim. Szturm z zachodu (ul. Długa i pl. Krasińskich) i ze wschodu (od Wybrzeża Gdańskiego, ul. Boleść w kierunku Kościelnej i Długiej) – odparty. Utrzymano pozycje powstańcze na Muranowie, szpital Jana Bożego na Bonifraterskiej, zdobyto magazyny Hartwiga na Towarowej.

Niemcy zdobyli Bielańską, dostali się do Banku Polskiego, wzniecając pożar w tym i w sąsiadujących mu budynkach; goliatem zburzyli ścianę pałacu Mostowskich i po wielogodzinnych walkach spowodowali wycofanie powstańczej załogi. Utrzymali barykady na ul. Miodowej, Piwnej, Świętojańskiej i Brzozowej; katedra św. Jana także pozostawała w rękach niemieckich.

Ludność najczęściej przebywa w piwnicach, polscy żołnierze walczą czasami nawet po kilkadziesiąt godzin bez zmiany i snu. Coraz trudniej o ich wyżywienie.

Oddziały batalionu „Kiliński” (łącząc siły z grupami saperskimi i minerskimi) rozpoczęli generalne natarcie w celu zdobycia ośmiopiętrowego gmachu centrali telefonicznej przy ul. Zielnej (tzw. PAST-y). Była to kolejna próba opanowania tego budynku. 4 sierpnia siły polskie wysadziły główne wejście, lecz Niemcom udało się je zabarykadować. 13 sierpnia całkowicie odcięły łączność i dowóz pożywienia z Ogrodem Saskim. 15 sierpnia przerwano dopływy wody i prądu, a 19 sierpnia połączenie telefoniczne.

Podczas walk o gmach zginęło 25, a do niewoli trafiło 115 niemieckich żołnierzy. Po stronie polskiej poległo 5, a ciężko rannych zostało 10 powstańców[1]. Gmach PAST-y pozostał w polskich rękach do dnia kapitulacji powstania.

Tego dnia zginęli m.in.: żołnierz batalionu „Zośka” Hubert Taczanowski, instruktor harcerski Stanisław Srzednicki oraz poeta, prozaik i krytyk literacki Włodzimierz Pietrzak. Przy ul. Miodowej poległa komendantka oddziału kobiecego Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa Irena Nelkenowa.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 293.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]