Kamienica Wolnych w Krakowie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kamienica Wolnych
Symbol zabytku nr rej. A-1080 z dnia 30 marca 1998
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

pl. Szczepański 2

Architekt

Wiktor Miarczyński(inne języki)

Rozpoczęcie budowy

1908

Ukończenie budowy

1909

Pierwszy właściciel

Jan Wolny

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Wolnych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica Wolnych”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica Wolnych”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Wolnych”
Ziemia50°03′48,42″N 19°56′06,09″E/50,063450 19,935025
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica Wolnych – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy placu Szczepańskim 2, na Starym Mieście.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W XIV wieku wzniesiono w miejscu obecnej kamienicy probostwo parafii św. Szczepana. Był to budynek dwupiętrowy, siedmioosiowy, z wysokim dachem i półokrągłą, zasklepioną u góry bramą w środkowej części fasady. Dolna część elewacji wykonana była z ciosanego kamienia. W XVIII wieku nabył go i przebudował malarz Dominik Oesterreicher. W 1844 część pomieszczeń została przekazana Staremu Teatrowi, gdzie w ścianie granicznej znajdowało się specjalne przejście pomiędzy budynkami. W 1852 kamienica została sprzedana bankowi Kirchmajera. Dom ten został zburzony w 1908[1][2].

Kamienica Wolnych została wybudowana w latach 1908–1909 w stylu secesji wiedeńskiej dla krakowskiego przedsiębiorcy i radnego miejskiego Jana Wolnego. Projektantem budynku był architekt Wiktor Miarczyński(inne języki). Podczas II wojny światowej kamienica została zajęta na potrzeby administracji niemieckiej. Po wojnie służyła jako zaplecze sąsiedniego Starego Teatru. Po 1989 powróciła w ręce spadkobierców rodziny Wolnych. W 2011 została gruntownie wyremontowana i odrestaurowana. W 2013 wymieniono poszycie dachowe[3].

30 marca 1998 kamienica została wpisana do rejestru zabytków[4]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[5].

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Kamienica jest czteropiętrowa, siedmioosiowa. Zwieńczona została wyniosłym dachem z oszkloną werandą, w której znajdowała się pracownia malarza Alojzego Siweckiego. Nad bramą wejściową umieszczony jest monogram JW i rok zakończenia budowy – 1909. Budynek ozdobiony został pięcioma witrażami. Jeden z nich znajduje się nad wejściem do bramy i przedstawia św. Szczepana. W linii górnej wstęgi umieszczono ozdobny napis: "TU STAŁ NIEGDYŚ DOM PARAFII", zaś w bordiurze jego dokończenie: "KOŚCIOŁA ŚW. SZCZEPANA RP. 1909"[3].

  • Witraż na I półpiętrze – maki, chabry, kłosy i motyle
    Witraż na I półpiętrze – maki, chabry, kłosy i motyle
  • Witraż na II półpiętrze – słoneczniki
    Witraż na II półpiętrze – słoneczniki
  • Witraż na III półpiętrze – irysy
    Witraż na III półpiętrze – irysy
  • Witraż na IV półpiętrze – sowa, trzymająca w szponach kosz z księgą Krakowa
    Witraż na IV półpiętrze – sowa, trzymająca w szponach kosz z księgą Krakowa

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Agnieszka Zabielska. Plac Szczepański przez wieki. „Folia Historica Cracoviensis”. 10, s. 520, 2004. Kraków. 
  2. ↑ Plac Szczepański – Przewodnik Kraków. krakow-przewodnik.com.pl. [dostęp 2018-07-03].
  3. ↑ a b Nasza historia. antiqueapartments.pl. [dostęp 2018-07-03].
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa
  5. ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa
Plac Szczepański w Krakowie
Pierzeja południowa
Pierzeja zachodnia
Pierzeja północna
Pierzeja wschodnia
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_Wolnych_w_Krakowie&oldid=74758975”