Karol Piórecki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Karol Piórecki
Bończa
Ilustracja
major dyplomowany piechoty major dyplomowany piechoty
Pełne imię i nazwisko

Karol Franciszek Piórecki

Data i miejsce urodzenia

4 grudnia 1884
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1942
KL Auschwitz

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr III

Stanowiska

szef oddziału

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Karol Piórecki jako więzień KL Auschwitz

Karol Franciszek Piórecki, ps. Bończa[1] (ur. 4 grudnia 1884 w Stanisławowie, zm. 28 lutego 1942 w KL Auschwitz) – major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 grudnia 1884 w Stanisławowie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Karoliny z domu Truka[2][3][4]. 6 lipca 1907 zakończył naukę w klasie VIIIa c. k. Gimnazjum Wyższego w Brzeżanach ze zdanym egzaminem dojrzałości[5]. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, lecz po dwóch latach z powodu braków środków finansowych, zmuszony był je przerwać[2]. Ukończył prywatnie kurs księgowości i buchalterii, odbył praktykę w Kasie zaliczkowej w Złoczowie i podjął pracę urzędnika bankowego[2]. Do sierpnia 1914 był zatrudniony w Związku Ziemian we Lwowie[2]. Należał do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego[2][3].

18 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich[2]. Został przydzielony jako sierżant do 2. kompanii I batalionu 1 pułku piechoty[3]. 18 lutego 1915 został awansowany do stopnia sierżanta[3]. Pełnił obowiązki sekcyjnego, następnie sierżanta liniowego, podoficera ordynansowego i dowódcy plutonu w 3. kompanii I baonu 1 pp[3]. 1 stycznia 1917 został mianowany chorążym piechoty[6]. 31 marca 1917 był odnotowany w 3. kompanii I baonu 1 pp i przedstawiony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[3]. Po odezwie Tymczasowej Rady Stanu z 18 maja 1917 wystąpił 20 czerwca tego roku do cesarza Karola I o zwolnienie z obywatelstwa austriackiego oraz do TRS o przyznanie obywatelstwa Królestwa Polskiego[3]. Był ostatnim adiutantem pułku przed jego rozwiązaniem (do 18 września 1917)[3]. Później został wcielony do austriackiego 100 pułku piechoty i wysłany na front włoski. 18 grudnia 1917 w walkach nad Piawą, ciężko ranny i kontuzjowany, dostał się do niewoli włoskiej[2]. W czerwcu 1918 jako inwalida wojenny został zwolniony z niewoli i wrócił do Galicji Zachodniej[2]. Leczył się w szpitalu wojskowym w Krakowie[2].

W listopadzie 1918 oddał się do dyspozycji Polskiej Komendy Wojskowej w Krakowie[2]. 18 listopada 1918 generał Bolesław Roja mianował go z dniem 1 grudnia 1918 porucznikiem ze starszeństwem od 1 maja 1917 oraz przydzielił do Oddziału II Polskiej Komendy Wojskowej[7]. 8 stycznia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 15 listopada 1918 z tymczasowym zatwierdzeniem stopnia porucznika nadanego przez gen. Roję[8]. Następnie został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Generalnego Warszawa, gdzie wziął udział w organizacji 1 i 3 Dywizji Legionów[2]. Od kwietnia 1919 brał udział w walkach 1 Dywizja Legionów[2]. 9 grudnia 1919 został warunkowo mianowany kapitanem w piechocie z dniem 1 grudnia 1919[9].

2 stycznia 1920 rozpoczął naukę na II Kursie Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie[10]. W połowie kwietnia został przydzielony do 4 Dywizji Piechoty i wziął udział w wyprawie kijowskiej[11]. Pierwszego dnia odwrotu z Kijowa (10 czerwca 1920) został przeniesiony do 1 Dywizji Legionów na stanowisko szefa sztabu[2]. Wziął udział w walkach odwrotowych dywizji, a następnie w kontruderzeniu znad Wieprza i bitwie nad Niemnem[2].

W początku styczniu 1921 wrócił do Warszawy i kontynuował naukę na kursie[2]. Od 1 czerwca tego roku jego oddziałem macierzystym był 1 pułk piechoty Legionów[12]. W październiku 1921, po ukończeniu kursu i otrzymaniu „pełnych kwalifikacji do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego” został przydzielony do 20 Dywizji Piechoty w Słonimie na stanowisko szefa sztabu[13][14]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 499. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15][16][17][18]. Później został przeniesiony macierzyście do 79 pułku piechoty w Słonimie z pozostawieniem na stanowisku szefa sztabu 20 DP[19]. Z dniem 15 października 1923 został przydzielony do Oddziału III Sztabu Generalnego na stanowisko szefa Wydziału Wychowania Fizycznego[2][20][21][22][23]. W lipcu 1926 został przeniesiony do 85 pułku piechoty w Nowej Wilejce, w celu odbycia stażu na stanowisku dowódcy batalionu[2]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie na stanowisko szefa Oddziału Wyszkolenia[24][25]. W listopadzie 1928 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr III, a z dniem 31 sierpnia 1929 przeniesiony w stan spoczynku[26][27]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Słonim. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IX. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[28]. W tym czasie był zatrudniony w Składnicy Materiału Intendenckiego nr 3 w Grodnie-Łosośni, w charakterze urzędnika[1].

W styczniu 1938 leczył się w Oddziale Nerwowym Szpitala Obszaru Warownego „Wilno” na Antokolu[2]. 24 czerwca 1938 wyrokiem Sądu Okręgowego w Wilnie został skazany za znieważenie słowne funkcjonariuszy Policji Państwowej w dniach 14 listopada 1937 i 3 marca 1938 w Wilnie na karę łączną dwóch miesięcy aresztu[2]. Powyższy wyrok został 25 listopada 1938 zatwierdzony w Wydziale Odwoławczym Karnym Sądu Okręgowego w Wilnie[2].

29 maja 1941 przybył do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zginął 28 lutego 1942[29].

Był żonaty z Ireną z Odyńców (zm. 1978), z którą miał dwóch synów: Andrzeja (1920–2004) i Leona (ur. 1921)[2][30]. Żona Irena i syn Andrzej zostali pochowani na cmentarzu rzymskokatolickim w Radomiu (kwatera 4B, grób 2135)[31].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-29].
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Piórecki Karol Franciszek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.57-4739 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-28].
  3. a b c d e f g h Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Piórecki Karol Franciszek. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-12-28].
  4. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-29].
  5. Sprawozdanie 1907 ↓, s. 86, 88.
  6. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 32.
  7. Rozkaz Nr 11 Polskiej Komendy Wojskowej w Krakowie z 18 listopada 1918, s. 3.
  8. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 6 z 21 stycznia 1919 , poz. 238.
  9. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919, poz. 4145.
  10. Stawecki 1997 ↓, s. 16, 73.
  11. Wszendyrówny 2016 ↓, s. 93.
  12. Spis oficerów 1921 ↓, s. 22.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 8 października 1921, s. 1435.
  14. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 111.
  15. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 35.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 404.
  17. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 347.
  18. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 170.
  19. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 352.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923, s. 584.
  21. Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 10.
  22. Praca sportowa wojska. Wywiad z majorem Karolem Pióreckim, kierownikiem wydziału wychowania fizycznego Oddz. III Sztabu Generalnego. „Stadjon”. 30, s. 4-5, 1925-07-22. Warszawa. 
  23. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 10, 307.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 300.
  25. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 120.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 330.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 216.
  28. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 326, 1026.
  29. Piórecki Karol. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. [dostęp 2024-12-28].
  30. Andrzej Piórecki: Wojskowe szlaki Karola Pióreckiego. Kresy24.pl. [dostęp 2024-12-30].
  31. Parafia Świętego Wacława w Radomiu. GeoCmentarz. [dostęp 2024-12-30].
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 6 grudnia 1921, s. 1606.
  33. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-29].
  34. M.P. z 1931 r. nr 296, poz. 391.
  35. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-12-29].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]