Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych
Zabytek: nr rej. 312 z dnia 31.08.1987[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół św. Bartłomieja Apostoła
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kulesze Kościelne

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Bartłomieja Apostoła

Wezwanie

św. Bartłomieja

Położenie na mapie gminy Kulesze Kościelne
Mapa konturowa gminy Kulesze Kościelne, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych”
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego
Mapa konturowa powiatu wysokomazowieckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych”
Ziemia53°00′58,540″N 22°30′28,303″E/53,016261 22,507862
Strona internetowa

Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnychrzymskokatolicki kościół parafialny w dekanacie Wysokie Mazowieckie w diecezji łomżyńskiej[2], w Kuleszach Kościelnych przy ul. Głównej 4.

Historia budowy i losy świątyni

[edytuj | edytuj kod]
  • W 1670 wizytacja określa istniejący kościół jako maleńki, nadrujnowany i ograbiony w czasie wojen szwedzkich[3].
  • W latach 17301733 zbudowano kościół drewniany, staraniem księdza Wojciecha Wnorowskiego. Poświęcony w 1737[3].
  • Kolejny, również drewniany fundował w 1798 ksiądz Marcin Wnorowski. Remontowany w latach 1837 i 18681869. Spłonął w 1908[3].
  • Obecny, neogotycki, murowany kościół powstał dzięki staraniom księdza Wincentego Jonkajtysa, według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego. Budowany przez Adama Piotrowskiego z Siedlec w latach 19111915 oraz po przerwie wojennej w 19181926. Ukończony staraniem księdza proboszcza Jerzego Kamińskiego[3].
  • Podczas II wojny światowej, 2 sierpnia 1944, kościół nieomal cudem uniknął zniszczenia. Wycofujący się Niemcy wysadzali w powietrze obiekty strategiczne, jak mosty i punkty obserwacyjne, a wysokie wieże kościoła były jednym z nich. Ostatecznie kościół ocalał, na co wpływ mogły mieć zarówno prośby miejscowego proboszcza, jak też fakt, że niemiecki dowódca był katolikiem i nie chciał niszczyć świątyni. Jedyne uszkodzenia kościół odniósł kilkanaście dni później, gdy podczas ostrzału artyleryjskiego dwa pociski ugodziły jego wieżę i dach[4].
  • 198731 sierpnia Wojewódzki Konserwatorów Zabytków podjął decyzję o wpisaniu kościoła parafialnego pw. św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych do rejestru zabytków nieruchomych pod nr rej.: 312[1].
  • W 1987 staraniem księdza proboszcza Pawła Olędzkiego pomalowano wnętrze kościoła, a w latach 1999–2000 została wykonana elewacja zewnętrzna kościoła staraniem księdza proboszcza Henryka Budnego[2].
  • W 2007 posługę proboszcza w parafii Kulesze Kościelne objął ks. Bogdan Malinowski. Za jego kadencji wykonano zewnętrzne oświetlenie kościoła wraz z iluminacją. W prezbiterium i kaplicach bocznych położono nową granitową posadzkę, zainstalowano też nowy system ogrzewania i wentylacji. W ołtarzu głównym przeprowadzono prace restauracyjne, odnawiając m.in. obraz św. Bartłomieja Apostoła, patrona parafii.
  • W latach 2011/2012 w bocznej kaplicy (od strony północnej) umieszczono drewniany ołtarz Bożego Miłosierdzia oraz relikwie św. Faustyny[4]. W 2013 w kaplicy od strony południowej zamontowano kolejny ołtarz i umieszczono w nim zabytkową, XVII-wieczną płaskorzeźbę św. Rodziny.
  • W czerwcu 2018 na placu kościelnym, jako wotum wdzięczności z okazji 525-lecia istnienia parafii, postawiono pomnik kard. St. Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia.

Architektura i parametry techniczne

[edytuj | edytuj kod]

Neogotycki kościół jest trójnawowy, na planie krzyża łacińskiego z cegły, otynkowany. Fasada jest ujęta w 2 czworoboczne wieże, w górnej części przechodzące w ośmiobok. Sklepienie kościoła jest sieciowo-palmowe, a na przecięciu nawy głównej z transeptem – parasolowe[5].

Wymiary kościoła są następujące: długość: 55 m; szerokość: 25 m; wysokość do sklepienia: 14 m; wysokość wież: 48 m.

W kościele znajduje się 5 ołtarzy, z których najważniejsze to:

  • Ołtarz główny. Mieści się tu obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, zasuwany obrazem św. Bartłomieja Apostoła. Po bokach stoją figury św. Piotra i Pawła, natomiast w zwieńczeniu – figura św. Michała Archanioła. Ołtarz posiada nastawę wykonaną w dębie.
  • Ołtarz w lewej kaplicy (północnej). W ołtarzu, który powstał z ofiar pieniężnych parafian, zamontowano obraz Jezusa Miłosiernego oraz umieszczono relikwie św. Faustyny Kowalskiej.
  • Ołtarz w prawej kaplicy (południowej). Budowę tego ołtarza ukończono w sierpniu 2013. Zamontowano w nim drewnianą, zabytkową płaskorzeźbę św. Rodziny (XVII w.), wcześniej poddaną gruntownej konserwacji.

Ołtarz główny, ambona i konfesjonały pochodzą z ok. 1925. Do zabytkowego wyposażenia należą ponadto: monstrancja z 1877, ozdobiona monetami z różnych lat, kielichy z 1885 i 1915 i relikwiarz św. Kazimierza z 1931.

Galeria fotograficzna

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-10-02].
  2. a b c Oficjalna strona Diecezji łomżyńskiej. Strona parafii.. [dostęp 2010-01-19].
  3. a b c d Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, s. 50–52.
  4. a b Historia parafii Kulesze Kościelne, por. internetowa strona parafialna: https://archive.is/20130913153930/http://www.parafiakulesze.pl/pl/historia.html
  5. Dekanaty: Kobyliński i Łapski. Łomża: Kuria Diecezjalna w Łomży, 1990.