Lanzarote – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lanzarote

Zdjęcie satelitarne
Kontynent	Afryka
Państwo	Hiszpania
Wspólnota autonomiczna	Wyspy Kanaryjskie
Akwen	Ocean Atlantycki
Powierzchnia	845,9 km²
Populacja (2012) • liczba ludności • gęstość	142 132 227,6 os./km²
Położenie na mapie Oceanu Atlantyckiego Lanzarote
29°00′N 13°40′W/29,000000 -13,666667
Lanzarote na mapie archipelagu
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Lanzarote – należąca do Hiszpanii wyspa znajdująca się na Oceanie Atlantyckim, będąca częścią archipelagu Wysp Kanaryjskich. Leży nieopodal północno-zachodnich wybrzeży Afryki, wraz z całym archipelagiem zaliczana jest do Makaronezji^[1]. Jest to wyspa pochodzenia wulkanicznego, położona na Oceanie Atlantyckim ok. 125 km od wybrzeży Maroka i 1000 km od Półwyspu Iberyjskiego.

Lanzarote jest wyspą wysuniętą najbardziej na północ i wschód w archipelagu (położenie geograficzne: 29° N, 13° 40' W). Często nazywana jest „wyspą wulkanów”. Jej powierzchnia w większości utworzona jest przez lawę wulkaniczną. Ostatni wybuch wulkanu miał miejsce w 1824 roku. Wyspę odkrył w 1312 roku Lancelotto Malocello.

Główne miasto, a także stolica wyspy to Arrecife, w którym znajduje się port. Pomiędzy Arrecife (5 km od Arrecife na zachód) a Puerto del Carmen (5 km na wschód) znajduje się port lotniczy Lanzarote (dokładnie w małym miasteczku Casas de Guasimeta).

Głównym źródłem dochodów mieszkańców wyspy były wcześniej rolnictwo i rybołówstwo, a teraz sektor usług, w szczególności turystyka, a ostatnio także przemysł winiarski.

Klimat Lanzarote, podobnie jak całych Wysp Kanaryjskich, jest łagodny, określany mianem „wiecznej wiosny”. Oznacza to brak wyraźnie zróżnicowanych pór roku, z niewielkimi wahaniami średniej temperatury w ciągu roku (od 18 °C zimą, do 24 °C latem).

Lanzarote wraz z wyspami Gran Canaria i Fuerteventura tworzą prowincję Las Palmas. Wyspa dzieli się na siedem gmin:

• Arrecife
• Haría
• San Bartolomé
• Teguise (obejmuje wysepkę La Graciosa i cztery inne)
• Tías
• Tinajo
• Yaiza

Lanzarote, jak wszystkie Wyspy Kanaryjskie, powstała jako efekt procesów geologicznych związanych z tworzeniem się Oceanu Atlantyckiego, które rozpoczęły się w mezozoiku.

Klimat wyspy Lanzarote można określić jako podzwrotnikowy w odniesieniu do temperatur, a suchy, a nawet pustynny w odniesieniu do opadów. Według klasyfikacji Köppena jest tam typ klimatu BWh – ciepły klimat pustynny^[2].

Temperatury ulegają małym wahaniom w różnych porach roku i między dniem a nocą, dzięki oddziaływaniu oceanu. Średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca (stycznia) na poziomie morza wynosi 17 °C, a średnia najcieplejszego (sierpnia) – 24 °C. Temperatura w zimie rzadko spada poniżej 14 °C, a latem często przekracza 29 °C. Jednocześnie średnie roczne opady wynoszą około 200 mm i wypadają głównie w miesiącach zimowych, praktycznie nie występując od maja do października. Opady wahają się od 250 mm w Famara do jedynie 50 mm w obszarze Costa del Rubicon. Klimat jest łagodniejszy niż inne obszary tej szerokości geograficznej.

Częstym zjawiskiem na wyspie jest wiatr sirocco, zwany tutaj la calima, który przenosi duże ilości pyłu z niedalekiej pustyni Sahara. W 2004 roku podczas sirocco na wyspie była odnotowana temperatura 46 °C i bardzo mała widoczność.

Na wyspie jest około 500 różnych gatunków roślin i porostów, z czego 16 gatunków to endemity, 30 występuje wyłącznie na wschodnich Wyspach Kanaryjskich, 41 wyłącznie na Wyspach Kanaryjskich, a 19 jest endemitami Makaronezji. Rośliny te przystosowały się do małej ilości wody, podobnie jak sukulenty. W północnych, bardziej wilgotnych obszarach występuje m.in. daktylowiec kanaryjski. Występują tu też sosny kanaryjskie, różne paprocie i dzikie drzewa oliwne. Lasy wawrzynowe Laurisilva są tu już rzadkością. Roślinność rozkwita najbardziej w okresie od lutego do marca, po zimowych opadach.

Fauna wyspy Lanzarote jest mniej zróżnicowana od roślinności, z wyjątkiem nietoperzy i ssaków, które towarzyszyły ludziom na wyspie, wliczywszy w to dromadery, wcześniej używane w rolnictwie, teraz będące atrakcją turystyczną. Dominują tu ptaki, z których 40 gatunków tu gniazduje, m.in. pustułka, srokosz, kulon, hubara saharyjska. Masyw Famara jest ostoją wielu gatunków, w tym zagrożonych. Tam żyją ostatnie zagrożone Guirres – ścierwniki z podgatunku Neophron percnopterus majorensis, jak również rybołowy i sokoły berberyjskie. Przy wybrzeżu występuje także burzyk żółtodzioby.

Charakterystycznymi gadami wyspy są Gallotia atlantica (endemit) i Tarentola angustimentalis.

Symbolem wyspy są roślina (endemit) Euphorbia balsamifera i ślepy, albinotyczny krab (endemit) Munidopsis polymorpha występujący w wulkanicznej lagunie Jameos del Agua (zwany przez to jameito)^[3].

Winnice regionu La Gería posiadają ciekawą tradycyjną metodę kultywacji: pojedyncze winorośle sadzi się we wgłębieniach o średnicach około 4-5 m i głębokości ok. 2-3 m, a naokoło budowane są małe kamienne murki. Ta technika umożliwia lepsze wykorzystanie opadów i rosy, a także zabezpiecza rośliny przed wiatrami.

Architekt i artysta César Manrique (1919-1992) znacząco przyczynił się do wyglądu wyspy. W 1968 Manrique przekonał prezydenta administracji wyspy, Pepina Ramíreza, że żaden budynek na wyspie nie powinien być wyższy niż trzy kondygnacje – wysokość dorosłej palmy. To zapobiegło budowie dużych kompleksów hotelowych na Lanzarote. Przez długi czas w stołecznym Arrecife znajdował się tylko jeden wieżowiec, który stał już przed wejściem w życie odpowiednich ustaw. Rozwój ten coraz bardziej się zmieniał w ostatnich latach, tak że w ośrodkach turystycznych Costa Teguise, Puerto del Carmen i Playa Blanca, obecnie zatwierdzono wyższe budynki w kierunku plaż Papagayo. Projekt domów przewidywał również, że będą one ogólnie pomalowane na biało, a ich okiennice, drzwi i ogrodzenia ogrodowe będą pomalowane na niebiesko w wioskach rybackich i na zielono na obszarach rolniczych. Obecnie na całej wyspie mieszają się zielone i niebieskie, ale także brązowe lub naturalne kolory drewna^[4].

Władze archipelagu Wysp Kanaryjskich postanowiły w 2000 r. ograniczyć rozwój masowej turystyki na wyspie, aby ratować jej środowisko i przestawić się na turystykę luksusową. Dwie gminy nie uznały tego i zezwoliły na zbudowanie za 270 mln euro 22 obiektów turystycznych na 7721 łóżek. Sąd Najwyższy archipelagu wyrokiem z marca 2008 r. anulował 22 zezwolenia na budowę i nakazał zburzenie wszystkich budynków, jakie powstały na ich podstawie^[5].

Na północnym wybrzeżu wyspy znajduje się Tunnel de la Atlantida, najdłuższa (ok. 1500 m) podwodna jaskinia lawowa na świecie, powstała około 20 000 lat temu podczas wybuchu wulkanu Monte Corona^[6].

• krater El Golfo
• Park Narodowy Timanfaya (wulkaniczny)
• Salinas del Janubio
• Jameos del Agua^[7]
• Los Hervideros
• Mirador del Rio – taras widokowy na sąsiednią wyspę Graciosa, z przeszklonymi pęcherzami w lawie, zaprojektowany przez Césara Manrique
• Cueva de los Verdes - jeden z najdłuższych tuneli lawowych na świecie pełniący rolę sali koncertowej
• Puerto del Carmen – nadmorski deptak i szerokie miejskie plaże
• Playa Blanca – miejscowość turystyczna wraz z plażami El Papagayo
• La Geria – region uprawy winorośli
• Guatiza Jardín de Cactus – kaktusowy ogród botaniczny
• Orzola – miasteczko portowe, z którego wypływają statki wycieczkowe na sąsiednią wyspę Graciosa

• 
  Arrecife
• 
  Jardín de Cactus
• 
  Cueva de los Verdes
• 
  Jameos del Agua, wg. projektu Césara Manrique
• 
  El Golfo
• 
  Park Narodowy Timanfaya
• 
  Park Narodowy Timanfaya
• 
  Park Narodowy Timanfaya
• 
  Park Narodowy Timanfaya
• 
  Salinas del Janubio
• 
  La Geria
• 
  Mirador del Río z La Graciosa w tle
• 
  La Graciosa / Mirador Del Rio
• 
  Playa Blanca
• 
  Puerto del Carmen – ulica Polska

• Robert Machowski, Mariusz Rzętała. Teneryfa i La Gomera – wyspy przyrodniczych osobliwości dla geografów. „Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko”. 12, s. 139-143, 2011. ISSN 1895-6777. 

• Lanzarote – strona internetowa (ang.)
• Lanzarote – strona internetowa (ang.)