Lidia Lwow-Eberle – Wikipedia, wolna encyklopedia
Lidia Lwow-Eberle, 2015 | |
pułkownik | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 5 stycznia 2021 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1943–1947 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska | sanitariuszka |
Główne wojny i bitwy | II wojna światowa, |
Późniejsza praca | archeolog, pracownik naukowy Muzeum Historii Warszawy |
Odznaczenia | |
Lidia Lwow po mężu Eberle, ps. „Ewa”, „Lala” (ur. 14 listopada 1920 w Plosie, zm. 5 stycznia 2021 w Warszawie[1]) – polska archeolog pochodzenia rosyjskiego[2], żołnierz Armii Krajowej, sanitariuszka, działaczka kombatancka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką rosyjskiego inżyniera rolnika (agronoma), który wkrótce po narodzinach córki wyemigrował z rodziną do Polski i osiadł w Nowogródku. Ukończyła gimnazjum w Święcianach i rozpoczęła studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po agresji ZSRR na Polskę (1939) odbyła kilkumiesięczny kurs nauczycielski i została nauczycielką w wiejskiej szkole w Pleciaszach nad jeziorem Narocz, później w pobliskiej wsi Kupa.
Latem 1943 wstąpiła do oddziału partyzanckiego AK ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Oddział ten został 26 sierpnia 1943 podstępnie rozbrojony i częściowo wymordowany przez sowiecką brygadę partyzancką dowodzoną przez płka Fiodora Markowa. Po tym wydarzeniu „Ewa” przeszła do 5 Brygady Wileńskiej AK mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” i została tam sanitariuszką. Brała udział w wielu walkach Brygady, m.in. z Niemcami pod Worzianami 31 stycznia 1944, gdzie została ranna, i ze zgrupowaniem sowieckiej partyzantki pod Radziuszami 3 dni później. W sierpniu 1944 przeszła wraz z Brygadą na Białostocczyznę. Mianowana została podporucznikiem.
Po śmierci żony mjra „Łupaszki” Anny podczas próby ujęcia agentów alianckich w Wagenschwend, małej niemieckiej miejscowości w Badenii w lutym 1945, Lidia Lwow została jego towarzyszką życia[3]. 30 czerwca 1948 aresztowana wraz z „Łupaszką”, 2 listopada 1950 skazana przez sędziego mjra Mieczysława Widaja na karę dożywotniego więzienia. Wyszła na wolność w 1956 i podjęła studia archeologiczne[4]. W III RP podjęła działalność w środowiskach kombatanckich byłych żołnierzy AK.
W 1961 wyszła za historyka Jana Eberle, a w 1962 ukończyła studia archeologiczne w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pracowała w Muzeum Warszawy[5]. Była kustoszem w Komisji Archeologicznej Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego i uczestniczyła w odbudowie zamku. Stworzyła w 1973 r. unikalne Muzeum Cechu Rzemiosł Skórzanych i nim kierowała[6].
Była wieloletnią mieszkanką warszawskich Bielan, aktywnie zaangażowaną społecznie. Zmarła w wieku 100 lat. Została pochowana na Cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie, w Panteonie Żołnierzy Polski Walczącej (kwatera D18-kol. lewe B-11-5)[7].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2020)[8]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2006)
- Krzyż Walecznych
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1945)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zmarła Lidia Lwow-Eberle ps. „Lala”. Narzeczona majora „Łupaszki” odeszła w wieku 100 lat. niezalezna.pl. [dostęp 2021-01-05]. (pol.).
- ↑ O ojczyznę zawsze warto walczyć. kujawsko-pomorskie.pl, 21 marca 2016. [dostęp 2016-03-21].
- ↑ Ocalona od zapomnienia. www.dw.com. [dostęp 2024-02-08]. (pol.).
- ↑ Lidia Lwow-Eberle: Łupaszka był dobrym człowiekiem. polskieradio.pl, 2016-04-21. [dostęp 2016-04-21].
- ↑ Igor Rakowski-Kłos, Zmarła Lidia Lwow-Eberle, Sanitariuszka AK, która kochała życie, Gazeta Wyborcza, s. 2 [7 stycznia 2021].
- ↑ Piotr Niwiński: Lidia Lwow-Eberle (biografia). na str. przystanekhistoria.pl [dostęp 2021-01-05].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski dla Lidii Eberle ps. „Lala”. prezydent.pl. [dostęp 2020-12-13]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Łupaszka, Młot, Huzar. Działalność 5 i 6 Brygady Wileńskiej AK (1944-1952), Warszawa 2002.
- Informacja o nadaniu orderu.. infor.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-08)].
- Wrocławska premiera filmu „KWATERA Ł”.. odraniemen.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-14)].