French
DeutschLitwini – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Mendog, Giedymin, Kiejstut Giedyminowicz, Witold Kiejstutowicz, Władysław II Jagiełło, Barbara Radziwiłłówna, Mikołaj Radziwiłł Czarny, Wawrzyniec Gucewicz, Simonas Daukantas, Maciej Wołonczewski, Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Antanas Baranauskas, Vydūnas, Jonas Basanavičius. | |
| Populacja | 4,3 mln |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | Litwa: 2 561 300[1] (2011) |
| Język | |
| Religia | |
| Grupa | |
ponad 50% Litwinów
30% – 50% Litwinów
20% – 30% Litwinów
10% – 20% Litwinów
5% – 10% Litwinów
3% – 5% Litwinów
1% – 3% Litwinów
Litwini (lit. lietuviai) – naród bałtycki zamieszkujący głównie Litwę, a również Wielką Brytanię, USA, Irlandię, Brazylię i inne kraje, posługujący się językiem litewskim.
Nazwa Litwini jest pochodna od Litwy, która to nazwa geograficzna została po raz pierwszy zapisana w formie Litua w ok. 1008–1009 r., w związku ze śmiercią misjonarza Brunona z Kwerfurtu.
Litwini powstali ze związku kilku pomniejszych grup plemiennych, wśród których najważniejszą rolę odgrywali Auksztoci i Żmudzini.
Powszechnie podaje się, że Litwini są najpóźniej schrystianizowanym narodem Europy; nastąpiło to w XIV – XV wieku[12]. Obecnie większość Litwinów to katolicy obrządku rzymskiego.
Po okresie polonizacji – przede wszystkim elit, w związku z funkcjonowaniem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, od II poł. XIX w., Litwini rozbudowują własną kulturę i język. W okresie międzywojennym język litewski został poddany zabiegom oczyszczenia z wpływów języków słowiańskich (głównie polskiego), ocenianych jako nadmierne.
Aktualnie liczbę Litwinów szacuje się na ok. 4,3 miliona, z uwzględnieniem emigracji, głównie do Stanów Zjednoczonych.
Litwini w Polsce zamieszkują Suwalszczyznę, głównie okolice Puńska i Sejn.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Lietuvos Statistikos Departamentas: Lietuvos statistikos metraštis 2012. [dostęp 2012-12-04]. (lit.).
- ↑ U.S. Census Bureau: American FactFinder. [dostęp 2012-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-15)]. (ang.).
- ↑ Pagal TLE, 1983 m. Brazilijoje gyveno apie 35 tūkst. lietuvių; VLE rašoma, kad 1951 m. Brazilijoje gyveno apie 245 tūkst. lietuvių, o 2000 m. – apie 850 tūkst. lietuvių ir lietuvių kilmės žmonių.
- ↑ Федеральная служба государственной статистики: НАЦИОНАЛЬНЫЙ СОСТАВ НАСЕЛЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ. [dostęp 2012-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-04)]. (ros.).
- ↑ Statistics Canada: Ethnic Origin. [dostęp 2012-12-04]. (ang.).
- ↑ Pagal VLE.
- ↑ Baltarusijos valstybinio universiteto (Minskas) Tautinių santykių tyrimo laboratorijos skaičiavimais (1994 m., vadovas − prof. Uralskij), Baltarusijoje gyvena per 300 tūkst. lietuvišką savo kilmę pripažįstančių žmonių, iš kurių apie 30 tūkst. save laiko lietuviais (iš tų 30 tūkst. apie 24 tūkst. gyvena lietuvių etninėse žemėse).
- ↑ Latvijas statistika: Resident Population in Statistical Regions, Cities under State Jurisdiction and Counties by EthnicitY, Gender, Legal Marital Status and Age Group on March 1, 2011. [dostęp 2012-12-04]. (ang.).
- ↑ Immigrants and Norwegian-born to immigrant parents. 2021-03-09.
- ↑ Державний комітет статистики України: Розподіл населення за національністю та рідною мовою. [dostęp 2012-12-04]. (ukr.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników. [dostęp 2012-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-05)]. (pol.).
- ↑ W rzeczywistości znacznie później chrześcijaństwo przyjęły ludy ugrofińskie i samojedzkie zamieszkujące wschodnie i północne krańce kontynentu: Lapończycy, Komiacy, Udmurci, Nieńcy i in., których część do dnia dzisiejszego wyznaje tradycyjne wierzenia lub ich elementy.