Marieluise Fleißer – Wikipedia, wolna encyklopedia

Marieluise Fleißer

Pomnik Marieluise Fleißer
Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1901 Ingolstadt
Data i miejsce śmierci	2 lutego 1974 Ingolstadt
Narodowość	niemiecka
Dziedzina sztuki	literatura piękna
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Marieluise Fleißer (ur. 23 listopada 1901 w Ingolstadt, zm. 2 lutego 1974 tamże) – niemiecka pisarka.

Marieluise Fleißer urodziła się 23 listopada 1901 roku w Ingolstadt^[1] . W latach 1914–1920 uczyła się w gimnazjum dla dziewcząt (niem. Mädchenrealgymnasium der Englischen Fräulein) w Ratyzbonie, gdzie zdała maturę^[2] . Następnie rozpoczęła studia germanistyki i teatrologii na uniwersytecie w Monachium^[3] , które zakończyła w 1924 roku, nie uzyskując dyplomu^[2] .

Podczas studiów zajęła się pisarstwem^[2] . Jej pierwszy utwór Meine Zwillingsschwester Olga ukazał się w 1923 roku w czasopiśmie Das Tagebuch(inne języki)^[3] . Na jej rozwój literacki decydujący wpływ mieli poznani w Monachium pisarze Lion Feuchtwanger (1884–1958) i Bertolt Brecht (1898–1956)^[2] .

Premiera jej pierwszej sztuki Fegefeuer miała miejsce w 1926 roku^[2] . Fleißer pozostawała w związku z Brechtem, i za jego namową napisała sztukę Pioniere in Ingolstadt, której późniejsza realizacja w Berlinie w 1929 roku wywołała skandal^[1] . Brecht wtrącał się do reżyserii i zamienił przedstawienie w prowokację polityczną^[2] . Sztuka wywołała wiele protestów, m.in. burmistrz Ingolstadt zrzucił autorce oszczerstwo i oczernienie miasta^[3] . Z powodu skandalu Fleißer została odtrącona w rodzinnym Ingolstadt^[2] . Rozstała się z Brechtem i związała z dziennikarzem Hellmutem Drawsem-Tychsenem, który przyczynił się do dalszej izolacji pisarki^[1] .

W 1929 roku Fleißer wydała zbiór nowelek Ein Pfund Orangen. Na przełomie 1929 i 1930 roku powstała jej trzecia sztuka teatralna Der Tiefseefisch poświęcona jej życiu z Brechtem i Drawsem-Tychsenem^[2] . Sztuka ta została wystawiona jedynie trzy razy^[2] . Pisarka utrzymywała się z publikacji krótkich felietonów w lokalnej prasie^[2] . W 1931 roku ukazała się jej jedyna powieść Mehlreisende Frieda Geier, opisująca historię miłosną kobiety wyemancypowanej^[2] .

W okresie narodowego socjalizmu jej działalność pisarska została ograniczona przez władze – Fleißer mogła publikować 6 artykułów rocznie^[4]. W 1935 roku wyszła za mąż za przyjaciela z dzieciństwa, Beppa Haindla, handlarza tytoniem^[1] . Mąż zmusił ją do pracy w sklepie i niewiele pisała^[1] . Fleißer zarejestrowała się jako przedsiębiorca, dzięki czemu nie musiała wykazywać obowiązkowego wówczas dla pisarzy członkostwa w Izbie Pisarzy Rzeszy^[3] . W 1938 roku zaczęła cierpieć z powodu halucynacji, przeszła załamanie nerwowe i została hospitalizowana^[1] [3] . Po terapii wróciła do pisania^[1] .

W 1944 roku napisała sztukę historyczną Karl Stuart, która nigdy nie została wystawiona^[2] . Rok później napisała Der starke Stamm^[2] . Spotkany w 1950 roku w Monachium Brecht pomógł jej w realizacji ostatniej sztuki w teatrze, w radiu i telewizji^[2] . Kariera pisarska Fleißer nabrała tempa po śmierci męża w 1958 roku^[2] . W 1963 roku ukazał się zbiór opowiadań Avantgarde, przy czym opowiadanie tytułowe było portretem młodego Brechta^[2] . Pod koniec lat 60. XX w. utwory Fleißer odkryli ponownie dla sceny teatralnej młodzi reżyserzy Rainer Werner Fassbinder (1945–1982), Franz Xaver Kroetz i Martin Sperr (1944–2002). Na początku lat 70. Fegefeuer jest wielokrotnie wystawiany w Ingolstadt, a w 1972 roku wydawnictwo Suhrkamp Verlag wydało w trzech tomach dzieła zebrane pisarki^[2] . W 1989 roku powstał tom czwarty, a w 2001 roku tom piąty z korespondencją artystki^[2] .

Fleißer zmarła 2 lutego 1974 roku w Ingolstadt^[1] .

Lista wybranych utworów za stroną Stadtmuseum Ingolstadt^[3] :

• 1923 – Meine Zwillingsschwester Olga
• 1925 – Fegefeuer in Ingolstadt
• 1928 – Pioniere in Ingolstadt
• 1928 – Ein Pfund Orangen
• 1930 – Tiefseefisch
• 1931 – Mehlreisende Frieda Geier. Ronan vom Rauchen, Sporteln, Lieben und Verkaufen
• 1944 – Karl Stuart
• 1945 – Der starke Stamm
• 1949 – Er hätte besser alles verschlafen, Das Pferd und die Jungfer, Des Staates gute Bürgerin
• 1952 – Das Pferd und die Jungfer
• 1964 – Der Rauch
• 1965 – Die im Dunkeln
• 1966 – Der Venusberg

• 1951 – nagroda kuratorium Fundacji na Rzecz Wspierania Pisarstwa (nie. Stiftung zur Förderung des Schrifttums)^[3] 
• 1952 – pierwsza nagroda w konkursie na opowiadanie Süddeutscher Rundfunk^[3] 
• 1953 – nagroda literacka Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych^[3] 
• 1956 – członek Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych^[3] 
• 1961 – nagroda miasta Ingolstadt^[3] 
• 1965 – nagroda oddziału kultury Związku Niemieckiego Przemysłu (niem. Bundesverband der deutschen Industrie)^[3] 
• 1973 – Bawarski Order Zasługi^[3] 

• Joey Horsley: Marieluise Fleißer. [w:] FemBio [on-line]. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
• Stadtmuseum Ingolstadt: Fleißer – Kurzbiographie. [w:] www.ingolstadt.de [on-line]. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
• Stadtmuseum Ingolstadt: Fleißer – Chronik. [w:] www.ingolstadt.de [on-line]. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
• Sarah Colvin: Women and German Drama: Playwrights and Their Texts, 1860–1945. Camden House, 2003. ISBN 978-1-57113-274-1. [dostęp 2020-03-07]. (ang.).