Michael Collins (astronauta) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 31 października 1930 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 28 kwietnia 2021 |
Narodowość | |
Funkcja | pilot statku kosmicznego, |
Łączny czas misji kosmicznych | 11 dni 2 godziny i 4 minuty |
Misje | |
Stopień wojskowy | |
Odznaczenia | |
Złoty Medal Kongresu |
Michael Collins (ur. 31 października 1930 w Rzymie, zm. 28 kwietnia 2021 w Naples[1]) – amerykański astronauta, uczestnik pierwszej załogowej wyprawy na Księżyc, generał brygady United States Air Force.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Collins urodził się w Rzymie, gdzie jego ojciec pełnił funkcję attaché wojskowego. James Collins podczas pierwszej wojny światowej był adiutantem generała Pershinga, a podczas drugiej wojny światowej dosłużył się stopnia generała dywizji[2]. Praca ojca zmuszała rodzinę do wielokrotnej zmiany miejsca zamieszkania. W ciągu pierwszych ośmiu lat nauki uczęszczał do sześciu różnych szkół[3]. Następnie ukończył czteroletnią szkołę średnią Saint Albans w Waszyngtonie[4]. W szkole był kapitanem drużyny zapaśniczej[3]. W 1952 ukończył Akademię Wojskową Stanów Zjednoczonych w West Point, uzyskał licencjat (Bachelor of Science)[4]. Następnie wstąpił do United States Air Force i został pilotem myśliwców. Pełnił przez cztery lata służbę w 72 Eskadrze Myśliwców stacjonującej w Kalifornii i we Francji[2]. W czasie pobytu we Francji lecąc samolotem F-86 Sabre na niskim pułapie musiał się katapultować[3]. W 1960 przeszedł zaawansowane szkolenie dla pilotów doświadczalnych w Experimental Flight Test Pilot School w kalifornijskiej bazie lotniczej Edwards. Wędkarz i miłośnik piłki ręcznej. Był członkiem Stowarzyszenia Pilotów Doświadczalnych[4].
Kariera astronauty
[edytuj | edytuj kod]W 1963 zakwalifikował się do trzeciej grupy astronautów NASA. Pilot rezerwowy misji Gemini 7, pilot w Gemini 10, przebywał 2 godziny 28 minut poza statkiem, pilot modułu dowodzenia Apollo 11. Przydzielony do lotu Apollo 8, lecz odsunięty wskutek konieczności poddania się operacji. Lekarze stwierdzili u niego odprysk kości kręgosłupa i zaordynowali zabieg chirurgiczny. Był pierwszym człowiekiem, który dwukrotnie odbył spacer kosmiczny. Był również pierwszym, który przeszedł z jednego statku kosmicznego do drugiego, poruszając się za pomocą odrzutowego pistoletu manewrowego[2].
Po opuszczeniu NASA
[edytuj | edytuj kod]W styczniu 1970 odszedł z NASA. Przez blisko rok sprawował funkcję zastępcy sekretarza stanu Williama Rogersa do spraw publicznych. Nie było to łatwe doświadczenie. W tym czasie Amerykanie byli zaangażowani w Wietnamie i Kambodży. Dodatkowo pracę utrudniały konflikty między Rogersem a Henrym Kissingerem[5]. W 1971 został dyrektorem Narodowego Muzeum Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej przy Instytucie Smithsona, które za jego kadencji otworzyło nowy budynek wystawowy (1976)[5]. W roku 1978 powierzono mu stanowisko zastępcy sekretarza Instytutu. Odszedł z wojska w stopniu generała brygady. W lutym 1980 objął funkcję wiceprezesa LTV Aerospace, koncernu z Arlington w Wirginii. W 1985 rozpoczął samodzielną działalność biznesową, zakładając firmę konsultingową – Michael Collins Associates.
Jest autorem artykułów i książek: autobiograficznej Carrying the Fire: An Astronaut’s Journeys (Niosąc płomień. Podróże astronauty), (wydana w Polsce w 2019 przez Wydawnictwo Astra w Krakowie), Liftoff (Wyniesienie) oraz Flying to the Moon and Other Strange Places (Latając na Księżyc i do innych dziwnych miejsc), przeznaczonej dla dzieci.
Zmarł 28 kwietnia 2021. Przyczyną śmierci był nowotwór[1].
Nagrody i odznaczenia[4]
[edytuj | edytuj kod]- Air Force Command Pilot Astronaut Wings
- Air Force Distinguished Flying Cross
- NASA Exceptional Service Medal
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Nie żyje Michael Collins, uczestnik misji Apollo 11 [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2021-04-28] (pol.).
- ↑ a b c Załoga Apollo 11. „Ameryka”. 130, s. 29–32, listopad 1969. Wydawnictwo Rządu Stanów Zjednoczonych. (pol.).
- ↑ a b c Michael Collins: Niosąc płomień. Podróże astronauty.. Kraków: WYDAWNICTWO ASTRA, 2019, s. 28 i dalsze. ISBN 978-83-65280-78-7.
- ↑ a b c d Robert Godwin: Apollo 11. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2012, s. 29, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-902-5.
- ↑ a b Robert Stone, Alan Anders: Ścigając Księżyc. Oświęcim: Wydawnictwo Bez Fikcji, 2019, s. 344. ISBN 978-83-8178-035-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biografia na stronie NASA (ang.)
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
- ISNI: 0000000109202053
- VIAF: 84145408
- LCCN: n79023286
- GND: 138461198
- NDL: 00436388
- BnF: 120864250
- SUDOC: 029184649
- NLA: 35029853
- NKC: jo2002159978
- BNE: XX1794081
- NTA: 070936889
- BIBSYS: 13018093
- Open Library: OL1222795A
- PLWABN: 9810600391005606
- NUKAT: n01016566
- J9U: 987007313870505171
- LNB: 000314295
- BLBNB: 000769380
- KRNLK: KAC201962806
- LIH: LNB:B41H;=kc