Moskorzew (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Moskorzew
	gmina wiejska
	; Krajobraz Gminy Moskorzew
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	włoszczowski
TERC	2613032
Wójt	Marcin Wiekiera
Powierzchnia	71,29 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 2760
• gęstość	37,9 os./km²
Nr kierunkowy	34
Kod pocztowy	29-130
Tablice rejestracyjne	TLW
	Adres urzędu:Moskorzew 42; 29-130 Moskorzew
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	13
Liczba miejscowości	14
	Położenie na mapie powiatu;
	50°39′00″N 19°56′00″E/50,650000 19,933333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Moskorzew (daw. gmina Moskarzew) – gmina wiejska w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie częstochowskim.

Siedziba gminy to Moskorzew.

Według danych z 30 czerwca 2006^[4] gminę zamieszkiwało 2930 osób.

Położenie

Gmina położona jest w zachodniej części województwa świętokrzyskiego przy granicy z województwem śląskim, na południowym krańcu powiatu włoszczowskiego. Zachodnia część gminy znajduje się na obszarze Niecki Włoszczowskiej, a wschodnia na Płaskowyżu Jędrzejowskim. Na obszarze gminy swoje źródła ma Biała Nida i jej dopływ Kwilinka.

Komunikacja

Przez terytorium gminy przebiega droga krajowa 78 z Chmielnika do przejścia granicznego w Chałupkach, od której odchodzi sieć dróg powiatowych:

z Moskorzewa do Radkowa, Tarnawej Góry, Chebdzia
z Chlewic do Sędziszowa, Kossowa

Przez obszar gminy nie przebiegają żadne linie kolejowe. Najbliższy dworzec kolejowy znajduje się w Sędziszowie (trasa kolejowa z Kielc do Krakowa i Katowic).

Na terenie gminy znajdują się dwa przystanki PKS (w Moskorzewie i Chlewicach) obsługujące kursy dalekobieżne (z Katowic do Ostrowca Świętokrzyskiego, Starachowic, Tarnobrzega, Buska-Zdroju).

Demografia

Dane z 30 czerwca 2006^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	2930	100	1443	49,2	1487	50,8
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	41,1		20,2		20,9

Ludność w wieku	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
0-14 lat	416	14,2%	211	7,2%	205	7,0%
15-64 lat	1942	66,3%	886	30,2%	1056	36,1%
65 lat i więcej	572	19,5%	346	11,8%	226	7,7%

Piramida wieku mieszkańców gminy Moskorzew w 2014 roku^[1].

Struktura powierzchni

Gmina Moskorzew zajmuje obszar 71,29 km². Użytki rolne zajmują 65,6% powierzchni, z czego na grunty orne przypada 54,5%, a na użytki zielone 11,6%. Lasy zajmują 27,8%. Średnia wielkość gospodarstwa indywidualnego wynosi 6,4 ha.

Gmina stanowi 7,87% powierzchni powiatu.

Historia

1239 – pochodzący z Moskorzewa Jan herbu Pilawa wykonał misję poselską Bolesława Wstydliwego na Węgry
1334 – powstał drewniany kościół w Moskorzewie. Potwierdzone dokumentami kościelnymi istnienie parafii w Moskorzewie
1386–1434 – okres panowania Władysława Jagiełły; Klemens z Moskorzewa pełnił urząd podkanclerza królewskiego, uczestniczy w zakładaniu Uniwersytetu i funduje trzy prebendy w katedrze wawelskiej
1387 – udział rycerza Mikołaja z Moskarzewa, podkanclerza Królestwa Polskiego w orszaku królewskim Władysława Jagiełły i Jadwigi
1394 – podkanclerzy koronny Klemens zbudował istniejący do dziś kościół murowany w Moskorzewie
1408 – zmarł Klemens z Moskorzewa pełniący urząd podkanclerski w czasach Jagiełły, kasztelan sanocki, kasztelan kamieniecki; pochowany w ufundowanym przez siebie kościele w Moskorzewie
poł. XV wieku – kolator Paweł Odrowąż, kasztelan lwowski zakłada parafię w Chlewicach
1466 – data rozgraniczenia wsi Chlewice i Chlewska Wola
1558 – Moskorzewscy zmienili kościół na zbór kalwiński
1562 – zbór kalwiński został zmieniony na zbór braci polskich
1598 – Chlewice stanowią własność Hieronima Dembińskiego, mają niekonsekrowany kościół pod wezwaniem św. Filipa i św Jakuba Apostoła
1626 – dziedzic Moskorzewa Remigiusz Moskorzewski funduje ołtarz św. Żołnierzy
1629 – konsekracja pokrytego gontem kościoła w Chlewicach, któremu patronuje św. Jakub
1721 – właścicielem Moskorzewa został Michał z Bogucic Bogucki
1780 – Moskorzew stał się własnością generała Michałowskiego
1794 – bitwa pod Szczekocinami; na gruntach wsi Hebdzie znajdują się dwie mogiły, w których pogrzebane są zwłoki żołnierzy kościuszkowskich; pożar kościoła i plebanii w Moskorzewie
1824 – Franciszek i Antonilia Dobieccy sprzedali wieś Janowi Kantemu Kowalskiemu
1827:
- wieś Mękarzów zamieszkiwało 271 mieszkańców w 24 domach. Do Mękarzowa przynależały trzy folwarki: Mękarzów, Rajtary i Zagórzec
- wieś Moskorzew liczy 206 mieszkańców zamieszkujących 31 domów
- wieś Hebdzie zamieszkuje 70 mieszkańców w 7 domach
- wieś Lubachowy zamieszkuje 105 mieszkańców w 15 domach
- wieś Chlewice zamieszkuje 279 mieszkańców w 26 domach
- wieś Tarnawa Góra zamieszkuje 158 mieszkańców w 27 domach
1862 – rozbiórka skromnego drewnianego kościoła w Chlewicach
1864 – Michał Bontoni właściciel majątków w Chlewicach i Pradle wystawia nowy, większy od poprzedniego kościół w Chlewicach
1893 – Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego wymienia wieś Moskorzew jako miejscowość położoną pomiędzy wsiami Goleniowy i Chlewiska, posiadającą murowany kościół fundacji Klemensa Pilawy, urząd gminny, gorzelnię, cegielnię, młyn wodny i tartak. Znajdują się tu 52 domy mieszkalne zamieszkiwane przez 523 mieszkańców.
1893:
- Tarnawa Góra obejmuje folwarki Tarnawa i Dalekie oraz wieś Tarnawa liczącą 51 osadników
- Mękarzów zamieszkuje 369 mieszkańców, wieś posiada 35 domów
- Moskorzew zamieszkuje 523 mieszkańców w 52 domach
- Lubachowy zamieszkuje 169 mieszkańców w 22 domach
- Damiany zamieszkuje 207 mieszkańców w 20 domach.
1892–1906 – remont kościoła przeprowadzony przez Potockich, ówczesnych właścicieli Moskorzewa

Sołectwa

Chebdzie, Chlewice Wieś, Chlewice Kolonia, Chlewska Wola, Dalekie, Damiany, Dąbrówka, Jadwigów, Lubachowy, Mękarzów, Moskorzew, Przybyszów, Tarnawa-Góra^[2].

Miejscowość podstawowe bez statusu sołectwa: Perzyny i Zagórze.

Sąsiednie gminy

Nagłowice, Radków, Słupia, Szczekociny

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Moskorzew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Strona gminy,sołectwa
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Kielcach
↑ ^a ^b Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2006 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2006. ISSN 1734-6118. (pol.).

[populacja2016-1] Gmina Moskorzew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[sol-2] Strona gminy,sołectwa

[us-3] Urząd Statystyczny w Kielcach

[autonazwa1-4] Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2006 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2006. ISSN 1734-6118. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Wsie	Chebdzie Chlewice Chlewska Wola Dalekie Damiany Dąbrówka Jadwigów Lubachowy Mękarzów Moskorzew Perzyny Przybyszów Tarnawa-Góra
Kolonie	Zagórze
Przysiółki wsi	Józefów Feliksówka Gaje

Miasta	Włoszczowa
Gminy miejsko-wiejskie	Włoszczowa
Gminy wiejskie	Kluczewsko Krasocin Moskorzew Radków Secemin

Przynależność wojewódzka	gubernia kielecka (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. kieleckie (1945–75)
Miasta	Koniecpol (← od 1959) Kurzelów (do 1870) Lelów (do 1870) Secemin (do 1870) Szczekociny (do 1870 i od 1923) Włoszczowa (do 1870 i od 1919)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Chrząstów (do 1954) Dobromierz (← 1923–54) Drochlin (do 18??) Irządze Kluczewsko Koniecpol (od 1973) Krasocin Kurzelów (do 1954) Lelów (od 1870) Moskorzew Nieznanowice (do 1870) Oleszno (do 1954) Radków (do 1954) Rokitno (do 1954) Secemin Słupia (do 1946 →) Sokolniki (do 1870) Szczekociny (1870–1922) Szczekociny (od 1973) Włoszczowa (od 1870)
Gromady (1954–72)	Bebelno (1954–68) Biała Wielka (1954–59) Bieganów (1954–68) Bodziejowice (1954–68) Bonowice (1954–59) Bukowa (1970–72) Chlewice (1954–72) Chrząstów (1954–61) Cieśle (1954–69) Czarnca (1954–72) Dobromierz (1954–72) Drochlin (1954–61) Drużykowa (1954–59) Goleniowy (1954–61) Irządze (1954–72) Kluczewsko (1954–72) Komorniki (1954–61) Koniecpol (← 1959–72) Konieczno (1954–72) Kossów (1954–61) Krasocin (1954–72) Kuczków (1954–59) Kurzelów (1954–72) Kuźnica Grodziska (1954–69) Lelów (1954–72) Ludynia (1954–68) Łachów (1954–61) Łapczyna Wola (1954–59) Mieczyn (1954–72) Międzylesie (1954–59) Moskorzew (1954–72) Nakło (1954–72) Nieznanowice (1954–59) Oblasy (1970–72) Oleszno (1954–72) Podlesie (1954–72) Psary (1954–68) Radków (1954–72) Rogienice (1954–61) Rokitno (1954–72) Secemin (1954–72) Sokolniki (1954 →) Starzyny (1954–72) Szczekociny (1961–72) Ślęzany (1954–59) Włoszczowa (1961–72) Żelisławice (1954–61)