French
DeutschNadnercze – Wikipedia, wolna encyklopedia
| glandula suprarenalis | |
 Topografia narządów (trzewi) i dużych naczyń w jamie brzusznej. Widok od tyłu – usunięty kręgosłup (widoczny podniesiony kręg piersiowy) ze ściana tylną, nadnercza zakolorowane na żółto. | |
 Schemat nadnerczy, widok od przodu | |
| Narządy | |
|---|---|
| Tętnice | t. nadnerczowa górna, |
| Nerwy | splot nadnerczowy (plexus suprarenalis) |
Nadnercze, gruczoł nadnerczowy (łac. glandula suprarenalis lub glandula adrenalis) – parzysty, niewielki (waga od 10 do 18 gramów) gruczoł wydzielania wewnętrznego położony zaotrzewnowo na górnym biegunie nerki.
Nadnercze składa się z części korowej i rdzeniowej, różnych pod względem budowy i czynności. Kora stanowi główną masę gruczołu (od 80% do 90% całego nadnercza). Składa się z trzech warstw o różnej budowie histologicznej: kłębkowatej (zona glomerulosa), pasmowatej (zona fasciculata) i siatkowatej (zona reticularis).
Kora wytwarza steroidy:
- mineralokortykosteroidy (syntetyzowane w warstwie kłębkowatej), z których najsilniejsze działanie wykazuje aldosteron
- glikokortykosteroidy (syntetyzowane w warstwie siatkowatej i pasmowatej), z których najważniejszy jest kortyzol
- niewielkie ilości hormonów płciowych – androgenów (w warstwach pasmowatej i siatkowatej).
Rdzeń nadnerczy wytwarza katecholaminy. Stale wydziela do krwi niewielkie ilości adrenaliny, natomiast wszelkie stany emocjonalne (np. gniew, strach) powodują nagłe wydzielanie do krwi dużej jej ilości. W rdzeniu nadnerczy produkowane są też niewielkie ilości noradrenaliny.
Hormony wydzielane przez korę nadnerczy utrzymują równowagę wodno-mineralną organizmu (aldosteron), pomagają również w sytuacji długotrwałego stresu, podnoszą stężenie glukozy we krwi.
Unaczynienie u człowieka
[edytuj | edytuj kod]Unerwienie u człowieka
[edytuj | edytuj kod]Nerwy docierające do nadnerczy wytwarzają splot nadnerczowy. Do gruczołu wnikają dwa rodzaje włókien. Jedne pochodzą z nerwu błędnego i nerwu przeponowego, drugie – włókna współczulne – częściowo ze zwoju trzewnego, częściowo bezpośrednio z nerwu trzewnego większego i mniejszego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka, tom II. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, ISBN 978-83-200-3847-7
