Natan Rapaport – Wikipedia, wolna encyklopedia

Natan Rapaport

Natan Rapaport z żoną Simą w swojej warszawskiej pracowni (1937)
Imię i nazwisko	Natan Jakow Rapaport
Data i miejsce urodzenia	7 listopada 1911 Warszawa, Królestwo Polskie, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	4 czerwca 1987 Nowy Jork, Stany Zjednoczone
Narodowość	żydowska
Dziedzina sztuki	rzeźba
Ważne dzieła
pomnik Bohaterów Getta w Warszawie
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Natan Jakow Rapaport (także Rapoport lub Rappaport; ur. 7 listopada 1911 w Warszawie, zm. 4 czerwca 1987 w Nowym Jorku) – polski rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego. Od 1948 przebywał na emigracji, od 1959 w Stanach Zjednoczonych.

Natan Rapaport urodził się w rodzinie żydowskich robotników. W latach 1931–1936 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni rzeźby prof. Tadeusza Breyera^[1]. W 1936 i 1939 przebywał na stypendium ASP we Francji i Włoszech.

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się na teren okupacji sowieckiej, po ataku Niemiec na ZSRR ewakuowany do Taszkentu, potem w Nowosybirsku. Powrócił do Warszawy w połowie 1946. Wraz z architektem Leonem Markiem Suzinem zaprojektował pomnik Bohaterów Getta w Warszawie, odsłonięty 19 kwietnia 1948. W roku 1950 wyemigrował do Paryża, potem przeniósł się do Izraela. W roku 1959 zamieszkał w Nowym Jorku, w 1965 roku otrzymał obywatelstwo amerykańskie.

Początkowo zajmował się rzeźbą portretową, także w okresie pobytu w ZSRR. Pod wpływem tragedii Holocaustu zajął się rzeźbą monumentalną. Pierwszą realizacją stał się warszawski pomnik Bohaterów Getta. W Izraelu, potem w USA zrealizował kilka pomników. Krytycy sztuki wyróżniają spośród nich pomnik „Zwój Ognia” (1971) w Lesie Męczenników na Wzgórzach Judejskich koło Jerozolimy – w formie dwóch zwojów Tory ozdobionych scenami z Pięcioksięgu, oraz odnoszącymi się do Diaspory, Holokaustu, powstania współczesnego państwa Izrael i jego dziejów aż do wojny sześciodniowej.

W Filadelfii znajduje się jego pomnik upamiętniający sześć milionów żydowskich męczenników-ofiar Holokaustu z 1964^[2]. W 1985 w Jersey City w stanie New Jersey Rapaport ufundował rzeźbę pomnikową przedstawiającą żołnierza amerykańskiego niosącego na rękach Żyda ocalonego z Holocaustu.

W 1948 prezydent RP Bolesław Bierut odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[3].

• Gilbert, Martin. (1987), The Holocaust, Nowy Jork, Random House, 1987, 317-324.
• Sohar, Zvi, Fighters Memorial, Monuments to the Fighters in the Warsaw Ghetto Uprising, Sifriat Poalim, Workers' Book Guild, 1964.
• Yaffe, Richard, Nathan Rapoport Sculptures and Monuments, Nowy Jork, Shengold Publishers, 1980.

• Prace Rapaporta w zasobach Centralnej Biblioteki Judaistycznej