Nerecznicowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nerecznicowate
	; Nerecznica samcza
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	paprotkowce
Rodzina	nerecznicowate
	Nazwa systematyczna
	Dryopteridaceae Herter; Revista Sudamer. Bot. 9(1): 15. 1949
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nerecznicowate (Dryopteridaceae) – rodzina paproci z rzędu paprotkowców (Polypodiales). Obejmuje 26 rodzajów z ok. 2115 gatunkami grupowanych w trzech podrodzinach^[2]. Są to paprocie naziemne i naskalne oraz epifityczne i hemiepifityczne. Występują w całej strefie tropikalnej, ale z licznymi przedstawicielami także w klimacie umiarkowanym^[3]. W Polsce rosną przedstawiciele dwóch rodzajów – nerecznica (Dryopteris) i paprotnik (Polystichum)^[4].

Morfologia

Kłącze płożące, podnoszące się lub wyprostowane, rzadko wspinające się lub pnące. Liście o ogonku, w którym liczne okrągłe na przekroju wiązki przewodzące ułożone się w pierścień. Blaszki liściowe o jednakowym kształcie (monomorficzne), rzadko zróżnicowane na płonne i płodne (dimorficzne). Czasem pokryte łuskami lub gruczołkami, rzadko włoskami. Żyłki w blaszce są otwarte, rozwidlają się lub łączą się siateczkowato. Kupki zarodni zwykle okrągłe, z zawijkami kulisto-nerkowatymi lub tarczowatymi, rzadko nieobecne^[3].

Systematyka

W systemie Smitha i in. (2006) rodzina w rzędzie paprotkowców (Polypodiales)^[3]. Tę samą pozycję zajmuje w systemie PPG I (2016). Zaliczona jest do podrzędu Polypodiineae odpowiadającemu kladowi nazwanemu „eupolypods I” w systemie Smitha i in. (2006)^[2].

Pozycja filogenetyczna rodziny w rzędzie paprotkowców^[2]^[5]^[6]

paprotkowce

Saccolomataceae

Cystodiaceae

	Lonchitidaceae

	Lindsaeaceae

Pteridaceae – orliczkowate

Dennstaedtiaceae

Cystopteridaceae – paprotnicowate

Rhachidosoraceae

Diplaziopsidaceae

Desmophlebiaceae

	Aspleniaceae – zanokcicowate

	Hemidictyaceae

Thelypteridaceae – zachylnikowate

Woodsiaceae – rozrzutkowate

	Onocleaceae – onokleowate

	Blechnaceae – podrzeniowate

Athyriaceae – wietlicowate

Didymochlaenaceae

Hypodematiaceae

Dryopteridaceae – nerecznicowate

	Nephrolepidaceae – nefrolepisowate

	Lomariopsidaceae

Tectariaceae

Oleandraceae

	Davalliaceae – dawaliowate

	Polypodiaceae – paprotkowate

Wykaz rodzajów^[2]

podrodzina Polybotryoideae H.M.Liu & X.C.Zhang, Pl. Syst. Evol. 302: 330. 2016

Cyclodium C.Presl, Tent. Pterid.: 85, pl.2, f.20–21. 1836
Maxonia C.Chr., Smithsonian Misc. Collect. 66(9): 3. 1916
Olfersia Raddi, Opusc. Sci. 3: 283, t.11, f.b. 1819
Polybotrya Humb. & Bonpl. ex Willd., Sp. Pl. 5(1): 99. 1810
Polystichopsis (J.Sm.) C.Chr., Verdoorn, Man. Pterid.: 543. 1938
Stigmatopteris C.Chr., Bot. Tidsskr. 29: 292. 1909
Trichoneuron Ching, Acta Phytotax. Sin. 10(2): 118, pl. 22. 1965

podrodzina Elaphoglossoideae (Pic.Serm.) Crabbe, Jermy & Mickel, Fern Gaz. 11: 154. 1975

Arthrobotrya J.Sm., Hist. Fil.: 141. 1875
Bolbitis Schott, Gen. Fil.: pl.14. 1834
Elaphoglossum Schott ex J.Sm., J. Bot. (Hooker) 4: 148. 1842
Lastreopsis Ching, Bull. Fan Mem. Inst. Biol. Bot. 8 (4): 157. 1938
Lomagramma J.Sm., J. Bot. (Hooker) 3: 402. 1841
Megalastrum Holttum, Gard. Bull. Singapore 39(2): 161. 1986
Mickelia R.C.Moran, Labiak & Sundue, Brittonia 62 (4): 338. 2010
Parapolystichum (Keyserl.) Ching, Sunyatsenia 5: 239. 1940
Pleocnemia C.Presl, Tent. Pterid.: 183, pl.7, f.12. 1836
Rumohra Raddi, Opusc. Sci. 3: 290. 1819
Teratophyllum Mett. ex Kuhn, Ann Mus. Bot. Lugduno-Batavi 4(10): 296. 1869

podrodzina Dryopteridoideae Link, Fil. Spec.: 116. 1841

Arachniodes Blume, Enum. Pl. Javae 2: 241. 1828
Ctenitis (C.Chr.) C.Chr., Man. Pteridol.: 544. 1938
Cyrtomium C.Presl, Tent. Pterid.: 86, pl.2, f.26. 1836 – cyrtomium^[7]
Dryopteris Adans., Fam. Pl. 2: 20. 1763 – nerecznica
Phanerophlebia C.Presl, Tent. Pterid.: 84, pl.2, f.19. 1836
Polystichum Roth, Tent. Fl. Germ. 3(1): 31, 69–70. 1800 – paprotnik

Rodzaje o nieokreślonej przynależności do podrodzin:

Aenigmopteris Holttum, Blumea 30: 3. 1984
Dryopolystichum Copel., Ann. Cryptog. Phytopathol. 5 [Gen. Fil.]: 125. 1947

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
↑ ^a ^b ^c Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf. A classification for extant ferns. „Taxon”. 55 (3), s. 705–731, 2006. (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland – a chekclist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Samuli Lehtonen. Towards Resolving the Complete Fern Tree of Life. „PLoS ONE”. 6, 10, s. e24851, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0024851.
↑ Carl J. Rothfels, Anders Larsson, Li-Yaung Kuo, Petra Korall, Wen- Liang Chiou, Kathleen M. Pryer. Overcoming Deep Roots, Fast Rates, and Short Internodes to Resolve the Ancient Rapid Radiation of Eupolypod II Ferns. „Systematic Biology”. 61, 1, s. 70, 2012.
↑ Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 137. ISBN 83-09-01604-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.

[smith-3] Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf. A classification for extant ferns. „Taxon”. 55 (3), s. 705–731, 2006. (ang.).

[4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland – a chekclist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[Lehtonen-2011-5] Samuli Lehtonen. Towards Resolving the Complete Fern Tree of Life. „PLoS ONE”. 6, 10, s. e24851, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0024851.

[Rothfels-2012-6] Carl J. Rothfels, Anders Larsson, Li-Yaung Kuo, Petra Korall, Wen- Liang Chiou, Kathleen M. Pryer. Overcoming Deep Roots, Fast Rates, and Short Internodes to Resolve the Ancient Rapid Radiation of Eupolypod II Ferns. „Systematic Biology”. 61, 1, s. 70, 2012.

[zenk-7] Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 137. ISBN 83-09-01604-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]