Nikołaj Watutin – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nikołaj Watutin

Николай Фёдорович Ватутин

generał armii
Data i miejsce urodzenia	16 grudnia 1901 wieś Czepuchino, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	14 kwietnia 1944 Kijów, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1920–1944
Siły zbrojne	Armia Czerwona
Stanowiska	dowódca: Frontu Północno-Zachodniego, Frontu Woroneskiego, Frontu Południowo-Zachodniego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa bitwa stalingradzka, bitwa na łuku kurskim, bitwa o Dniepr operacja dnieprowsko-karpacka †
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Nikołaj Fiedorowicz Watutin, ros. Николай Фёдорович Ватутин (ur. 3 grudnia^?/16 grudnia 1901 we wsi Czepuchino k. Wałujek, zm. 14 kwietnia 1944 w Kijowie) – radziecki dowódca wojskowy, generał armii, Bohater Związku Radzieckiego (1965).

Wcielony do Armii Czerwonej w 1920 roku. Brał udział w walkach z oddziałami chłopskimi na Ukrainie, dowodzonymi przez Nestora Machno. W WKP (b) począwszy od 1921, następnie ukończył: Wyższą Szkołę Wojskową w Kijowie w 1926, Akademię Wojskową im. Michaiła Frunzego w 1929 roku, a także Akademię Sztabu Generalnego w 1937 roku.

Od 1937 do 1940 roku pełnił funkcję zastępcy szefa sztabu Kijowskiego Okręgu Wojskowego. W 1939 roku uczestniczył w opracowywaniu planów podziału terytorium Polski pomiędzy ZSRR a III Rzeszę, który nastąpił na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow.

W 1940 roku pod dowództwem gen. Gieorgija Żukowa, uczestniczył w aneksji Besarabii. W uznaniu zasług został awansowany przez Józefa Stalina do stopnia generała porucznika oraz mianowany szefem Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego.

Po napaści Niemiec na ZSRR, w latach 1941–1942 pełnił funkcję dowódcy Frontu Północno-Zachodniego. W 1942 roku dowódca Frontu Woroneskiego, a w latach 1942–1943 dowódca Frontu Południowo-Zachodniego. Dowodził tymi frontami w bitwach pod Stalingradem i Kurskiem. W lutym 1943 roku awansował do stopnia generała armii. W roku 1944 objął dowództwo 1 Frontu Ukraińskiego (przemianowany Front Woroneski), prowadzącego działania w ramach operacji dnieprowsko-karpackiej. Jadąca w stronę frontu kolumna pojazdów w której znajdował się gen. Watutin, wpadła w zasadzkę zorganizowaną 29 lutego 1944 roku przez Ukraińską Powstańczą Armię. Watutin został śmiertelnie ranny, w konsekwencji czego zmarł 6 tygodni później w szpitalu^[1].

• Medal Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego – pośmiertnie (6 maja 1965)
• Order Lenina – dwukrotnie
• Order Czerwonego Sztandaru
• Order Suworowa I klasy
• Order Kutuzowa I klasy
• Medal „Za obronę Stalingradu”
• Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”

• BolesławB. Potyrała BolesławB., WładysławW. Szlufik WładysławW., Who is who? Trzygwiazdkowi generałowie i admirałowie radzieckich sił zbrojnych z lat 1940–1991, Częstochowa: WSP, 2001, ISBN 83-7098-662-5, OCLC 831020923 . Brak numerów stron w książce
• Wasilij Reszetnikow: Od Barbarossy do Berlina. Radziecki pilot bombowca przeciw Luftwaffe. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-11625-2.
• Mała Encyklopedia Wojskowa, t. III, Wyd. MON, Warszawa 1971
• Encyklopedia II wojny światowej, Wyd. MON, Warszawa 1975
• (ros.) Radziecka Encyklopedia Wojskowa, Moskwa
• (ros.) Wielka Encyklopedia Radziecka, t. 4, s. 336, Moskwa 1969-1978
• (ros.) Wojskowy słownik encyklopedyczny, Moskwa 1986
• Николай Фёдорович Ватутин – Герои страны (ros.)
• Николай Фёдорович Ватутин – Проект ХРОНОС (ros.)
• The Generals of World War II (ang.)