Nowa Bielawa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nowa Bielawa

Część miasta Bielawy
Pensjonat „Leśny Dworek”
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	dzierżoniowski
Miasto	Bielawa
Wysokość	380-470[1] m n.p.m.
Strefa numeracyjna	(+48) 74
Tablice rejestracyjne	DDZ
Położenie na mapie Bielawy Nowa Bielawa
Położenie na mapie Polski Nowa Bielawa
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Nowa Bielawa
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego Nowa Bielawa
50°39′37″N 16°35′42″E/50,660356 16,595064
Informacje w Wikipodróżach

Ten artykuł dotyczy części miasta. Zobacz też: Nowa Bielawa – stacja kolejowa w Bielawie.

Nowa Bielawa, Osiedle Nowobielawskie – dzielnica Bielawy położona w południowej części miasta przy wyjeździe na Jodłownik. Przez Nową Bielawę przepływa rzeka Bielawica, między jednokierunkowymi ulicami Nowobielawską i Sowią. Z dzielnicy widać bardzo ładną panoramę Gór Sowich oraz Parku Krajobrazowego Gór Sowich.

Nowa Bielawa to dawna wieś łańcuchowa o długości około 2,1 km, obecnie jest południową dzielnicą Bielawy leżąca w dolinie Bielawicy, pomiędzy wzniesieniami: Chmieliną na północnym zachodzie, a Kuczabą i Kocim Grzbietem na południowym wschodzie, na wysokości około 380–470 m n.p.m.^[1]

Nowa Bielawa powstała najprawdopodobniej w tym samym czasie co Bielawa, pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z około 1300 roku^[1]. Początkowo wieś rozwijała się wolno, dopiero w XVII wieku stała się znacznym ośrodkiem lnianego i wełnianego tkactwa chałupniczego^[1]. W pierwszej połowie XIX wieku nastąpił znaczny rozwój miejscowości, w 1825 roku było tu wolne sędziostwo oraz 168 domów, w tym: szkoła ewangelicka, folwark, 6 młynów wodnych, tartak, kamieniołom, 2 wapienniki, karczma i leśniczówka^[1]. W 1840 roku działały tu w 176 domach łącznie aż 332 krosna tkackie, dodatkowo we wsi zbudowano wiatrak i 2 tartaki^[1]. W 1900 roku przez Nową Bielawę przeprowadzono linię kolejowa Kolejki Sowiogórskiej i zbudowano stację kolejową, co przyczyniło się do dalszego rozwoju miejscowości^[1]. W okresie międzywojennym Nowa Bielawa była całoroczną miejscowością wczasową, było tu 7 gospód i pensjonatów, obiekty do uprawiania sportów zimowych i kąpielisko, a doliną Bielawicy prowadziły popularne trasy turystyczne^[1].
Po 1945 roku charakter miejscowości nie zmienił się, z tym że zanikła funkcja letniskowa, a dzielnica stała się osiedlem mieszkaniowym^[1].

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[2]:

• pensjonat „Leśny Dworek”, (dawna willa Dieriga „Waldhaus”) ul. Nowobielawska 89, z XIX/XX wieku.

Inne zabytki:

• liczne wille, domy mieszkalne i budynki gospodarcze pochodzące z XIX w XX wieku, niektóre noszące cechy architektury secesyjnej i eklektycznej^[1].

Jedynymi ulicami znajdującymi się na terenie Nowej Bielawy są:

• Nowobielawska
• Sowia
• Leśna

Przez Nową Bielawę prowadzą następujące szlaki turystyczne:

• droga Szklary-Samborowice – Jagielno – Przeworno – Gromnik – Biały Kościół – Nieszkowice – Żelowice – Ostra Góra – Niemcza – Tatarski Okop – Gilów – Marianówek – Piława Dolna – Owiesno – Myśliszów – Góra Parkowa – Nowa Bielawa – Zimna Polana – Kalenica – Bielawska Polana – Zdrojowisko – Nowa Ruda – Tłumaczów – Radków – Pasterka – Karłów – Skalne Grzyby – Batorów – Duszniki-Zdrój – Szczytna – Zamek Leśna – Polanica-Zdrój – Bystrzyca Kłodzka – Igliczna – Międzygórze – Przełęcz Puchacza^[3].
• z Wielkiej Sowy na Przełęcz Woliborską^[4],
• z Bielawskiej Polany do Kamionek^[4],
• z Nowej Bielawy do Zdrojowiska (stacja kolejowa)^[3].

• Nowa Bielawa (stacja kolejowa)

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1995, ISBN 83-85773-12-6.