Obierka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zobacz hasło obierka w Wikisłowniku

Obierka (także: obierzyna, strużyna^[1], obierek^[2]) – skórki pozostałe po obranych warzywach i owocach^[2]; pozostałości po obranych ziemniakach^[1].

W przypadku większości owoców i warzyw ich zewnętrzne części są jadalne i zdrowe, dostarczają organizmowi błonnika, witamin i minerałów, w wielu przypadkach w ilości większej niż ich części wewnętrzne. Są również źródłem przeciwutleniaczy. Z drugiej strony obierki mogą zawierać pozostałości pestycydów, metali ciężkich, drobnoustrojów, czy zanieczyszczeń różnego pochodzenia. Większość z nich jest usuwalna po dokładnym umyciu, a w przypadku pestycydów po wymoczeniu w wodnym roztworze sody oczyszczonej^[3].

W gastronomii z obierek ziemniaczanych można przyrządzać chipsy lub bulion^[4], a także poddawać je pieczeniu (np. z rozmarynem)^[5]. Na polskiej Liście produktów tradycyjnych znajduje się „babka wojenna z Gromca” – babka z obierków ziemniaczanych wytwarzana we wsi Gromiec w woj. małopolskim^[6]. Skórki pomidorów nadają się do suszenia i zmielenia, skórki jabłek do mrożenia, a obierki warzyw korzeniowych do pieczenia (np. marchwi z kminem rzymskim)^[5].

Z obierek, ogryzków, poobijanych owoców wszelkiego rodzaju wytwarza się octy^[7][8].W dawnych książkach kucharskich można znaleźć przepisy na powidła^[9], marmolady^[10][11] i galaretki^[12] z obierzyn z jabłek, gruszek lub pigw. Z obierzyn z jabłek lub gruszek z przygotowywano też zupy owocowe^[10]. Obierzyny z ananasów kandyzowano lub przygotowywano z nich syropy, które używano do deserów (lodów, sorbetów), ponczów itp.^[13][14]. Skórki pomarańczy i cytryn, a także melonów i arbuzów kandyzuje się i wykorzystuje np. jako dodatek smakowy lub dekoracyjny do ciast (zob. cykata)^[15][16]. Ze skórek cytrusów wytwarza się też nalewki, np. cytrynówkę^[17] i pomarańczową gorzką^[18].

Skórki bananów to bogate źródło minerałów, związków bioaktywnych i błonnika pokarmowego^[19]. Można z nich np. upiec ciasto, przygotować ocet lub wykorzystać je do zmiękczania mięsa^[20]. Od niedawna produkuje się mąkę ze skórek bananowych^[19].

Łupiny cebuli zwyczajnej wykorzystywane są do barwienia jaj wielkanocnych.

W budownictwie możliwe jest produkowanie biodegradowalnych, ekologicznych płyt MDF w wyniku zmieszania środka wiążącego z włóknami pochodzącymi z obierek ziemniaczanych (wynalazek, którego autorami byli Brytyjczycy: Rowan Minkley i Robert Nicoll we współpracy z biochemikiem Gregiem Cooperem, nazwano Chip[s] Board^[21]). Po zużyciu można je kompostować. Podobne zastosowania pozwalają zapobiegać marnotrawstwu żywności^[22].

 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Suszone na słońcu skórki mandarynek (chénpí(inne języki)) znajdują zastosowanie w kuchni chińskiej oraz w tamtejszej medycynie tradycyjnej.

Poślizgnięcie się na skórce banana jest klasycznym slapstickowym gagiem, wykorzystywanym od czasów kina niemego^[23] i częstym tematem dowcipów.

• 
  Obierki ziemniaków
• 
  Obierki jabłka
• 
  Kandyzowanie skórki pomarańczy

• 
  Suszone na słońcu skórki mandarynek (chénpí(inne języki))
• 
  Łupiny czerwonej cebuli wykorzystuje się do tradycyjnego barwienia pisanek
• 
  Obierki w sztuce: Albert Anker, Obierająca ziemniaki
• 
  Poślizgnięcie się na skórce od banana jest klasycznym slapstickowym gagiem^[23] i częstym tematem dowcipów