Okręg nowogródzki – Wikipedia, wolna encyklopedia
Okręg | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Szczegółowy podział administracyjny | |
Liczba powiatów | 13 |
Liczba powiatów miejskich | 0 |
Położenie na mapie Polski |
Okręg nowogródzki – tymczasowa jednostka administracyjna drugiej instancji funkcjonująca na przełomie lat 1920–1921 na obszarze ziem objętych umową o preliminaryjnym pokoju i rozejmie (tzw. Kresy Wschodnie), podpisaną w Rydze 12 października 1920. Siedzibą władz okręgu był Nowogródek.
Okręg nowogródzki został utworzony 20 grudnia 1920 przez Rząd RP z części dotychczasowych okręgów administrowanych przez ZCZW (1919-20) i TZTPiE (1920): wileńskiego (oprócz powiatów należących do Litwy Środkowej), brzeskiego (północno-zachodnia część) i zachodnich skrawków[1][2][3] mińskiego. Na czele okręgu stanął naczelnik okręgu, będący przedstawicielem Rządu, odpowiedzialnym wykonawcą zleceń ministrów i zwierzchnikiem władz i urzędów[4].
W skład okręgu nowogródzkiego weszły powiaty:
- z okręgu wileńskiego:
- brasławski (utworzony 31 października 1919; bez 6 gmin włączonych w lipcu 1920 do Łotwy)
- duniłowicki (utworzony 7 listopada 1920, także z części okręgu mińskiego)
- dziśnieński
- grodzieński
- lidzki
- nowogródzki
- wilejski (oprócz pd.-wsch. skrawków)
- wołożyński (utworzony 12 grudnia 1920)
- z okręgu brzeskiego:
- baranowicki (utworzony 1 sierpnia 1919)
- nieświeski (utworzony 7 listopada 1920, także z części okręgu mińskiego)
- słonimski
- wołkowyski
- z okręgu mińskiego:
- stołpecki (utworzony 12 grudnia 1920)
19 lutego 1921 okręg nowogródzki przekształcono w województwo nowogródzkie, z wyjątkiem powiatów grodzieńskiego i wołkowyskiego, które przyłączono do utworzonego wcześniej (14 sierpnia 1919[5]) województwa białostockiego. Równocześnie zastrzeżono, że rozgraniczenie województwa nowogródzkiego od przyszłego województwo wileńskiego[6] nastąpi w osobnej ustawie[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wschodnia część powiatu mińskiego, z której utworzono (12 grudnia 1920) powiat stołpecki.
- ↑ Miasto Dokszyce oraz gminy Dokszyce i Tumiłowicze z powiatu borysowskiego, które włączono do nowo utworzonego (7 listopada 1920) powiatu duniłowickiego w okręgu wileńskim.
- ↑ Gminy Hrycewicze i Teladowicze z powiatu słuckiego, które weszły w skład (utworzononego 7 listopada 1920) powiatu nieświeskiego w okręgu brzeskim.
- ↑ Dz.U. z 1920 r. nr 115, poz. 760
- ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 65, poz. 395
- ↑ Rozgraniczenie to nastąpiło dopiero 13 kwietnia 1922, po przejęciu władzy nad Ziemia Wileńską, należącą dotąd do Litwy Środkowej (Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213); nowa jednostka zachowała jednak charakter okręgu administracyjnego o nazwie Ziemia Wileńska i została przekształcona w woj. wileńskie dopiero 20 stycznia 1926 (Dz.U. z 1926 r. nr 6, poz. 29).
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93