Olszyny (gmina Rzepiennik Strzyżewski) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Olszyny

wieś
Widok na wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Rzepiennik Strzyżewski
Liczba ludności (2022)	2146[2]
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-164[3]
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0829431
Położenie na mapie gminy Rzepiennik Strzyżewski Olszyny
Położenie na mapie Polski Olszyny
Położenie na mapie województwa małopolskiego Olszyny
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Olszyny
49°48′35″N 21°08′35″E/49,809722 21,143056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Olszyny – wieś znajdująca się w powiecie tarnowskim, w województwie małopolskim sołectwo w gminie Rzepiennik Strzyżewski. W 2021 roku miejscowość liczyła 2146 mieszkańców^[4]. Olszyny są typową małopolską wsią, w której dominują małe, tradycyjne gospodarstwa^[5].

Pod względem geograficznym miejscowość znajduje się na Pogórzu Ciężkowickim. Zabudowania i pola wsi zajmują rozległą dolinę potoku Olszynka oraz stoki okolicznych wzniesień; od północnej strony jest to Pasmo Brzanki^[6].

Olszyny lokowano w połowie XIV wieku. W 1386 roku Władysław II Jagiełło nadal Olszyny, wraz z kilkoma sąsiednimi wsiami, Spytkowi herbu Leliwa z Melsztyna. W 1510 roku, w wyniku zamiany, wieś stała się własnością Jordanów herbu Trąby^[9]. W 1580 roku w Olszynach wybudowano pierwszy drewniany kościół^[10]. Prywatna wieś szlachecka, własność kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej, położona była w 1595 roku w powiecie bieckim województwa krakowskiego^[11]. W 1858 roku utworzono we wsi pierwszą, początkowo jednoklasową, szkołę^[12]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[13].

• Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego;
• cmentarz wojenny nr 113 z okresu I wojny światowej, zaprojektowany przez Jana Szczepkowskiego;
• kapliczka pw. MB Częstochowskiej.

 Osobny artykuł: Pomnik Lotników Polskich w Olszynach.

Pomnik upamiętniający siedmiu polskich lotników z jednostki lotniczej RAF, którzy zginęli w katastrofie samolotu w czasie II wojny światowej.

W centralnej części wsi, niedaleko kościoła, początek ma czerwony szlak turystyczny, prowadzący w kierunku grzbietu Pasma Brzanki (przysiółek Ratówki). Szlak został wyznakowany na wiosnę 2017 roku przez tarnowski Oddział PTTK. Jest szlakiem łącznikowym. Na Ratówkach zbiega się z długodystansowym szlakiem pogórzańskim koloru żółtego Dynów – Siedliska. Idąc dalej w kierunku zachodnim, dojść można do wieży widokowej na Brzance. Szlak ma długość 5 km, suma przewyższeń 182 metry, a szacowany czas przejścia wg drogowskazów PTTK to: 1 h 45 min wyjście na grzbiet i 1 h 30 min zejście^[14].

• 
  Kościół parafialny z 1900
• 
  Cmentarz wojenny nr 113
• 
  Szkoła Podstawowa

• Olszyny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 519 .