Order Zasługi Republiki Włoskiej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Order Zasługi Republiki Włoskiej
Ordine al Merito
della Repubblica Italiana
	; Awers odznaki orderu; (wzór 1951–2001)
	; Baretka orderu I klasy
	; Baretka orderu V klasy
Ustanowiono	3 marca 1951
	Multimedia w Wikimedia Commons

Insygnia krzyża oficerskiego: pierwotne (1951–2000) i obecne

Order Zasługi Republiki Włoskiej (wł. Ordine al Merito della Repubblica Italiana, OMRI) – najwyższe odznaczenie włoskie, nadawane od 1951 roku.

Historia

Order został ustanowiony 3 marca 1951 przez prezydenta Luigi Einaudiego i otrzymał statuty 31 października 1952 roku. Po wprowadzeniu we Włoszech republikańskiej formy rządu (1946) powstała potrzeba ustanowienia w tym kraju nowych odznaczeń, zamiast bardzo popularnych i nadawanych szerokim kręgom społeczeństwa orderów królewskich, Korony Włoch i Maurycego i Łazarza, które po opuszczeniu kraju przez ostatniego monarchę, Humberta II, stały się orderami domowymi wygnanej dynastii sabaudzkiej. Nowy order może być nadawany obywatelom Włoch i cudzoziemcom za zasługi wszelkiego rodzaju, zarówno cywilne jak wojskowe. Wielkim mistrzem jest każdorazowy prezydent Włoch. Orderu nie mogą otrzymać posłowie i senatorowie włoskiego parlamentu w czasie swej aktualnej kadencji.

Order otrzymał pięć klas według tradycyjnego schematu Legii Honorowej, przy czym I klasa została podzielona na dwa stopnie:

klasa I:
- Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą
  (Cavaliere di Gran Croce Decorato di Gran Cordone) – nadawany tylko głowom państw oraz wybitnym osobistościom; osoby dekorowane otrzymują dodatkowo „Wielki Łańcuch”^[1]
- Kawaler Krzyża Wielkiego (Cavaliere di Gran Croce)
klasa II: Wielki Oficer (Grande Ufficiale)
klasa III: Komandor (Commendatore)
klasa IV: Oficer (Ufficiale)
klasa V: Kawaler (Cavaliere)

Insygnia w latach 1951–2001

Dawne insygnia orderu to oznaka, gwiazda I i II klasy oraz łańcuch. Pierwotną oznaką był emaliowany na biało krzyż grecki, zawieszony na złotej corona muralis, ze złotą pięcioramienną gwiazdką w medalionach środkowych obu stron. Między ramionami krzyża znajdowały się złote orły rzymskie. Gwiazdy I i II klasy były srebrne, ośmiopromienne, z nałożonymi na nie oznakami orderu. Łańcuch składał się z 22 ogniw, jedenastu pięcioramiennych gwiazd, dziesięciu ornamentów w kształcie kwiatów akantu oraz środkowej plakietki z literami „RI” (Repubblica Italiana). Wstęga orderu była zielona z dwoma czerwonymi paskami, przy IV klasie z rozetką na wstążce.

Baretki

Kawaler	Oficer	Komandor	Wielki Oficer	Kawaler Krzyża Wielkiego	Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowanego Wielką Wstęgą

Insygnia od roku 2001

W pięćdziesięciolecie ustanowienia orderu nadano insygniom nowy wygląd, nawiązując do tradycji dawnego Orderu Korony Włoch. Nowa oznaka (krzyż orderowy) to identyczny jak w orderze Korony krzyż Ruperta. Pomiędzy ramionami krzyża umieszczono złoty wieniec, w połowie oliwny, w połowie dębowy. Pośrodku krzyża znajduje się złoty medalion środkowy, otoczony bordiurą, emaliowaną na niebiesko. Wewnątrz medalionu znajduje się złote godło Włoch; na bordiurze zaś, złoty napis: AL MERITO DELLA / REPUBBLICA (ZA ZASŁUGI DLA / REPUBLIKI). Ramiona krzyża są białe w klasach I, II i III; złote w klasie IV; srebrzone w klasie V; zaś ich krawędzie są złocone (we wszystkich klasach).
Gwiazda orderowa jest w I klasie ośmiopromienna, cyzelowana na kształt brylantów; złota w stopniu wyższym, srebrna w stopniu niższym; na gwiazdę nałożony jest krzyż orderowy. Gwiazda orderowa jest w II klasie czteropromienna (o kształcie kwadratu obróconego o 45°), srebrna, cyzelowana na kształt brylantów; na nią nałożony jest krzyż orderowy.
Ogniwa łańcucha i wstęga pozostały niezmienione.

Baretki

Kawaler	Oficer	Komandor	Wielki Oficer	Kawaler Krzyża Wielkiego	Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowanego Wielką Wstęgą

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej.

Znane osobistości

Lista odznaczonych (niepełna)^[2]:

1965 – Józef Cyrankiewicz, Władysław Gomułka, Edward Ochab^[3]^[4]^[5]
1952 – Paweł I Grecki
1953 – Getúlio Vargas
1953 – Rainier III Grimaldi
1953 – Konrad Adenauer
1953 – Theodor Heuss
1953, 1956 – Juscelino Kubitschek
1955 – Ludwig Erhard
1957 – Mohammad Reza Pahlawi
1958 – Elżbieta II
1959 – Charles de Gaulle
1962 – Konstantyn II Grecki
1964 – Ingrid Bernadotte
1964 – Benedykta Duńska
1964 – Fryderyk IX
1964, 1987 – Federico Fellini
1965 – Willy Brandt
1966 – Gustaw VI Adolf
1966, 1977 – Małgorzata II
1969 – Josip Broz Tito
1973 – Nicolae Ceaușescu
1973, 1995 – Jacques Chirac
1974 – Farah Pahlawi
1976, 1980, 1988 – Luciano Pavarotti
1976 – Anwar as-Sadat
1977 – Henryk Duński
1977 – Helmut Kohl
1978, 1991, 1997 – Plácido Domingo
1980 – Jan Karol I Burbon
1980 – António Ramalho Eanes
1982 – François Mitterrand
1985, 2000 – Carlo Maria Viganò
1987, 1994 – Marcello Mastroianni
1988 – Richard Nixon
1990 – Danielle Mitterrand
1991 – Borys Jelcyn
1996 – Dino De Laurentiis
1997 – Algirdas Brazauskas
2000 – Kim Dae-jung
2002 – Václav Havel
2005 – Albert II Grimaldi
2006 – Mario Andretti
2006 – Horst Köhler
2006 – Angela Merkel
2007 – Jean-Claude Juncker
2008 – Tarja Halonen
2008 – Matthew Festing
2008 – Georg Ratzinger
2009 – Maria Teresa Luksemburska
2010 – George Abela
2010 – Hero Jaejoong
2010 – Dżabir as-Sabah
2010 – Robert Skidelsky
2011 – Ivo Josipović
2012 – Martin Schulz
2012 – François Hollande
2013 – Joachim Gauck

Polacy

Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej.

Przypisy

↑ Collare OMRI. governo.it. [dostęp 2010-01-20]. (wł.).
↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. [w:] Le Onorificenze [on-line]. quirinale.it. [dostęp 2015-09-26]. (wł.).
↑ Ochab Edward decorato di Gran Cordone. quirinale.it. [dostęp 2017-07-21]. (wł.).
↑ Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.
↑ Uroczysta dekoracja w Belwederze odznaczeniami polskimi i włoskimi. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.

Bibliografia

Paul Hieronymussen, Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1978
OMRI – Ordine al Merito della Repubblica Italiana. governo.it. [dostęp 2014-05-14]. (wł.).

Linki zewnętrzne

Insygnia Orderu na stronie Kwirynału. quirinale.it. (wł.).

[1] Collare OMRI. governo.it. [dostęp 2010-01-20]. (wł.).

[2] Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. [w:] Le Onorificenze [on-line]. quirinale.it. [dostęp 2015-09-26]. (wł.).

[3] Ochab Edward decorato di Gran Cordone. quirinale.it. [dostęp 2017-07-21]. (wł.).

[4] Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.

[5] Uroczysta dekoracja w Belwederze odznaczeniami polskimi i włoskimi. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe