Wielkie Księstwo Toskanii – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wielkie Księstwo Toskanii

Granducato di Toscana

1569–1801 1815–1859
Godło Flaga
Dewiza: Sotto una Fede et Legge un Signor solo
Ustrój polityczny	monarchia
Stolica	Florencja
Data powstania	1569
Data likwidacji	22 marca 1860
Władca	Ferdynand IV
Powierzchnia	21 050 km²
Populacja (1859) • liczba ludności	2 000 000
• gęstość	95 os./km²
Waluta	Lir toskańska (do 1826) Floren toskański (1826-1859)
Język urzędowy	włoski
Położenie na mapie świata Wielkie Księstwo Toskanii
43°N 11°E/43,000000 11,000000
Multimedia w Wikimedia Commons

Wielkie Księstwo Toskanii (wł. Granducato di Toscana) – historyczne państwo na terenie Toskanii, powstałe w XVI wieku.

Państwo powstało w 1531, kiedy ród Medyceuszy objął pełnię władzy w Republice Florencji i ogłosił powstanie Księstwa Florencji. Po zajęciu Republiki Sieny w 1557, nazwę państwa w 1569 zmieniono oficjalnie na Wielkie Księstwo Toskanii.

Po wygaśnięciu rodu Medyceuszy w 1737 władza przeszła w ręce dynastii habsbursko-lotaryńskiej, co związało kraj z Austrią.

W latach 1737–1765 wielkim księciem był Franciszek I Lotaryński (od 1745 roku cesarz Franciszek I). Pod nieobecność cesarza ministrowie usprawniali biurokrację. Reformy te przyniosły pozytywne efekty za panowania następcy Franciszka, Piotra Leopolda (pan. 1765–1792), od roku 1790 cesarza Leopolda II.

Lata panowania Piotra Leopolda znaczyły ulepszenie i usprawnienie ekonomii i handlu. W dziele tym wyróżnili się tacy ministrowie jak: Pompeo Neri i Francesco Gianti. Port w Livorno został wówczas ogłoszony wolnym portem, handlującym zgodnie z zasadami liberalizmu ekonomicznego i leseferyzmu. Szybko zagroził on dotychczasowej dominującej pozycji Genui i Republiki Genui.

W 1782 roku władca stworzył projekt liberalnej konstytucji, którą chciał nadać swemu państwu, jednak nigdy nie została ona ogłoszona^[1]. W roku 1786 wprowadzono kodeks kryminalny, zgodny z duchem filozofii prawnej mediolańczyka Cesare Beccaria. Kodeks znosił tortury w śledztwie.

Po podbiciu kraju przez Napoleona Bonaparte w 1801 na terenie Toskanii utworzono Królestwo Etrurii. W latach 1807–1809 Toskania była częścią Francji. W 1809 Wielkie Księstwo Toskanii wydzielono Elizie Bonaparte, zaś w 1814 na tron powróciła dynastia habsbursko-lotaryńskia. W 1860 kraj został przyłączony do Włoch.

 Osobny artykuł: Władcy Toskanii.

• Emanuel Rostworowski, Historia powszechna – wiek XVIII, Warszawa 1984 PWN.
• Geoffrey Symcox, Victor Amadeus II., Absolutism in the Savoyard State 1675–1730, London: Thames & Hudson 1983.
• Józef AndrzejJ.A. Gierowski Józef AndrzejJ.A., Historia Włoch, Wrocław: Ossolineum, 2003, ISBN 83-04-04674-1, OCLC 749360064 . Brak numerów stron w książce